مضرات جسمی و دنیوی حسادت
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۶

مضرات جسمی و دنیوی حسادت

حسود دائماً ناراحت است و همين امر سبب بيمارى جسمى و روانى او مى‏ شود، هر اندازه ديگران صاحب موفّقيّت بيشتر و نعمت ‏هاى فزون ‏تر گردند، او به همان اندازه ناراحت مى‏ شود تا آن جا كه گاه خواب و آرامش و استراحت را به كلّى از دست مى‏ دهد و بيمار و رنجور و نحيف و ضعيف مى ‏شود...
انگیزه ها و مراتب حسد
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۵

انگیزه ها و مراتب حسد

افرادى كه در خود لیاقت رسیدن به مقامات والایى را نمى‏ بینند و از این نظر گرفتار عقده حقارتند، آرزو مى ‏كنند دیگران هم به جایى نرسند تا همانند یكدیگر شوند.
حسد؛ سرچشمه شرور
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۴

حسد؛ سرچشمه شرور

بدترین نوع حسد آن است كه انسان نه فقط آرزوى زوال نعمت دیگران را داشته باشد بلكه در مسیر آن گام بردارد، خواه از طریق ایجاد سوء ظنّ و بدبینى نسبت به محسود -یعنى كسى كه مورد حسد واقع شده است- باشد یا از طریق ایجاد مانع در كار او و این نوع حسد حاكى از خباثت شدید درونى حسودان است.
معنای توبه و حقیقت آن
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۷

معنای توبه و حقیقت آن

وبه در لسان شرع، عبارت است از ترک گناه به خاطر زشتی آن و پشیمانی بر آنچه در گذشته واقع شده است و تصمیم بر ترک بازگشت به آن گناه در آینده و جبران نمودن اعمال متروكه‌ای كه از طریق اعاده قابل جبران است و هرگاه این چهار مطلب با هم مجتمع شوند، تمام شرایط توبه حاصل می‌شود.
حسادت
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۳

حسادت

حسادت یكى از رذایل اخلاقى است كه در طول تاریخ بشر آثار بسیار منفى فردى و اجتماعى داشته است، حسد به معنى «ناراحت شدن از نعمت‌هایى كه خداوند نصیب دیگران كرده و آرزوى زوال آن ها و حتّى تلاش و كوشش در این راه» می باشد.
فخرفروشى و سخن چینی
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۲

فخرفروشى و سخن چینی

مردم از متکبّرین و فخرفروشان به شدّت نفرت دارند و برخی از آن ها اگر برایشان فرصت مناسب و مقتضی فراهم شود، در پی ضربه زدن و انتقام گرفتن از فرد متکبّر هستند.
سرزنش، فحش، خیانت و دروغ
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۱

سرزنش، فحش، خیانت و دروغ

سرزنش کردن انسانْ دیگری را به خاطر گناهی که انجام داده یا به خاطر عیبی که دارد، از رذائل بسیار خطرناک خُلقی است و در روایات زیادی نسبت به این رفتار ناشایست، تحذیر و هشدار داده شده است.
آزار و اذیت دیگران؛ یکی از اسباب نفرت و دشمنی
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۱۰۰

آزار و اذیت دیگران؛ یکی از اسباب نفرت و دشمنی

بی تردید آزردن ظالمانه دیگران با رفتارهای ناپسند، به هر شکلی که باشد، باعث ایجاد کدورت، کینه و در نتیجه دشمنی می شود و در چنین فضایی رشته محبّت و دوستی و برادری کم کم می پوسد و پاره می گردد.
جدال غیر احسن
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۹۹

جدال غیر احسن

مفهوم اصطلاحى جدال آن است كه انسان از مسلّمات طرف مقابل عليه او بهره ‏بردارى كند، يعنى در مقام استدلال از مقدماتى كه طرف قبول دارد استفاده كند كه اين روش براى إقناع يا إسكات طرف مقابل بسيار مؤثّر است و چنان چه كيفيت برخورد در اين گونه استدلال، متين و خوب باشد همان جدال أحسن است كه قرآن آن را تحسين كرده.
خشم‏ و تندخویی و سوء‌ظن
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۹۸

خشم‏ و تندخویی و سوء‌ظن

خشم بی مورد و افراطی و به دنبال آن رفتارهای غیر شرعی و اخلاقی موجب پراکنده شدن دوستان و اطرافیان می شود. معمولا انسان های تندخو و عصبی، از نعمت دوست محروم‌اند، چراکه این خوی زشت، رشته محبّت و دوستی را قطع می سازد...
راز دستورات عبادی (نماز، ذکر و دعا) چیست؟
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۶

راز دستورات عبادی (نماز، ذکر و دعا) چیست؟

انسان در طول عمر دنيوی‌اش به هرگونه كه زندگی كرده و هر صورت خاصّی که به قلبش داده است، در لحظه‌ی مرگ با همان صورت قلبی خويش می‌ميرد و انتقال به عالم برزخ پيدا می‌كند و به هنگام حشر نيز به همان صورت قلبی موقع مرگ از قبر برمی‌خيزد و در موقف عرض عمل حاضر می‌شود.
آلوده شدن دل بر اثر گناه
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۵

آلوده شدن دل بر اثر گناه

دل انسان به حكم صفا و لطافت خاصّی كه در جوهر ذات خود دارد، تأثّر سریع از ارتكاب گناه پیدا كرده و همچون صفحه‌ی آیینه که بر اثر دَم و نَفَس آدمی تیره می‌شود تیره و تار می‌گردد...
نیت، روح عمل است!
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۴

نیت، روح عمل است!

نیت كه عبارت از عزم و تصمیم قلبی انسان نسبت به انجام هر عملی است، در واقع روح و حقیقت آن عمل محسوب می‌شود و به همین جهت، ملاک و معیار در «جزا» نیز همان نیت و انبعاث قلبی انسان نسبت به اعمال می‌باشد كه اگر خالص از برای خدا باشد، دارای «ثواب» و موجب ارتقای درجات «قُرب» می‌گردد...
آیا پیامبر(ص) و آل اطهارش(ع) از صلوات ما نفعی می‌برند؟
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۳

آیا پیامبر(ص) و آل اطهارش(ع) از صلوات ما نفعی می‌برند؟

«صلوات» علاوه بر بركات و خیرات فراوان كه عاید فرستنده‌ی صلوات می‌سازد و او را مشمول رحمات بی‌پایان خدا می‌گرداند، در ازدیاد كمالات رسول و آل رسول(ع) و رفعت درجات و ارتقای مقامات آن مقرّبان درگاه خدا نیز تأثیر مسلّم دارد...
اسباب ایجاد نفرت و دشمنی
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۹۷

اسباب ایجاد نفرت و دشمنی

كمك نكردن و بى‌‏اعتنايى به امور و احوال يكديگر از نتايج دشمنى و بيگانگى با روح دين است و پيوند ايمانى را با دشمنى و بيگانگى نسبتى نيست. بى ‏شك عدم تعاون و همكارى موجب جدايى و پراكندگى اهل ايمان و سست شدن پيوند برادرى ميانشان است...
چرا دعا را با صلوات افتتاح می‌كنیم؟
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۲

چرا دعا را با صلوات افتتاح می‌كنیم؟

چون پیامبر اکرم(ص) و آل گرامی آن حضرت(ع) واسطه‌های بین خدا و بندگانش در برآمدن حاجات و رسیدن به انحاء مطالب و درهای معرفت و شناسایی خدا می‌باشند از اینرو به هنگام عرض حاجت به درگاه خدا باید دست «توسّل» به دامن آن بزرگواران زد و در پرتو نام و یاد آنان تقاضای قبول از خدا داشت.
زیارت مؤمن و مهرورزی و عطوفت به او
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۹۶

زیارت مؤمن و مهرورزی و عطوفت به او

یکی از عواملی که موجب نرم شدن دل ها و جلب محبّتِ دیگران می شود، و تجربه بسیاری از مردم نیز به خوبی آن را تأیید می کند، زیارت، دست دادن (مصافحه) و در آغوش کشیدن (معانقه) و بوسیدن دوستان، خانواده و بستگان، و به طور کلّی مؤمنین است.
دعا؛ افضل عبادات
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۱

دعا؛ افضل عبادات

هیچ چیز نزد خدا برتر و والاتر از این نیست كه [بندگان] از آنچه نزد اوست از او بخواهند و احدی پیش خدا مبغوض‌تر از آن آدمی نیست كه از عبادت وی [یعنی دعا] كبر ورزیده و از آنچه نزد اوست از او نخواهد.
عفو و اغماض، هدیه دادن
شرح دعای مکارم‌الاخلاق| ۹۵

عفو و اغماض، هدیه دادن

هرگز نیكى و بدى یكسان نیست، بدى را با نیكى دفع كن، ناگاه (خواهى دید) همان كس كه میان تو و او دشمنى است، گویى دوستى گرم و صمیمى است.
کیفر مجرم؛ مقتضای عدل الهی
شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه| ۱۰

کیفر مجرم؛ مقتضای عدل الهی

وعده‌ی پاداش عمل به كسی دادن و آنگاه خلف وعده نمودن قبیح است و شایسته‌ی حضرت اكرم الاكرمین نمی‌باشد؛ امّا وعده‌ی عقاب بر گناه گنهكار دادن و آنگاه از عقاب وی صرف‌نظر كردن، نه تنها قبیح نیست، بلكه نشانه‌ای از مقام ارحم‌الرّاحمینی حضرت ربّ رحیم نیز می‌باشد.