چهل حدیث درباره زنان

1ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

خَیرُكُم خَیرُكُم لِنِسائِكُم وَ بَناتِكُم.

بهترین شما کسانی هستند که بهترین سرپرست و نگهبان برای زنان و دختران خود باشند. (مستدرک، ج 14، ص 255)

2ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

اَلله اَلله فی‌النِّساءِ و ماملَكَت اَیمانُكُم.

از خدا بترسید و درباره زنان و زیردستان خود خدا را شاهد و ناظر بگیرید. (نهج‌البلاغه، (وصیت) نامه 47)

3ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:

مَن حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهلِهِ زیدَ فی‌عُمُرهِ.

کسی که با اهل و خانواده‌اش خوش‌رفتار باشد عمر طولانی خواهد داشت. (تحف‌العقول، ص 305)

4ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اَكَثَرُ الخَیرِ فی‌النِّساءِ.

بیشترین خیر و برکت همراه با زنان است. (وسائل، ج 14، ص 11)

5ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

الرَّجُلُ راعٍ عَلی اَهلِ بیتِهِ وَ كُلُّ راعٍ مُسؤُلٌ عَن رَعِیَّتِه.

مرد، نگهبان و سرپرست خانواده است و هر سرپرستی مسؤل رعیّت خویش است. (غوالی‌‌اللئالی، ج 1، ص 255)

6ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اِنَّما الَمرأَةُ لُعبَةٌ مَنِ اتَّخَذَها فَلا یٌضَیِّعُها.

همانا زن (برای مرد) یک دلبر و لُعبت است. کسی که او را اختیار می‌کند باید برحذر باشد که او را تباه و ضایع نسازد (از عفّت و ناموس خود محاظت نماید). (وسائل، ج 14، ص 119)

7ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

إنَّ المَرأَةَ ریحانَةٌ وَ لَیسَتْ بِقَهرَمانَةٍ، فَدارِها علی كُلِّ حالٍ وَ أَحسِنِ الصُّحَبَةَ لَها لِیَصفُو عَیشُكَ.

زن، یک ریحانه است نه متولیّ و سرپرست امور. تو در هر حال با او مدارا کن و با خوش‌رفتاری، زندگی را در کام خود شیرین نما. (وسائل، ج 14، ص 12)

8ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:

و امّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَأَنْ تَعلَمَ أَنَّ الله عَزّوَجَلّ جَعَلَها لَكَ سَكَناً و اُنساً فَتَعلَمَ أَنَّ ذلِكَ نِعمةً مِنَ اللهِ عَلَیكَ فَتُكرِمُها وَ تَرفِقُ بِها.

و امّا حق زوجه، بدان که خدای متعال او را برای تو محلّ اُنس و آرامش قرار داده و این یک نعمت الهی بر تو است که او را گرامی بداری و با رفق و مُدارا با وی رفتار نمایی. (مکارم‌الاخلاق، ص 420)

9ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

خِدمَةُ العِیالِ كفّارَةٌ لِلكبائِرِ وَ تُطفِیءُ غَضَبَ الرَّبِّ، وَ مُهوُر الحورِ العینِ وَ تَزیدُ فی‌الحسَناتِ وَالدَّرَجاتِ.

خدمت به اهل و عیال، کفارة گناهان کبیره و غضب پروردگار را خاموش می‌کند. مهریة حوریان بهشتی است و بر حسنات و درجات انسان می‌افزاید. (جامع‌السعادات، ج 2، ص 141)

10ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

صِیانَةُ المَرأ^َةِ أنعَمُ لِحالِها وَ أَدَومُ لِجمالِها.

حجاب و حفاظت برای زن هم از جهت آسایش حال او مناسب‌تر است و هم برای زینت و جمال او ماندگارتر می‌باشد. (فهرست ‌غرر، ص 380)

11ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

لَیسَ لِامْرَأَةٍ خَطَرٌ لِصالِحَتهِنَّ وَ لالِطا لِحَتِهِنَّ: امّا صالِحَتُهُنَّ فَلَیسَ لَها خَطَرُ الذَّهَبِ والفِضَّةِ وَ امّا طالِحَتُهُنَّ فَلَیسَ لَها خَطَرُ الَتُرابِ، وَالتُّرابُ خَیرٌ مِنها!

هیچ یک از زنان خوب یا بد قابل ارزیابی نیستند:‌ یک زن خوب را نمی‌شود با طلا و نقره سنجید ارزش او مافوق آن‌ها است در حالی که یک زن بد ارزش خاک را هم ندارد (بلکه پست‌تر) و خاک بهتر از اوست! (دعائم‌الاسلام، ص 195)

12ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

لاتُغالوا فی مُهورِالنِّساءِ فَیكُونُ عداوَةً.

مهریّه و کابین زنان را سنگین نگیرید که باعث عدوات و دشمنی می‌گردد. (بحار، ج 103، ص 351)

13ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

إنَّ مِن یُمنِ المَرأةِ تَیسیرُ خُطبَتِها وَ تیسیرُ صَداقِِها.

از جملة یُمن و خوش‌قدمی یک زن، سهولت ازدواج و کم بودن مهریة او است. (نهج‌الفصاحه، ج 1، ص 188)

14ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اَعظمُ النِّساءِ بَركَةً أقلُّهُنَّ مَؤُنَةً.

بزرگترین برکت و خوش‌قدمی را زنی دارا است که در زندگی زناشویی قانع و سبکبار و توقعات کمتری داشته باشد. (مستدرک، ج 14، ص 165)

15ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

لاتُحمِّلوا النّساءَ اَثقالَكُم وَاسْتَغنُوا عَنْهُنَّ ما استَطعتُم.

کارهای سنگین خودتان را بر زنان تحمیل نکنید و تا می‌توانید در چنین موقعیّت‌ها خود را از آنان بی‌نیاز بدارید. (فهرست غرر، ص 380)

16ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِیّاكُم وَ خَضراءَ الدِّمَن. قیلَ یا رسولَ اللهُ و ما خضراءُ الدِّمَن؟ قالَ المَرأةُ الحَسناءُ فی‌ مَنبَتِ السُّوءِ.

از گیاه سرسبزی که در زباله‌دان می‌روید بپرهیزید! عرض شد یا رسول‌الله آن کدام است؟ فرمود زن زیبا که در خانوادة پست و بدسرشت پرورش یافته باشد. (وسائل، ج 14، ص 19)

17ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

إنَّ المَرأَةَ اِذا حَمَلتَ كانَ لَها مِنَ الأَجرِ كَمَن جاهَدَ بِنفسِهِ و مالِهِ فی سَبیل اللهِ عَزّوجلّ.

وقتی زن، باردار می‌شود پاداش او همانند کسی است که با جان و مال خود در راه خدای متعال جهاد می‌نماید. (بحار، ج 103، ص 252)

18ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)»:

خیرُالنِّساءِ اَلوَلودُالوَدوُد.

بهترین زنان، زن بچه‌زا و هم مهربان و باعطوفت باشد. (مواعظ عددیه، ص 22)

19ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

جهادُالمرأَةِ أَنْ تصبِرَ علی ماتری مِن أذی زَوجِها وَ غَیرَتِه.

جهان زن در آن است که آنچه از اذیت شوهر و از غَیرَتِ او (بر ناموس خود) ببیند صبور و شکیبا باشد. (الفقیه، ج 2، ص 141)

20ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

ایُّما اِمرَأ^َةٍ اَعانَت زَوجها عَلیَ الحَجِّ وَ الجِهادِ أوطَلَبِ العِلمِ اعطاهَا اللهُ مِنَ الثّوابِ ما یُعطی اِمرَأةَ ایّوبَ علیه‌السلام.

هر زنی كه شوهر خود را در رفتن به حج یا جهاد یا تحصیل علم یاری دهد خداوند اجر و ثواب همسر حضرت ایوب پیغمبر علیه‌السلام را به وی عطا می‌فرماید. (مكارم الاخلاق، ص 201)

21ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

مَن صَبَر عَلی سؤءِ خُلقِ اِمرَأَتِهِ اَعطاهُ اللهُ مِنَ الأَجرِ ما أَعطی أَیُّوبَ علیه‌السلام.

کسی که بر بداخلاقی و ناهنجاری‌های زن خود بسازد خداوند اجر و پاداش حضرت ایوب پیغمبر علیه‌السلام را به او عطا می‌فرماید. (مکارم‌الاخلاق، ص 215)

22ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَن صَبَرَتْ عَلی سُوءِ خُلقِ زَوجِها اَعطاهاَ اللهُ مِثلَ ثوابِ آسِیَةَ بنتِ مُزاحم.

هر زنی که بر بداخلاقی همسرش صبور و شکیبا باشد خداوند همانند اجر و پاداش آسیه دختر مزاحم (همسر فرعون) را به او عطا می‌فرماید. (مکارم‌الاخلاق، ص 214)

23ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

ما مِن عَمَلٍ أَحَبَّ اِلیَ اللهِ وَ الی رَسولِهِ(ص) مِنَ الایمانِ باللهِ وَ الرِّفقِ بالعِیالِ.

عملی در نزد خدا و رسول(ص) محبوب‌تر از ایمان به خدا و رِفق و مدارا با اهلِ و عیال نیست. (الشِهاب فی‌الحِکَم و الآداب، ص 56)

24ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

أَیُّما اِمَرأَةٍ لَم تَرفِقْ بِزَوجها وَ حَمَلَتهُ عَلی ما لایَقدِرُ عَلیهِ و مالایُطیقُ لَم یَقبَلِ اللهُ مِنها حَسنةً وَ تلقیَ اللهَ وَ هُو عَلیها غَضبانُ.

هر زنی که ملاحظة حال شوهر خود را نکند و او را به چیزهایی که طاقت آن را ندارد وادار نماید خداوند هیچ عملی از او قبول نمی‌کند و (فردا) با خشم و غضب خداوندی مواجه خواهد بود. (وسائل، ج 14، ص 154)

25ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

هَیبَةُ الرّجُلِ لِزَوجَتِهِ تَزیدُ فی عِفَّتِها.

هیبت و اُبُهّت مَرد نسبت به همسر خود موجب ازدیاد عفّت و مصونیّت او خواهد بود. (مواعظ صدوق، ص 55)

26ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

خیارُ خِصالِ النِّساءِ شِرارُ خِصالِ الرِّجالِ: الزَّهْوُ وَ الجُبْنُ وَالبُخلُ.

بهترین خصلت‌های زنان (جهت حفظ خود و حقوق شوهر در برابر بیگانه) بدترین خصلت‌های مردان است: تکبر و خودخواهی، ترس و زبونی، بخل و تنگ‌نظری. (مواعظ‌عددیه، ص 88)

27ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

لاتُؤَدیِّ المَرأَةُ حَقَّ اللهِ عزّوجلّ حتِّی تُؤَدِّیَ حَقَّ زَوجِها.

زن تا حق شوهر خود را ادا نکرده حق خدای متعال را ادا نخواهد کرد. (مستدرک، ج 14، ص 265)

28ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

الحیاءُ حَسَنٌ وَ هُوَ مِنَ النِّساءِ أَحسَنُ وَ اِمرَأَةٌ لاحیاءَ لَها كَطَعامٍ لامِلحَ لَه.

شرم و حیا خوب و پسندیده است اما از زنان پسندیده‌تر است. زنی که حیا ندارد مانند طعامی است که نمک ندارد. (مواعظ عددیّه، ص 180)

29ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

لایَخلُوَنَّ رَجُلٌ بِاِمرأَةٍ فَإنَّ ثالِثُهُما الشَّیطانُ!

هیچ مردی با زن نامحرمی (در جایی) خلوت نکند و اِلّا مسلّماً شیطان سوّمین آن‌ها خواهد بود! (مستدرک، ج 14، ص 266)

30ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

إنَّ اللهَ تَبارَكَ و تعالی غَیورٌ یُحبُّ كُلَّ غَیور وَلِغَیرَتِهِ حَرَّمَ الفَواحِشَ ظاهِرَها و باطِنَها.

خداوند متعال باحمیّت و غیرتمند است و هر غیرتمندی را دوست می‌دارد، و از غیرت او است که اعمال ننگین و بی‌عفّتی را چه آشکار و چه پنهان همه را حرام فرموده است. (فروع کافی، ج 5، ص 535)

31ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

مَن كانَ لَهُ اِمرأَةٌ تُؤذیهِ لَم یَقبَلِ اللهُ صَلاتَها وَ لاحَسَنَةً مِن عَمَلِها حَتّی تُعینَهُ وَ تُرضِیَهِ.

کسی که زنی دارد او را اذیت و آزار می‌دهد خداوند نه نماز و نه هیچ عمل نیکی از او قبول نمی‌کند تا شوهر خود را یاری دهد و رضایتش را به دست آورد. (وسائل، ج 14، ص 116)

32ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

لاصِیامَ لِامْرَأَةٍ ناشِزَةٍ حَتی تَتوُبَ.

زن ناشزه و نافرمان تا زمانی که توبه نکرده روزه‌اش قبول نمی‌شود. (دعائم‌الاسلام، ص 268)

33ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

اِتّقوُا النِّساءَ فإنّ أَنَّ أَوّلَ فِتنَةَ بَنی اسرائیل كانَ فی‌النّساءِ.

از (فتنة) زنان برحذر باشید، اولین فتنه‌ و گمراهی در بنی‌اسرائیل از راه زنان بود. (نهج‌البلاغه، ج 1، ص 108)

34ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

شَرُّ الأَشیاءِ اَلمَرأَةُ السُّوءِ.

بدترین چیزها برای انسان، زن بد و ناسازگار است. (مستدرک، ج 14، ص 165)

35ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

اَیُّما اِمرَأَةٍ قالَت لِزَوجِها ما رَأیتُ مِنكَ خَیراً قَطُّ، فَقَد حَبِطَ عَملُها!

هر گاه زنی به شوهر خود بگوید: من از تو هیچ خیری ندیدم، اعمال نیکش را از دست داده است! (مکارم‌الاخلاق، ص 215)

36ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

ما أخافُ عَلی اُمَّتی فِتنةً أخوفَ مِنَ النِّساءِ والخَمرِ!

بر اُمّت خودم از هیچ فتنه‌ای مخوف‌تر از این دو چیز بیمناک نیستم: یکی زنان و دیگری شراب! (یوم‌الخلاص، ص 318)

37ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

خِیرُ ما یَكنِزُ المَرءُ، اَلمَرأةُ الصّالِحةُ، اذا نَظَرَ اِلیها سَرَّتهُ و اِذا أمَرَها اَطاعَتهُ و اِذا غابَ عنها حَفِظَتهُ.

بهترین گنجینه‌ها برای مرد، زن صالحه و پارسا است هر گاه به او می‌نگرد مسرورش می‌کند وقتی چیزی از او بخواهد اطاعت می‌نماید و زمانی که نباشد در غیاب او خود و دیگر امانت‌هایش را محفوظ نگه می‌دارد. (نهج‌الفصاحه، ج 1، ص 86)

38ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

إمرأَةٌ خََیِّبةٌ أجرُها كَأجرِ مَریَمَ اِبنَةِ عِمران علیهاالسلام.

زن (با عفتی) که از شوهر کردن ناکام مانده، أجر و پاداش‌ او در نزد خدا همانند پاداش مریم دختر عمران علیها‌السلام خواهد بود. (مواعظ‌ عددّیه، ص 176)

39ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

لایَحِلُّ لِلمَرأةِ أَنْ تُكلِّفَ زَوجَها فَوقَ طاقَتِهِ وَ لاتَشكوهُ الی أَحَدٍ مِن خَلقِ الله عزَّوجَّل لاقَریبٍ ولابَعیدٍ.

برای زن جایز نیست که از همسر خود بیش از وُسع و طاقتش چیزی درخواست کند و هیچگاه در نزد هیچ یک از خلق الله متعال چه دور و چه نزدیك شکایتی از او به عمل آورد. (مستدرک، ج 14، ص 242)

40ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

أیُّما اِمرَأةٍ خَرَجَت مِن بَیتِ زوجِها بِغَیر اِذنِهِ لَعَنها كُلُّ شَیءٍ طَلَعَت عَلیهِ الشَّمسُ والقَمَرُ الی أَن یرضی عنها زَوجُها.

هر زنی که بدون اجازة همسرش از منزل خارج شود تمام آنچه (از موجودات) که خورشید و ماه بر آن می‌تابد او را نفرین و لعنت می‌کنند تا زمانی که شوهر از او راضی گردد. (مستدرک، ج 14، ص 258)

منبع: شکوفه های حکمت