چهل حدیث درباره مساجد

1ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلمَساجِدُ مَجالِسُ الأنبیاء علیهم السلام.

مساجد، محفل پیامبران علیهم السلام است. (مستدرك، ج 3، ص 363).

2ـ «پیامبرگرامی اسلام (صلی‌الله علیه و آله و سلم)»:

الْمَساجِدُ بُیوتُ الْمُتَّقین.

مساجد، خانه پرهیزگاران است. (مستدرك، ج 3، 363)

3ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلمَساجِدُ سُوقٌ مِنْ اَسْواق_ِ الـآخِرَةِ، قِراها اَلْمَغْفِرَةُ وَ تُحْفَتُها الْجَنَّةُ!

مساجد بازاری از بازارهای آخرتند، پذیرایی آن مغفرت و تحفه‌اش بهشت است! «مستدرك، ج 3، ص 361»

 4ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنْ كانَتِ الْمَساجِدُ بَیتَهُ ضَمِنَ اللهُ لَهُ الرَّوحَ وَ الرّاحَةَ وَ الْجَوازَ عَلَی الصّراطِ.

كسی كه مسجد خانه او باشد (مرتب به مسجد تردّد كند) خداوند، آسایش و كامیابی او و عبور از صراط را برایش ضمانت كرده است. (مستدرك، ج 3، ص 363)

 5ـ «امام محمدباقر علیه‌السلام»:

مَن بَنی مَسجِداً ولَو مِثلَ مَفحَص‌_ِ قَطاةٍ بَنَی‌‌اللّهُ‏ لَهُ بَیتاً ‌فِی‌الجَنَّةِ.

كسی‌كه یك مسجد بنا كند ـ هرچند كوچك باشد ـ خداوند یك خانه در بهشت برای او بنا می‌نماید. (وسائل، ج 3، ص 486)

 6ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

مَنْ وَقَّرَ مَسْجِداً، لَقِیَ اللهُ یوْمَ یلْقاهُ ضاحِكاً مُسْتَبْشِراً وَ اَعْطاهُ اللهُ كِتابَهُ بِیمینِهِ

كسی كه حرمت مسجد را نگهدارد خدا را (فردا) شادان و خندان ملاقات خواهد كرد و پروندة اعمالش را به دست راست او خواهند داد. (جامع احادیث الشیعة، ج 4، ص 559)

 7ـ «امام محمدباقر علیه‌السلام»:

تَعاهَدُوا نِعالَكُم عِنْدَ اَبْوابِ مَساجِدِكُم.

پیش از ورود به مسجد كفش‌های خود را (از جهت آلودگی و نجاست) وارسی نمایید. (وسائل، ج3، ص504)

 8ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

لاتَجْعَلُوا الْمَساجِدَ طُرُقاً حَتّی تُصَلّوا فِیها رَكْعَتَینِ.

مساجد را معبر و گذرگاه خود قرار ندهید و تا دو ركعت نماز (مانند نماز تحیّت) در آن نخوانید از آن خارج نشوید. «الفقیه، ج 2، ص 194»

 9ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

اَلجَلسةُ فی‌الجامع‌‌ِ خَیرٌلی مِنَ ‌الجَلسةِ‌ فی‌الجَنّةِ‌، لأ^َنَّ الجنَّةَ فیها رِضی نَفسی وَ الجامِعُ فیهِ ر‌ِضی ربّی.

جلوس من در مسجد از سكونت در بهشت برایم بهتر است زیرا اقامت من در بهشت موجب خوشنودی من است ولی بودن من در مسجد موجب رضا و خوشنودی خدا است. (وسائل، ج 3، ص 482)

 10ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

المَسجُد غریبٌ فیما بینَ قومٍ لایُصَلُّونَ فیهِ إنَّ الله تعالی لا یَنظُرُ اِلَیهِم یَومَ‌القیامَة.

مسجد در میان مردمی كه در آن نماز نمی‌خوانند غریب است و خداوند در روز قیامت نظر رحمت خود را از آنها دریغ خواهد كرد. (بحار، ج 78، ص 115)

 11ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

كُلُ جُلوسٍ فِی المَسجِدِ لَغوٌ إلّا ثَلاثَةً: قِراءَةُ مُصَلٍّ أو ذِكرُاللهِ أو سائلٌ عَن عِلمٍ؛

هر جلوسی در مسجد جز برای این سه چیز لغو و تباه است: نماز خواندن یا ذكر خدا گفتن و یا فرا گرفتن علوم و معارف الهی. (بحار، ج 77، ص 86)

 12ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

قال اللهُ تباركَ و تعالی اِنَّ بُیُوتِی فِی الْأَرْضِ اَلْمَسَاجِدُ، فَطُوبَی لِعَبْدٍ تَطَهَّرَ فِی بَیْتِهِ ثُمَّ زَارَنِی فِی بَیْتِی أ^َلا إِنَّ عَلَی‌الْمَزُورِ كَرَامَةَ الزَّائِرِ.

خدای تبارك و تعالی می‌فرماید: مساجد خانه‌های من در زمین‌اند. خوشا به حال بنده‌ای كه در خانه‌اش خود را طاهر كند (وضو بگیرد) بعد مرا در خانه‌ام زیارت نماید. اینجا دیگر بر میزبان است كه مهمان خود را گرامی بدارد. (ثواب‌الاعمال، ص 69)

 13ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنْ مَشی إلی مَسْجِدٍ مِنْ مَساجِدِ اللّهِ، فَلَهُ بِكُلِ خُطْوَةٍ خَطاها حَتّی یَرْجِعَ إلی مَنْزِلِهِ، عَشْرُ حَسَناتٍ، وَ مُحِیَ عَنْهُ عَشْرُ سَیِّئاتٍ، وَ رُفِعَ لَهُ عَشْرُ دَرَجاتٍ.

هركس به سوی مسجد گام بردارد در برابر هر گامی ده حسنه برایش ثبت و ده گناهش پاك و ده درجه و منزلت او (در بهشت) بالا می‌رود. (وسائل، ج 3، ص 483)

 14ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنْ مَشی مِنْكُمْ فی ظُلَمِ اللَّیْلِ اِلَی الْمَساجِدِ مَشی بِالنُورِ التّامِّ یَوْمَ الْقِیامَةِ یَسْعی بَیْنَ یَدَیْهِ؛

كسی كه در ظلمت شب (برخیزد و) روانة مسجد گردد در روز (ظلمانی) قیامت همراه انوار درخشانی كه در پیشاپیش او شتابان در حركت‌اند قدم خواهد برداشت. (شهاب‌الاخبار، ص 178)

 15ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

لاصَلاةَ لِجارِ المَسجِدِ إلاّ فی المَسجدِ ، إلاّ أنْ یَكونَ لَهُ عُذرٌ أو بهِ عِلَّةٌ.

همسایة مسجد باید نماز خود را در مسجد بخواند مگر در مواردی كه معذور یا بیمار باشد. (مستدرك، ج 3، ص 356)

 16ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

حَریمُ الْمَسْجِدِ اَرْبَعُونَ ‌ذِراعاً وَ الْجِوارُ‌ اَرْبَعُونَ داراً مِنْ اَرْبَعَةِ جَوانِبِها.

حریم مسجد تا چهل ذراع (بیست متر) است و حد همسایگی مسجد تا فاصلة چهل خانه از چهار طرف آن می‌باشد. (وسائل، ج 3، ص 484)

 17ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَلْجُلُوسُ فِی‌الْمَسْجِدِ لِإنْتِظارِ الصَّلوةِ عِبادَةٌ مالَمْ یُحْدِثْ. قیلَ یا رسولَ الله وَ مَا الدَثُ؟ قالَ اَِلاِغْتِیابُ!

جلوس در مسجد در انتظار نماز تا زمانی‌كه حدثی از انسان سرنزند برایش عبادت است، عرض شد یا رسول‌الله حدث كدام است؟ فرمود غیبت كردن! (اصول كافی، ج 3، ص 60 ـ بحار، ج 83، ص 384)

 18ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

صَلُّوا مِنَ الْمَسَاجِدِ فِی بِقَاعٍ مُخْتَلِفَةٍ فَإِنَّ كُلَّ بُقْعَةٍ تَشْهَدُ لِلْمُصَلِّی عَلَیْهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ.

در مسجد در نقاط مختلف آن نماز بخوانید كه هر قطعه در روز قیامت برای كسی‌كه بر آن نماز خوانده گواهی خواهد دارد. (وسائل، ج 3، ص 474)

 19ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

لَا یَرْجِعُ صَاحِبُ الْمَسْجِدِ بِأَقَلَّ مِنْ إِحْدَی ثَلَاثِ خِصَالٍ: إِمَّا دُعَاءٌ یَدْعُو بِهِ یُدْخِلُهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ إِمَّا دُعَاءٌ یَدْعُو بِهِ فَیَصْرِفُ اللَّهُ عَنْهُ بَلَاءَ الدُّنْیَا وَ إِمَّا أ^َخٌ یَسْتَفِیدُهُ فِی اللَّهِ.

كسی‌كه اهل مسجد باشد حداقل یكی از این سه بهره نصیب او می‌شود: دعائی بوده كه خدا او را سزاوار بهشت كرده یا بلائی بوده كه از او دفع شده یا یك برادر دینی قسمت او شده كه برای رضای خدا از او بهره‌مند می‌گردد. (وسائل، ج 3، ص 477)

 20ـ «امام علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام»:

اَلْفَضْلُ فی دُخُولِ المَسْجِدِ، اَنْ تَبْدَأ^َ بِرِجْلِكَ الْیُمْنی اِذا دَخَلْتَ وَ بِالْیُسْری اِذا خَرَجْتَ.

فضیلت ورود به مسجد در آن است که با پای راست داخل و با پای چپ از آن خارج شوی. (وسائل الشیعه، ج 3، ص 517)

21ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

‏البُزاقُ فی المَسجدِ خطیئةٌ و كفّارَتُهُ دَفنُهُ.

در مسجد، آب دهان انداختن خطا است و کفاره‌اش پاک کردن و از بین بردن آن است. (وسائل ج 3، ص 499)

 22ـ «امام محمدباقر علیه‌السلام»:

مَنْ رَدَّ رِیقَهُ تَعْظِیماً لِحَقِّ الْمَسْجِدِ جَعَلَ اللّهُ رِیقَهُ صِحَّةً فی بَدَنِهِ وَعُوفِی مِنْ بَلوی فی جَسَدِهِ.

کسی که به پاس حرمت مسجد آب دهان خود را فرو برد (و در مسجد نیندازد) خداوند همان بزاقش را عامل سلامتی تن او قرار می‌دهد و عوارض جسمانی وی را برطرف می‌نماید. (وسائل، ج 7، ص 499)

 23ـ «امام محمدباقر علیه‌السلام»:

لَحَدیثُ الْبَغْی_ِ‌ فِی الْمَسْجِدِ، یأكُلُ الْحَسَناتِ كَما تَأكُلُ الْبَهیمَةُ الْحَطَبَ.

در مسجد، لغویات و حرف‌های نامربوط زدن ثواب‌ها را (آنچنان) می‌خورند و از بین می‌برند همانند چهارپایان که علف را (با حرص و وَلَع) می‌خورند و از بین می‌برند. (مستدرک، ج 3، ص 371)

 24ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

إِنَّ اللهَ یُعْطِیكَ مَا دُمْتَ جَالِساً فِی الْمَسْجِدِ بِكُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَ فیه دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ وَ تُصَلِّی عَلَیْكَ الْمَلَائِكَةُ وَ یُكْتَبُ لَكَ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ یُمْحی عَنْكَ عَشْرُ سَیِّئَاتٍ.

تا زمانی که در مسجد به سر می‌بری خداوند به تعداد هر نَفَسی در آن یک درجه منزلت در بهشت برای تو بالا می‌برد و فرشتگان بر تو درود می‌فرستند و ده حسنه برایت ثبت و ده گناهت پاک می‌گردد. (بحار، ج 83، ص 370)

25ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

خیرُ النّاسِ أ^َوَّلـُهُم دخولاً فی‌المسجدِ وآخِرُهُم خُروجاً.

بهترین مردم اولین کسانی هستند که وارد مسجد می‌شوند و آخرینشان که از آن خارج می‌گردند. (مستدرک، ج 3، ص 362)

 26ـ «امام محمدباقر علیه‌السلام»:

الجُنُبُ و الحائِضُ یَدخُلانِ المَسجِدَ مُجتازَین ولایَقعُدانِ فیهِ و لایَقْربانِ المسجدَینِ الحَرَمَین.

آدم جُنُب و زن حائض، تنها می‌توانند در حال عبور از یک درِ مسجد وارد و از درِ دیگر آن خارج شوند و حق توقف در آن را ندارند. اما حرمین شریفین (مسجدالحرام و مسجد‌النبی صلی‌الله علیه و آله و سلم حتّی حق ورود به آنها را هم ندارند. (وسائل، ج 1، ص 488)

 27ـ امام حسن مجتبی(ع):

اَلْغَفْلَةُ تَرکُکَ الْمَسْجِدَ، وَ طَاعَتُکَ الْمُفْسِدَ

غفلت تو در این است که رابطة خود را با مسجد قطع می‌کنی و راه مُفسدین و تبهکاران را پیشه می‌گیری. (بحار، ج 78، ص 115)

 28_ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

یَجیءُ یَومَ القِیامَةِ ثَلاثَةٌ یَشكونَ: المُصحَفُ وَالمَسجِدُ وَ العِترَةُ.

روز قیامت سه نَفر می‌آیند و (از امت) شکایت می‌کنند: یکی قرآن، دیگری مسجد و دیگر عترت و اهل ‌بیت من‌اند. (وسائل، ج 3، ص 484)

29ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنْ أ^َحَبَّ أ^َنْ لَایُظْلَمَ لَحَدُهُ فَلْیُنَوِّرِ الْمَسَاجِدَ.

هر کس دوست دارد که قبرش تاریک و ظُلُمانی نباشد مساجد را روشنائی دهد. (مستدرک، ج 3، ص 385)

30ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنْ أ^َحَبَّ أ^َنْ یَبْقی طَرِیّاً تَحْتَ الْأ^َرْضِ فَلَایَبْلی جَسَدُهُ فَلْیَشْتَرِ بُسُطَ الْمَساجِدِ.

هر کس دوست دارد بدن او در قبر تر و تازه بماند و از بین نرود برای مساجد فرش و زیرانداز تهیه نماید. (مستدرک، ج 3، ص 385)

 31ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَنْ اَحَبَّ أ^َنْ یَکُونَ قَبْرُهُ وَاسِعاً فَسیحاً فَلْیُبْنِ المَسَاجِدَ.

هر کس دوست دارد قبر او وسیع و فراخ باشد مسجد بسازد. (مستدرک، ج 3، ص 385)

 32ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

ما مِن یَومٍ إلاّ و مَلَكٌ یُنادی فِی‌المَقابِر: مَن تَغبِطونَ؟ فَیقولونَ: «أهلَ المَساجِدِ؛ یُصَلّونَ و لا نَقدِرُ و یصومُونَ و لا نَقدِرُ و ...».

روزی بر اهل قبور نمی‌گذرد مگر مَلکی آنها را ندا می‌کند: شما چه کسی را غبطه می‌خورید و او را آرزو می‌کنید؟ می‌گویند:‌ غبطه و آرزوی ما مسجدیان هستند،‌ آنها نماز می‌خوانند و ما نمی‌توانیم بخوانیم، آنها روزه می‌گیرند و ما نمی‌توانیم روزه بگیریم و... (مستدرک، ج3، ص 463)

 33ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

أَرْبَعَةٌ مِنْ قُصُورِ الْجَنَّةِ فِی الدُّنْیَا: الْمَسْجِدُ الْحَرَامُ وَ مَسْجِدُ الرَّسُولِ صلی‌الله علیه وآله وَ مَسْجِدُ بَیْتِ الْمَقْدِسِ وَ مَسْجِدُ الْکُوفَةِ.

چهار بقعه در دنیا از قصرهای بهشتی است: مسجدالحرام و مسجدالنبی(ص) و مسجدالاقصی و مسجد کوفه. (وسائل، ج 3، ص 545)

 34ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

صَلَاةٌ فِی مَسْجِدِی تَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ عَشَرَةَ آلافِ صَلَاةٍ فِی غَیْرِهِ مِنَ الْمَسَاجِدِ إ_ِلَّا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ فَإِنَّ الصَّلَاةَ فِیهِ تَعْدِلُ مِائَةَ أَلْفِ صَلَاةٍ.

خواندن یک نماز در مسجد مَن، برابر ده هزار نماز در مساجد دیگر است. مگر مسجدالحرام که نماز در آن با صد هزار نماز برابری می‌کند. (ثواب‌الاعمال، ص 73)

 35ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

صَلاةٌ فی مسجِدِ الكوُفَةِ تَعدِلُ اَلفَ صَلاةٍ فی غَیر_ِهِ مِنَ المَساجِدِ.

خواندن یک نماز در مسجد کوفه برابر هزار نماز در مساجد دیگر است. (ثواب‌الأعمال، ص 74)

 36ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

اَلنّافِلةُ فی‌ هذا المَسجدِ (الكوفه) تَعدِلُ عُمرةً مَعَ النَّبِیِّ(ص) وَ الفَریضَةُ تَعدِلُ حَجَّةً مَعَ النّبِیِّ(ص) وَ قَد صلّی‌ فیه‌ اَلفُ نَبِیٍّ وَ اَلفُ وَصِیٍّ.

خواندن یک نماز نافله در مسجد کوفه ثواب یک عمره در معیّت نبی اکرم صلی‌الله علیه و آله و خواندن یک نماز واجب در آن نیز ثواب یک حج در معیّت حضرتش خواهد داشت. در این مسجد هزار پیغمبر و هزار جانشین پیغمبر علیه‌السلام نماز به جای آورده‌اند. (وسائل، ج 3، ص 525)

 37ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

تُستَحَبُّ الصّلاةُ فی مَسجِدِ «اَلغَدیر» لِأ^َنَّ النَّبِیَّ صَلَّی‌الله عَلَیه وآلِه اَقامَ فِیهِ أمیرَالمؤمنین(علیه‌السلام) وهَوَ مَوضِعٌ اَظهراللهُ عَزَّوجَلّ فیه الحَقَّ.

مستحب است انسان در مسجد «الغدیر» نماز بخواند، آنجا موضع (شریفی) است که پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله امیرالمؤمنین علیه‌السلام را به جانشینی خود منصوب نمود و خداوند متعال در آنجا، حق را آشکار و بر همگان اعلام فرمود (وسائل، ج 3، ص 546)

 38ـ «پیامبرگرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَن اَتی مسجدی هذا مَسجِدَ «قُبا» فَصلّی فیه رَكعَتَین رَجَعَ بِعُمرةٍ.

هر کس به مسجد من در «قُبا» بیاید و در آن دو رکعت نماز بگزارد ثواب یک عمره خواهد داشت. (المحجَّة‌البَیضاء، ج 2، ص 157)

 39ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

مَا مِنْ مَکْرُوبٍ یَأ^ْتِی مَسْجِدَ السَّهْلَةِ، فَیُصَلِّی فِیهِ رَکْعَتَیْنِ بَیْنَ الْعِشَائَینِ وَ یَدْعُواللَّهَ عَزَّ و جلَّ إِلاَّ فَرَّجَ اللَّهُ کُرْبَتَهُ.

هر شخص گرفتاری که به مسجد سهله بیاید و بین نماز مغرب و عشا دو رکعت نماز بخواند و از خداوند متعال حاجت خود را بخواهد،‌ حاجتش را روا‌ می‌فرماید. (وسائل، ج3، ص523)

 40ـ «امام جعفرصادق علیه‌السلام»:

صّلاةٌ فِی‌ بَیْتِ ‌المَقْدِسِ أ^َلْفُ صَلاةٍ و صَلاةٌ فی ‌مَسْجِدِ الأ^َعْظَمِ مِأََةُ صَلاةٍ و صَلاةٌ فِی مَسْجِدِ القَبیلَةِ خَـمْسٌ و عِشرون صَلاةٌ فِی مَسْجِدِ السُّوقِ إِثْنَتا عَشْرَةَ صَلاةً.

خواندن یک نماز در مسجد‌الاقصی برابر هزار نماز است و در مسجد جامع شهر برابر صد نماز و در مسجد محله بیست و پنج نماز و در مسجد بازار برابر دوازده نماز می‌باشد. (ثواب‌الاعمال، ص 75)

منبع: شکوفه های حکمت