چهارشنبه سوری، سیزده بدر و ترقه‌بازی از دیدگاه شرع

مراسم خرافی سیزده بدر را من بررسی که کردم سرچشمه‌اش از نظر تاریخ بر می‌گردد به اصحاب الرّس که در قرآن به آن اشاره شده است. در حالات اصحاب الرّس در تفاسیر اشاره شده و در یکی از شروح نهج البلاغه هم داستان مفصل آن را دیدم.

دوازده شهر یا آبادی بود که هر شهر و هر آبادی به نام یکی از ماه‌های سال خورشیدی بود. یکی اسمش فروردین بود، یکی اردیبهشت، یکی خرداد به ترتیب. مذهبشان هم بت‌پرستی بود. درختان صنوبر را پرستش می‌کردند. صنوبر منبع درآمد خوبی برای آن‌ها بود. روز اول که می‌شد همه از تمام دوازده شهر یا روستا جمع می‌شدند توی شهر فروردین و مراسم جشنی داشتند. فردا می‌رفتند توی شهر اردیبهشت و مراسمی داشتند. روز سوم می‌رفتند توی شهر یا آبادی که خرداد نام داشت تا به آبادی اسفند که می‌رسید دوازده شهر تمام می شد.

روز سیزده دسته جمعی از آبادی‌ها می‌رفتند به بیابان‌ها و مراسم سیزده و جشن و پایکوبی و آلودگی به انواع مفاسد را در آنجا برگزار می‌کردند. بنابراین سیزده بدر یک سنتی بوده که از بت‌پرستان باقی مانده، همان‌طوری که سنت مراسم شب چهارشنبه سوری هم که احترامی برای آتش قائل می‌شدند سنتی از آتش‌پرستان است. ما جنبه‌های مثبت سال جدید را حفظ کنیم. (حضرت آیت الله مکارم شیرازی)
سؤال: خرید و فروش ترقه و انجام چهارشنبه سوری و سیزده بدر به اعتقاد نحسی 13و احیای مظاهر ملی گرایی مانند تخت جمشید چگونه است؟ متأسفانه این اعمال مورد تشوق قرار گرفته است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای:
چهارشنبه سوری و سیزده بدر مبنای عقلائی ندارد. (مجموعه استفتاعات)
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی:
در فرض مزبور که دارای خطرات جانی و مالی است و موجب اذیت و آزار دیگران است و مخالف مقررات و قانون و نظم جامعه است، جایز نیست.
حضرت آیت الله بهجت:
این کارها مشروعیت ندارد.
حضرت آیت الله تبریزی:
هیچ یک از این امور رجحان شرعی ندارد و تشویق مردم به این مورد تشویق به دنیا و غافل کردن از آخرت است و این‌که تصور می‌کنند این امور مردم را به حفظ وطن و عزت وامی‌دارد تصوّری باطل است، آن‌چه مردم را به عزّت می‌رساند و به حفظ وطن وامی‌دارد ایمان است و بس.
حضرت آیت الله صافی گلپایگانی:
 اشکال دارد.
حضرت آیت الله سیستانی:
اموری که به جامعه ضرر می‌زند و موجب ایذاء مردم است مانند استعمال ترقه، خرید و فروش آن جایز نیست.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی:
این کارها شایسته مسلمانان نیست.