با همه غسل هاى واجب و مستحب ـ غير از غسل استحاضه ی متوسطه ـ مى توان نماز خواند؛ اگر چه احتياط مستحب آن است كه [در غير غسل جنابت] وضو هم بگيرد. پرسش 66 . راه هاى تشخيص جنابت چيست؟
همه مراجع: به دو چيز انسان جنب مى شود:
1. آميزش جنسى به مقدار دخول نسبت به مرد و زن [اگرچه منى بيرون نيايد].
2. بيرون آمدن منى، چه در خواب باشد يا بيدارى، كم باشد يا زياد، با شهوت باشد يا بى شهوت، با اختيار باشد يا بى اختيار.[1]
پرسش 67 . وذى، مذى و ودى را توضيح دهيد؟
همه مراجع: «مذى» به آبى گويند كه گاه بعد از ملاعبه و بازى كردن از انسان بيرون مى آيد.
«وذى» به آبى گويند كه گاه بعد از منى بيرون مى آيد.
«ودى» به آبى گويند كه گاه بعد از بول بيرون مى آيد و كمى سفيد و چسبنده است.
همه اين آب ها در صورتى كه مجرا آلوده به بول و منى نباشد، پاك است.[2]
تبصره. فايده استبرا از بول اين است كه اگر آب مشكوكى بعد از آن خارج شود، پاك است و وضو را هم باطل نمى كند؛ اما اگر استبرا نكرده، بايد وضو را اعاده كند و محل را بشويد. فايده استبرا از منى اين است كه اگر رطوبت مشكوكى از او خارج شود و نداند منى است يا يكى از آب هاى پاك، غسل ندارد و اگر استبرا نكند و احتمال دهد ذرات منى در مجرا باقى بوده و همراه بول يا رطوبت ديگرى خارج شده، بايد دوباره غسل كند.
تشخيص منى
پرسش 68 . راه تشخيص منى و احتلام در مرد چيست؟
همه مراجع (به جز بهجت، صافى و مكارم): خروج منى در مرد داراى سه نشانه است: 1. همراه با شهوت باشد. 2. با جستن بيرون آيد. 3. بدن سست شود. اگر هيچ يك از نشانه هاى سه گانه و يا يكى از آنها را نداشت، حكم به منى نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى يقين كند كه منى است.[3]
آيات عظام بهجت و مكارم: خروج منى در مرد داراى دو نشانه است:
1. همراه با شهوت باشد.
2. با جستن بيرون آيد. اگر هيچ يك از دو نشانه يا يكى از آن دو را نداشت، حكم به منى نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى يقين كند كه منى است.[4]
آية اللّه صافى: اگر با شهوت و جستن بيرون آيد و يا با جستن بيرون آيد و بدن سست شود، آن رطوبت حكم منى را دارد و اگر هيچ يك از اين دو نشانه را نداشت، حكم به منى نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى اطمينان پيدا كند كه منى است.[5]
جنابت زن
پرسش 69 . راه تشخيص منى و احتلام در زن چيست؟
همه مراجع (به جز تبريزى، بهجت و نورى ): خروج ترشّحات زن، اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسى) باشد، حكم به جنابت آنان مى شود و لازم نيست با جستن بيرون آيد و بدن سست شود و اگر بدون شهوت باشد، حكم به منى نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى يقين كند منى است.[6]
آية اللّه بهجت: خروج ترشّحات زن اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسى) باشد و با جستن بيرون آيد، حكم به منى مى شود و اگر هيچ يك از دو علامت و يا يكى از آنها را نداشت، حكم به منى نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى يقين كند منى است.[7]
آيات عظام تبريزى و نورى: خروج ترشّحات زن اگر همراه با شهوت خاصى (اوج لذت جنسى) باشد و بدن پس از آن سست شود، حكم به منى مى شود و اگر هيج يك از دو نشانه يا يكى از آنها را نداشت، حكم به منى نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى يقين كند منى است.[8]
پاكى ترشّحات زنانه
پرسش 70 . آيا ترشّحات و رطوبت هايى كه از بانوان خارج مى شود، پاك است؟
همه مراجع: ترشّحات مزبور پاك است و غسل ندارد؛ مگر آنكه يقين كنند بول يا منى است.[9]
محرمات جنب
پرسش 71 . كارهايى كه براى شخص جنب حرام است، كدامند؟
چند چيز بر شخص جنب حرام است:
1. گذاشتن چيزى در مسجد،
2. خواندن آيه هاى سجده واجب،[10]
3. رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبى،[11]
4. رساندن جايى از بدن به خط قرآن و اسم خداوند،
5. توقف در ساير مساجد و حرم امامان (علیهم السلام) (احتياط واجب ).[12]
مكروهات جنب
پرسش 72 . كارهايى كه براى شخص جنب مكروه است، كدامند؟
چند چيز بر شخص جنب مكروه است:
1. خوردن و آشاميدن،
2. خوابيدن بدون وضو،[13]
3. همراه داشتن قرآن،
4. ماليدن روغن به بدن،
5. آميزش بعد از احتلام،
6. خضاب با حنا و مانند آن،
7. تماس بدن با جلد يا حاشيه قرآن،
8. خواندن بيشتر از هفت آيه از سوره هايى كه سجده واجب ندارد.
غسل جايگزين وضو
پرسش 73 . با چه غسل هايى مى توان نماز خواند؟
آيات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى و فاضل: تنها با غسل جنابت مى توان نماز خواند؛ ولى با غسل هاى ديگر بايد وضو هم گرفت.[14]
آيات عظام تبريزى، سيستانى، مكارم، نورى و وحيد: با همه غسل هاى واجب و مستحب ـ غير از غسل استحاضه ی متوسطه ـ مى توان نماز خواند؛ اگر چه احتياط مستحب آن است كه [در غير غسل جنابت] وضو هم بگيرد.[15]
نيّت غسل جنابت
پرسش 74 . به قصد غسل جنابت به حمام رفتم؛ ولى وقتى كه بيرون آمدم شك كردم غسل را انجام داده ام يا نه، تكليف چيست؟
همه مراجع: بايد بنا را بر انجام ندادن بگذاريد و غسل تان را با نيّت مربوطه به جا آوريد.[16]
زمان غسل جنابت
پرسش 75 . آيا غسل جنابت، فورى بر انسان واجب مى شود؟
همه مراجع: خير، غسل جنابت تنها براى نماز و كارهايى كه در آن، طهارت شرط است، واجب مى شود.[17]
مدت غسل جنابت
پرسش 76 . با غسل جنابت تا چه زمانى مى توان نماز خواند؟
همه مراجع: تا زمانى كه يكى از مبطلات وضو رخ ندهد، مى توان با آن نماز خواند.[18]
غسل پيش از وقت
پرسش 77 . آيا مى شود غسل جنابت را قبل از وقت نماز انجام داد؟
همه مراجع: اگر به قصد قربت و داشتن طهارت غسل كند، كافى است و با آن مى تواند نماز بخواند.[19]
تيمم و جنابت عمدى
پرسش 78 . كسى كه نمى تواند غسل كند، ولى تيمم برايش ممكن است؛ آيا مى تواند با همسر خود نزديكى كند و با تيمم نماز بخواند؟
همه مراجع (به جز فاضل ): آرى، مى تواند با همسر خود نزديكى كند؛ خواه بعد از داخل شدن وقت نماز باشد، يا پيش از آن.[20]
آية اللّه فاضل: پيش از داخل شدن وقت نماز، مانعى ندارد و بعد از آن ـ اگر بدون جهت با عيال خود نزديكى كند ـ اشكال دارد؛ ولى اگر نزديكى براى لذت بردن يا امر عقلايى ديگر باشد، اشكال ندارد.[21]
شك در منى
پرسش 79 . اگر در خواب مايعى از انسان خارج شود كه نمى داند منى است يا نه، حكمش چيست؟
همه مراجع: اگر نشانه هاى منى را داشته باشد، غسل واجب مى شود و در صورت شك غسل واجب نيست.[22]
شك در جنابت
پرسش 80 . صبح بعد از بيدارى متوجه مى شوم كه محتلم شده ام؛ در حالى كه اصلاً هيچ گونه لذتى در خود حس نكرده ام، آيا غسل واجب است؟
همه مراجع (به جز صافى ): اگر نشانه هاى منى يا يكى از آنها را نداشته باشد و يا در آنها شك كند، غسل واجب نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى يقين كند كه منى است.[23]
آية اللّه صافى: اگر هيچ يك از نشانه هاى منى را نداشته باشد و يا در آنها شك پيدا نمايد غسل واجب نمى شود؛ مگر آنكه از راه ديگرى اطمينان پيدا كند كه منى است.[24]
رطوبت بعد غسل
پرسش 81 . بعد از غسل جنابت، آب مشكوكى از من خارج مى شود، آيا نجس است و غسل لازم دارد؟
همه مراجع: اگر پيش از انجام دادن غسل، بول كرده باشد، اين آب پاك است و غسل ندارد و در غير اين صورت حكم منى را دارد.[25]
تبصره. فرض مسئله جايى است كه شخص به دليل بيرون آمدن منى، جنب شده و پس از غسل، رطوبت مشكوكى از وى خارج شده است. اما اگر جنابت او از راه آميزش ـ بدون خروج منى ـ بوده و پس از غسل رطوبت مشكوكى مشاهده كرده، پاك است و غسل ندارد؛ هر چند پيش از غسل بول نكرده باشد.
جنابت و تأخير نماز
پرسش 82 . كسى كه بعد از اذان صبح با حالت احتلام از خواب بيدار مى شود، آيا مى تواند نماز خود را تا نزديك طلوع آفتاب به تأخير اندازد و با تيمم نماز بخواند؟
همه مراجع: اگر نماز خود را به تأخير اندازد، تا جايى كه وقت تنگ شود، گناه كرده است. در اين صورت بايد تيمم كند و نماز خود را بخواند و نماز او صحيح است.[26]
پی‌نوشت‌ها
[1]. توضيح المسائل مراجع، م 345 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 351: وحيد، توضيح المسائل، م 351 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 346 و خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، احكام غسل جنابت.
[2] . توضيح المسائل مراجع، م 73 و 348 ؛ العروة الوثقى، ج 1، مستحبات غسل الجنابه، م 2 و 3 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 349 و 73 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 74 و 354 و دفتر: خامنه اى.
[3] . توضيح المسائل مراجع، م 346 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 352 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 347 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 180.
[4] . بهجت، توضيح المسائل مراجع، م 346 و مكارم، تعليقات على العروة، غسل الجنابة.
[5] . توضيح المسائل، م 1352.
[6] . توضيح المسائل مراجع، م 346 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 352 ؛ سيستانى، تعليقات على العروة، ج 1، غسل الجنابة، الاول ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 171. صافى، هداية العباد، ج 1، م 175.
[7] . بهجت، توضيح المسائل مراجع، م 346.
[8] . تبريزى، استفتائات، س 248.
[9] . العروة الوثقى، ج 1، مستحبات غسل الجنابه، م 6.
[10] . اين آيه ها در چهار سوره قرآن آمده است: سجده، فصلت، نجم و علق. البته برخى مراجع تقليد خواندن سوره هايى كه سجده واجب در آن است را حرام مى دانند.
[11] . هر چند از يك در وارد شود و از در ديگر بيرون رود.
[12] . ولى اگر از يك در برود و از در ديگر خارج شود، مانعى ندارد.
[13] . ولى اگر وضو بگيرد يا به واسطه نداشتن آب بدل از غسل تيمم كند، مكروه نيست.
[14] . توضيح المسائل مراجع، 391 و 646.
[15] . توضيح المسائل مراجع، م 391 و 646 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 397 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 392 و 647 ؛ مكارم، توضيح المسائل، م 391 و 646.
[16] . بهجت، وسيله النجاة، ج 1، م 675 ؛ صافى، هداية العباد، ج 1، م 178 ؛ وحيد، منهاج الصالحين، ج 2، م 193 ؛ تبريزى، منهاج الصالحين، ج 1، م 193 ؛ امام، فاضل، نورى و مكارم، تعليقات على العروة، احكام الغسل، م 14 و دفتر: خامنه اى.
[17] . العروة الوثقى، ج 1، احكام الغسل.
[18] . توضيح المسائل مراجع، م 323 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 324.
[19] . العروة الوثقى، فصل فى غسل الجنابه.
[20] . توضيح المسائل مراجع، م 353 ؛ امام، تحرير الوسيلة، ج 1 غسل الجنابه، م 3 نورى، توضيح المسائل، م 354 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 359 و خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 190.
[21] . فاضل، تعليقات على العروة، غسل الجنابه، م 8.
[22] . توضيح المسائل مراجع، م 346 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 352 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 347 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 180.
[23] . توضيح المسائل مراجع، م 346 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 352 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 347 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 180.
[24] . توضيح المسائل، م 352.
[25] . توضيح المسائل مراجع، م 348 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 354 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 349 ؛ دفتر: خامنه اى.
[26] . العروة الوثقى، فصل فى التيمم، م 26.