در اهمیت و عظمت سوره یس همین بس که در روایتی ابوبصیر از امام صادق(ع) نقل میکند که ایشان فرمودند: إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ قَلْباً وَ إِنَّ قَلْبَ الْقُرْآنِ يس[1]( هر چیزی قلبی دارد و قلب قرآن سوره یس است.)
شاید لطیفترین تعبیر در عظمت این سوره همین است که یس قلب قرآن است، زیرا:
اولاً: خود قرآن بنا بر حدیثی از پیامبر(ص) از هر چیزی در عالم بافضیلتتر است. حال این قرآن که از هر مفهومی بالاتر و افضل است[2] قلبی دارد. قلب هر شیء، مرکز و مدار آن شیء است که هم مرکزیت دارد و هم حیات و دوام آن وابسته به دوام قلبش میباشد. همچنین قلب هر چیزی از سنخ و ماده همان شیء میتواند باشد، بنابراین قلب قرآن با آن عظمت دارای قلبی خواهد بود که اهمیت دوچندانی دارد.
ثانیاً: کل این عالم دارای هسته و قلب است، با توجه به متون دینی قلب عالم، انسان است که تمام خلقت به طفیلی وجود انسان آفریدهشده است. قلب کل انسانها نیز پیامبران هستند، چرا که رابط میان خالق ومخلوقند. قلب پیامبران نیز وجود مقدس خاتم پیامبران، پیامبر اسلام، حضرت محمد(ص) میباشند که از همه آنها برتر و والاتر هستند.
ثالثاً: «یس» از اسامی خاصه پیامبر مکرم اسلام است، چنانکه در زیارت امام زمان(ع) ایشان را از خاندان یس خطاب میکنیم. (سلامٌ عَلَی آلِ یس). در ابتدای سوره یس، خداوند پیامبر را مورد خطاب قرار داده، قسم به قرآن حکیم که افضل از هر چیزی است یادکرده و میفرماید: إٍنَّکَ لَمِنَ المُرسَلِین(همانا تو از پیامبرانی)، سپس به توصیف ایشان میپردازد.
با توجه به این سه مطلب روشن میشود سوره یس که حاوی مقام و جایگاه رفیع رسالت پیامبر اکرم(ص) میباشد در بیان امام صادق(ع) بهعنوان قلب قرآن میباشد، قرآنی که دربردارنده همه مفاهیم و حقیقتهاست دارای قلبی است که آن بیانکننده اوصاف و مقام قلب عالم امکان، پیامبر اکرم(ص)، میباشد.
این سوره علاوه بر بیان رسالت پیامبر(ص)، مباحثی پیرامون توحید و خداشناسی و همچنین معاد و روز جزا را نیز در بردارد که اهمیت این سوره را مضاعف میسازد و همچنان که حیات موجودات به حیات قلب آنها وابسته است، حیات فکری آموزههای الهی در قرآن نیز مستلزم احیاء اصول اعتقادی توحید، نبوت و معاد میباشد.
پینوشتها:
[1] ثواب الأعمال ، ص 111
[2] جامع الأخبار، ص46 (عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ: الْقُرْآنُ أَفْضَلُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ دُونَ اللَّه...)
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
صادق تهرانی