آداب و سنن آن حضرت در صدقه دادن 342) در وصیّت رسولخدا(ص) به علی(ع) آمده است: ششم آنکه در نماز و روزه و صدقه از سنّت من پیروی کنی... و اما راجع به صدقه، به قدری در آن کوشا باشی که گمان کنی در صرف مال برای صدقه اسراف کردهای.
343) امام صادق(ع) فرمود: رسولخدا(ص) هیچگاه سائلی را از خود نراند، اگر چیزی داشت به او میداد، و اگر نداشت میفرمود: خدا برساند.
مؤلف: این مطلب در اخبار شیعه و سنّی به قدری زیاد نقل شده که شاید به حد تواتر رسیده باشد. ما بعض از آن روایات را در باب دوم (آداب معاشرت) و غیر آن ذکر کردیم.
344) امام صادق(ع) ضمن حدیثی فرمود: ما اهل بیت آنچه در راه خدا دادهایم پس نمیگیریم.
ملحقات 352) رسولخدا(ص) فرمود: من چند چیز را ترک نمیکنم. سوار شدن بر الاغ پالان دار، با بردگان روی حصیر غذا خوردن، و با دست خود به سائل کمک کردن.
353) رسولخدا(ص) فرمود: جوانمردی ما اهل بیت در این است که از آن که به ما ستم کرده درمیگذریم، و به آن که ما را محروم ساخته بخشش میکنیم.
354) روایت است که جود و بخشش رسولخدا(ص) در خیر از همه مردم بیشتر و از تندباد سریعتر بود. بذل و عطایش ادامه داشت و بخلی از او نمودار نمیشد و ممانعتی سر نمیزد.
355) علی(ع) فرمود: ما اهل بیت، کسانی را که به نظر میرسد غیر مستحق هستند رد نمیکنیم از ترس اینکه مبادا مستحق واقعی را رد کرده باشیم.
356) امیرالمؤمنین(ع) فرمود: چون چیزی از رسولخدا(ص) میخواستند، اگر قصد انجام آن را داشت جواب مثبت میداد، و اگر قصد انجام آن را نداشت سکوت میکرد و کلمه «نه» بر زبان جاری نمیساخت.
357) حسن بن علی بن فضّال گوید: از حضرت رضا(ع) پرسیدم: چرا وقتی امیرالمؤمنین(ع) در ظاهر به خلافت رسید «فدک» را [به بنی فاطمه (س)] برنگردانید؟! فرمود: زیرا ما خاندانی هستیم که فقط خداوند حقوق غصب شدهی ما را از ستمگران میگیرد. ما سرپرست مؤمنان هستیم، به نفع آنان حکم کرده، حقوقشان را از ستمگران گرفته، به آنان باز میگردانیم، اما برای بازگرفتن حقوق خود اقدام نمیکنیم.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
سید محمدحسین طباطبایی