احکام موضوعی/ ۱۹
امام صادق (علیه السلام) مى فرمايد: «نگاه به نامحرم، تيرى از تيرهاى مسموم شيطان است و چه بسا يك نگاهى كه حسرتى طولانى بر جاى گذارد». نگاه نامحرم
پرسش 334. درباره حرمت نگاه به نامحرم توضيح دهيد؟
قُلْ لِلْمُؤمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ [1]؛
«به مؤمنان بگو: چشم هاى خود را از نگاه به نامحرم فرو گيرند».
وَ قُلْ لِلْمُؤمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ [2]؛
«و به زنان با ايمان بگو: چشم هاى خود را از نگاه هوس آلود فرو گيرند».
نگاه حرام در شرع عبارت است از: نگاه مرد به بدن زن نامحرم (به جز صورت و دست ها تا مچ)؛ خواه با قصد باشد يا بدون آن. و نيز نگاه به صورت و دست ها اگر با قصد شهوت يا ترس افتادن به حرام باشد. همچنين نگاه زن به مرد نامحرم (به جز صورت، گردن و دست ها و مقدارى از پا)؛ خواه با قصد باشد يا بدون آن و نيز به مواضع ياد شده، اگر با قصد شهوت يا ترس افتادن به حرام باشد.
امام صادق (علیه السلام) مى فرمايد: «نگاه به نامحرم، تيرى از تيرهاى مسموم شيطان است و چه بسا يك نگاهى كه حسرتى طولانى بر جاى گذارد».[3]
نگاه هاى حلال
پرسش 335. نگاه هاى جايز و حلال كدام است؟
نگاه هاى جايز عبارت است از:
1. نگاه به زن روستانشين كه نوعاً خود را نمى پوشاند،[4]
2. نگاه به عكس بى حجاب زن ناشناس،
3. نگاه هم جنس به هم جنس (به جز عورت)،
4. نگاه به زن به منظور ازدواج (با شرايط خاص)،
5. نگاه به زن كهنسال[5] كه هيچ گونه رغبتى به ازدواج با او نيست،
6. نگاه به زن غيرمسلمان؛ خواه از اهل كتاب باشد يا نه.[6]
تبصره. جواز نگاه هاى ياد شده در صورتى است كه با قصد لذت و يا ترس افتادن به گناه همراه نشود.
نگاه هاى حرام
پرسش 336. نگاه هاى ممنوع و حرام كدام است؟
نگاه هاى حرام عبارت است از:
1. نگاه به چهره آرايش كرده زن،
2. نگاه به زيور آلات زن،
3. نگاه به عكس بى حجاب زن آشنا،
4. نگاه با ريبه (ترس افتادن به حرام)،
5. نگاه به بدن مرد نامحرم (به جز صورت و دست ها)،
6. نگاه به تمام بدن زن نامحرم (به جز صورت و دست ها تا مچ)،
7. نگاه هوس آلود (هر چند به صورت و دست ها و يا به بدن هم جنس).
نگاه به عكس دختر
پرسش 337. آيا مرد مى تواند براى آگاهى از خصوصيات جسمى و زيبايى دخترى كه مى خواهد با او ازدواج كند، عكس يا فيلم او را مشاهده كند؟ در صورتى كه دختر، فاميل و آشنا باشد، چه حكمى دارد؟
همه مراجع: اگر بدون قصد لذت باشد، اشكال ندارد؛ هر چند آن دختر از فاميل و آشنايان باشد.[7]
نگاه به دختران
پرسش 338. شخصى قصد ازدواج دارد، آيا مى تواند بدون قصد لذت به چهره و موى خانم ها (مثلاً در خيابان) نگاه كند، تا يكى را بپسندد و بعد از او خواستگارى كند؟
همه مراجع: اين نوع نگاه ها جايز نيست.[8]
تبصره. نگاه به بدن زن، به منظور ازدواج با او شرايطى دارد و پرسش ياد شده، خارج از اين موارد است.
نگاه به نامزد
پرسش 339. آيا نگاه مرد به بدن نامزد خود ـ كه هنوز نامحرم است؛ ولى ازدواج با او قطعى است ـ جايز است؟
همه مراجع: خير، نامزد نامحرم، با ساير زنان تفاوتى ندارد.[9]
نگاه خواستگارى
پرسش 340. مرد تا چه اندازه مى تواند به بدن زن، هنگام خواستگارى نگاه كند (البته با رعايت شرايط خاص خود)؟
آيات عظام امام، خامنه اى و فاضل: مى تواند به بدن دختر نگاه كند؛ هر چند احتياط مستحب است كه تنها به دست و صورت و پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه) اكتفا كند.[10]
آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى و مكارم: تنها مى تواند به دست و صورت، پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه) دختر نگاه كند.[11]
آية اللّه صافى: بنا بر احتياط واجب، تنها به صورت و دست ها تا مچ اكتفا كند[12].
آية اللّه نورى: مى تواند به دست و صورت، پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه) دختر نگاه كند و اگر نتواند از خصوصيات ساير بدن، از روى لباس آگاهى پيدا كند، نگاه به تمام بدن جايز است.[13]
تبصره. نگاه به دختر براى خواستگارى شرايطى دارد كه عبارت است از:
1. به قصد لذت و ريبه نباشد.
2. براى آگاهى از وضع جسمانى او باشد.
3. مانعى از ازدواج در ميان نباشد.
4. احتمال بدهد كه دختر او را رد نمى كند.
نگاه به برجستگى ها
پرسش 341. آيا نگاه به برجستگى هاى بدن زن نامحرم (مانند سينه و پشت)، از روى لباس و مانتو جايز است؟
همه مراجع: اگر با قصد لذت باشد و يا بترسد كه به گناه بيفتد، نگاه به اين مواضع جايز نيست.[14]
نگاه لذّت‌آور
پرسش 342. اگر انسان همان طور كه از ديدن باغ و گلستان لذت مى برد، از نگاه كردن به چهره زن لذت ببرد؛ آيا اين كار حرام است و مصداق قصد لذت به حساب مى آيد؟
همه مراجع: اين گونه نگاه ها، چون جنبه لذت جنسى دارد، جايز نيست.[15]
نگاه به چشم خواهرى
پرسش 343. نگاه به زنان نامحرم ـ به ويژه فاميل و آشنا ـ بدون قصد لذت و تنها از روى علاقه و محبت (مثلاً به چشم خواهرى)، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز صافى): اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، نگاه به صورت و دست آنان تا مچ جايز است؛ ولى نگاه به جاهاى ديگر (هر چند بدون قصد لذت) حرام است.[16]
آية اللّه صافى: نگاه به بدن آنان (هر چند بدون قصد لذت) حرام است و بنابر احتياط واجب، به صورت و دست آنان تا مچ نيز بدون قصد لذت نگاه نشود.[17]
نگاه از آينه
پرسش 344. آيا نگاه به موهاى زن نامحرم، از داخل آينه جايز است؟
همه مراجع: خير، جايز نيست.[18]
تبصره. حكم نگاه از آينه، شيشه، آب صاف و مانند آن، با نگاه به عكس و فيلم زن تفاوت دارد. نگاه از داخل آينه به زن نامحرم جايز نيست؛ ولى نگاه به عكس و فيلم او (اگر نا آشنا باشد)، جايز است.
نگاه به مرد
پرسش 345. حكم نگاه كردن زن به بازو و آرنج مرد نامحرم چيست؟
آيات عظام امام، خامنه اى و صافى: جايز نيست.[19]
آية اللّه بهجت: بنابر احتياط واجب جايز نيست.[20]
آيات عظام تبريزى، سيستانى، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به گناه باشد، اشكال ندارد.[21]
نگاه به دختر بچه
پرسش 346. آيا نگاه كردن به مو و بدن دختر نابالغ جايز است؟
آيات عظام امام و سيستانى: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد؛ ولى بنابر احتياط (مستحب) به جاهايى (مانند ران، شكم و سينه) كه معمولاً آنها را مى پوشانند، نگاه نكند.[22]
آية اللّه بهجت: اگر دخترى است كه خوب و بد را مى فهمد، بنابر احتياط واجب نگاه به او ـ خواه با قصد لذّت يا بدون آن ـ جايز نيست.[23]
آيات عظام تبريزى، صافى و وحيد: اگر دخترى است كه خوب و بد را مى فهمد (و به حدى رسيده كه مورد نظر شهوانى است)؛ در اين صورت نگاه به او ـ هر چند بدون قصد لذّت ـ جايز نيست.[24]
آيات عظام فاضل، مكارم و نورى: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد؛ ولى بنابر احتياط واجب به جاهايى (مانند ران، شكم و سينه) كه معمولاً آنها را مى پوشانند، نگاه نكند.[25]
عكس كودكى
پرسش 347. ديدن عكس دوران كودكى زن نامحرم، در صورتى كه پوشش كافى نداشته باشند، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز سيستانى): اگر نگاه به آن باعث هتك وى و تحريك شهوت نشود، اشكال ندارد.[26]
آية اللّه سيستانى: اگر عكس ياد شده، حكايت از وضع كنونى زن كند و او را نيز بشناسد، بنا بر احتياط واجب جايز نيست.[27]
فيلم نامحرم
پرسش 348. نگاه به عكس و فيلم برخى از فاميل ها و آشنايان كه از نظر حجاب بى بند و بار و بى باك هستند، چه حكمى دارد؟
آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، مكارم، نورى و وحيد: اگر باعث مفسده نشود، اشكال ندارد.[28]
آيات عظام بهجت و فاضل: بنابر احتياط واجب، نگاه به عكس و فيلم آنان، جايز نيست.[29]
آيات عظام خامنه اى و صافى: نگاه به عكس و فيلم آنان جايز نيست.[30]
فيلم مجاز
پرسش 349. نگاه به فيلم هاى مجاز داخلى و خارجى ـ كه از سوى وزارت ارشاد اجازه داده شده است ـ چه حكمى دارد؟
همه مراجع: [ اگر در حد ابتذال نبوده] و بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد و باعث مفاسد و انحرافات اخلاقى نشود، اشكال ندارد (خواه فيلم داخلى باشد يا خارجى).[31]
فيلم تحريك همسر
پرسش 350. آيا زن و شوهر براى تحريك جنسى، مى توانند به فيلم هاى سكس و مبتذل نگاه كنند؟
همه مراجع (به جز تبريزى): خير، تحريك شهوت به وسيله فيلم هاى مبتذل و جنسى جايز نيست.[32]
آية اللّه تبريزى: نگاه به فيلم هايى كه باعث تحريك شهوت بر حرام و يا ترويج فساد در جامعه مى شود، جايز نيست.[33]
فيلم تحريك كننده
پرسش 351. اگر با مشاهده فيلم هاى شهوت انگيز، مقدارى از شهوت انسان فروكش كند و در جلوگيرى از ارتكاب حرام مؤثر باشد؛ آيا مشاهده آن جايز است؟
همه مراجع: نگاه به اين فيلم هاى شهوت انگيز، جايز نيست و توجيه ياد شده، مجوز ارتكاب حرام ديگر نمى شود.[34]
فيلم مبتذل
پرسش 352. نگاه به فيلم هاى مبتذل ـ كه بيشتر زنان غيرمسلمان در آن بازى مى كنند ـ در صورتى كه موجب تحريك انسان نشود، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز تبريزى و سيستانى): با توجه به اينكه ديدن اين گونه فيلم ها، شهوت برانگيز و مقدمه ارتكاب گناه است، نگاه به آنها حرام است.[35]
آية اللّه تبريزى: نگاه به فيلم هايى كه موجب تحريك شهوت بر حرام يا ترويج فساد در جامعه باشد، جايز نيست.[36]
آية اللّه سيستانى: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه نيز باشد، بنابر احتياط واجب نگاه به زنان جايز نيست.[37]
عكس اينترنتى
پرسش 353. در حين كار با شبكه اينترنت گاهى در كنار برخى از مقالات، عكس هاى مبتذل ديده مى شود كه ناگزير از ديدن آنها هستيم؛ راهنمايى شما چيست؟
آيات عظام امام، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و وحيد: اگر به طور اتفاقى چشمتان به آن بيفتد، اشكال ندارد؛ ولى نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتياط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جايز نيست.[38]
آيات عظام بهجت، صافى، مكارم و نورى: اگر به طور اتفاقى چشمتان به آن بيفتد، اشكال ندارد؛ ولى نگاه عمدى به آن (هر چند بدون قصد لذت)، جايز نيست.
سانسور فيلم
پرسش 354. ديدن فيلم هاى مبتذل به منظور سانسور كردن آن، چه حكمى دارد؟
آيات عظام امام، خامنه اى، فاضل و مكارم: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، براى مأموران نظارت در مقام عمل به وظيفه قانونى ـ به مقدار ضرورت ـ اشكال ندارد؛ ولى بايد از قصد لذت اجتناب كنند. واجب است افرادى كه براى نظارت و بررسى گمارده مى شوند، از جهت فكرى و روحى زير نظر راهنمايى مسئولان باشند.[39]
آيات عظام بهجت، صافى و وحيد: نگاه به اين فيلم ها ـ كه هميشه با نگاه شهوت برانگيز همراه است ـ جايز نيست.[40]
آية اللّه سيستانى: اگر با قصد لذت باشد، حرام است. اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد، بنابر احتياط واجب، نگاه كردن به آن جايز نيست.[41]
ظهور فيلم
پرسش 355. ظهور فيلم هاى عكاسى و ميكس به وسيله مرد، چه حكمى دارد؟
همه مراجع: اگر زن را نشناسد و باعث مفسده نشود، اشكال ندارد.[42]
فيلم بردارى مجالس
پرسش 356. در حالى كه مى دانيم مردان فاميل و آشنا، فيلم ما را مشاهده مى كنند؛ آيا بر ما (زنان) جايز است بدون حجاب در مقابل فيلم بردار ظاهر شويم؟
همه مراجع: خير، بايد حجاب خود را رعايت كنيد.[43]
نگاه به ورزشكاران
پرسش 357. حضور بانوان در ميادين ورزشى مردان (مانند فوتبال و كشتى) وقتى كه با شورت و زيرپوش بازى مى كنند، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز بهجت، تبريزى و سيستانى): نگاه زن به بدن نامحرم جايز نيست؛ هر چند بدون قصد لذت باشد.[44]
آية اللّه بهجت: نگاه به آنها بنابر احتياط واجب جايز نيست و اگر باعث مفسده شود، حضور آنان حرام است.[45]
آيات عظام تبريزى و سيستانى: با توجه به اينكه حضور زنان در اين گونه ورزشگاه ها، باعث مفسده است، جايز نيست.[46]
فيلم ورزشى
پرسش 358. حكم تماشاى كشتى گيران و ساير ورزشكاران با بدن نيمه برهنه، از تلويزيون براى بانوان چگونه است؟
آيات عظام امام، فاضل، سيستانى، نورى و وحيد: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد و باعث مفسده هم نشود، اشكال ندارد.[47]
آيات عظام بهجت، صافى و مكارم: با توجه به اينكه نگاه به اين نوع برنامه ها، باعث فساد و تهييج شهوت مى شود، جايز نيست.[48]
آية اللّه تبريزى: اگر به طور غيرزنده پخش شود و قصد لذت و ترس افتادن به حرام نباشد، اشكال ندارد. اما اگر به طور زنده پخش شود، در هر حال جايز نيست.[49]
آية اللّه خامنه اى: اگر به طور غير زنده پخش شود و قصد لذت و ترس افتادن به حرام نباشد، اشكال ندارد. و اگر به طور زنده پخش شود، در هر حال بنا بر احتياط واجب جايز نيست.[50]
تبصره. فرض مسأله، جايى است كه مردان ورزشكار و كشتى گير ناشناس باشند (يعنى او را از غيرطريق فيلم به طور شخصى نشناسد) وگرنه به فتواى همه مراجع تقليد، تماشاى آن حرام است.
پی‌نوشت‌ها:
پرسش 334. درباره حرمت نگاه به نامحرم توضيح دهيد؟
قُلْ لِلْمُؤمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ [1]؛
«به مؤمنان بگو: چشم هاى خود را از نگاه به نامحرم فرو گيرند».
وَ قُلْ لِلْمُؤمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ [2]؛
«و به زنان با ايمان بگو: چشم هاى خود را از نگاه هوس آلود فرو گيرند».
نگاه حرام در شرع عبارت است از: نگاه مرد به بدن زن نامحرم (به جز صورت و دست ها تا مچ)؛ خواه با قصد باشد يا بدون آن. و نيز نگاه به صورت و دست ها اگر با قصد شهوت يا ترس افتادن به حرام باشد. همچنين نگاه زن به مرد نامحرم (به جز صورت، گردن و دست ها و مقدارى از پا)؛ خواه با قصد باشد يا بدون آن و نيز به مواضع ياد شده، اگر با قصد شهوت يا ترس افتادن به حرام باشد.
امام صادق (علیه السلام) مى فرمايد: «نگاه به نامحرم، تيرى از تيرهاى مسموم شيطان است و چه بسا يك نگاهى كه حسرتى طولانى بر جاى گذارد».[3]
نگاه هاى حلال
پرسش 335. نگاه هاى جايز و حلال كدام است؟
نگاه هاى جايز عبارت است از:
1. نگاه به زن روستانشين كه نوعاً خود را نمى پوشاند،[4]
2. نگاه به عكس بى حجاب زن ناشناس،
3. نگاه هم جنس به هم جنس (به جز عورت)،
4. نگاه به زن به منظور ازدواج (با شرايط خاص)،
5. نگاه به زن كهنسال[5] كه هيچ گونه رغبتى به ازدواج با او نيست،
6. نگاه به زن غيرمسلمان؛ خواه از اهل كتاب باشد يا نه.[6]
تبصره. جواز نگاه هاى ياد شده در صورتى است كه با قصد لذت و يا ترس افتادن به گناه همراه نشود.
نگاه هاى حرام
پرسش 336. نگاه هاى ممنوع و حرام كدام است؟
نگاه هاى حرام عبارت است از:
1. نگاه به چهره آرايش كرده زن،
2. نگاه به زيور آلات زن،
3. نگاه به عكس بى حجاب زن آشنا،
4. نگاه با ريبه (ترس افتادن به حرام)،
5. نگاه به بدن مرد نامحرم (به جز صورت و دست ها)،
6. نگاه به تمام بدن زن نامحرم (به جز صورت و دست ها تا مچ)،
7. نگاه هوس آلود (هر چند به صورت و دست ها و يا به بدن هم جنس).
نگاه به عكس دختر
پرسش 337. آيا مرد مى تواند براى آگاهى از خصوصيات جسمى و زيبايى دخترى كه مى خواهد با او ازدواج كند، عكس يا فيلم او را مشاهده كند؟ در صورتى كه دختر، فاميل و آشنا باشد، چه حكمى دارد؟
همه مراجع: اگر بدون قصد لذت باشد، اشكال ندارد؛ هر چند آن دختر از فاميل و آشنايان باشد.[7]
نگاه به دختران
پرسش 338. شخصى قصد ازدواج دارد، آيا مى تواند بدون قصد لذت به چهره و موى خانم ها (مثلاً در خيابان) نگاه كند، تا يكى را بپسندد و بعد از او خواستگارى كند؟
همه مراجع: اين نوع نگاه ها جايز نيست.[8]
تبصره. نگاه به بدن زن، به منظور ازدواج با او شرايطى دارد و پرسش ياد شده، خارج از اين موارد است.
نگاه به نامزد
پرسش 339. آيا نگاه مرد به بدن نامزد خود ـ كه هنوز نامحرم است؛ ولى ازدواج با او قطعى است ـ جايز است؟
همه مراجع: خير، نامزد نامحرم، با ساير زنان تفاوتى ندارد.[9]
نگاه خواستگارى
پرسش 340. مرد تا چه اندازه مى تواند به بدن زن، هنگام خواستگارى نگاه كند (البته با رعايت شرايط خاص خود)؟
آيات عظام امام، خامنه اى و فاضل: مى تواند به بدن دختر نگاه كند؛ هر چند احتياط مستحب است كه تنها به دست و صورت و پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه) اكتفا كند.[10]
آيات عظام بهجت، تبريزى، سيستانى و مكارم: تنها مى تواند به دست و صورت، پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه) دختر نگاه كند.[11]
آية اللّه صافى: بنا بر احتياط واجب، تنها به صورت و دست ها تا مچ اكتفا كند[12].
آية اللّه نورى: مى تواند به دست و صورت، پاها، مو و مقدارى از بدن (مانند گردن و بالاى سينه) دختر نگاه كند و اگر نتواند از خصوصيات ساير بدن، از روى لباس آگاهى پيدا كند، نگاه به تمام بدن جايز است.[13]
تبصره. نگاه به دختر براى خواستگارى شرايطى دارد كه عبارت است از:
1. به قصد لذت و ريبه نباشد.
2. براى آگاهى از وضع جسمانى او باشد.
3. مانعى از ازدواج در ميان نباشد.
4. احتمال بدهد كه دختر او را رد نمى كند.
نگاه به برجستگى ها
پرسش 341. آيا نگاه به برجستگى هاى بدن زن نامحرم (مانند سينه و پشت)، از روى لباس و مانتو جايز است؟
همه مراجع: اگر با قصد لذت باشد و يا بترسد كه به گناه بيفتد، نگاه به اين مواضع جايز نيست.[14]
نگاه لذّت‌آور
پرسش 342. اگر انسان همان طور كه از ديدن باغ و گلستان لذت مى برد، از نگاه كردن به چهره زن لذت ببرد؛ آيا اين كار حرام است و مصداق قصد لذت به حساب مى آيد؟
همه مراجع: اين گونه نگاه ها، چون جنبه لذت جنسى دارد، جايز نيست.[15]
نگاه به چشم خواهرى
پرسش 343. نگاه به زنان نامحرم ـ به ويژه فاميل و آشنا ـ بدون قصد لذت و تنها از روى علاقه و محبت (مثلاً به چشم خواهرى)، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز صافى): اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، نگاه به صورت و دست آنان تا مچ جايز است؛ ولى نگاه به جاهاى ديگر (هر چند بدون قصد لذت) حرام است.[16]
آية اللّه صافى: نگاه به بدن آنان (هر چند بدون قصد لذت) حرام است و بنابر احتياط واجب، به صورت و دست آنان تا مچ نيز بدون قصد لذت نگاه نشود.[17]
نگاه از آينه
پرسش 344. آيا نگاه به موهاى زن نامحرم، از داخل آينه جايز است؟
همه مراجع: خير، جايز نيست.[18]
تبصره. حكم نگاه از آينه، شيشه، آب صاف و مانند آن، با نگاه به عكس و فيلم زن تفاوت دارد. نگاه از داخل آينه به زن نامحرم جايز نيست؛ ولى نگاه به عكس و فيلم او (اگر نا آشنا باشد)، جايز است.
نگاه به مرد
پرسش 345. حكم نگاه كردن زن به بازو و آرنج مرد نامحرم چيست؟
آيات عظام امام، خامنه اى و صافى: جايز نيست.[19]
آية اللّه بهجت: بنابر احتياط واجب جايز نيست.[20]
آيات عظام تبريزى، سيستانى، فاضل، مكارم، نورى و وحيد: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به گناه باشد، اشكال ندارد.[21]
نگاه به دختر بچه
پرسش 346. آيا نگاه كردن به مو و بدن دختر نابالغ جايز است؟
آيات عظام امام و سيستانى: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد؛ ولى بنابر احتياط (مستحب) به جاهايى (مانند ران، شكم و سينه) كه معمولاً آنها را مى پوشانند، نگاه نكند.[22]
آية اللّه بهجت: اگر دخترى است كه خوب و بد را مى فهمد، بنابر احتياط واجب نگاه به او ـ خواه با قصد لذّت يا بدون آن ـ جايز نيست.[23]
آيات عظام تبريزى، صافى و وحيد: اگر دخترى است كه خوب و بد را مى فهمد (و به حدى رسيده كه مورد نظر شهوانى است)؛ در اين صورت نگاه به او ـ هر چند بدون قصد لذّت ـ جايز نيست.[24]
آيات عظام فاضل، مكارم و نورى: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به حرام باشد، اشكال ندارد؛ ولى بنابر احتياط واجب به جاهايى (مانند ران، شكم و سينه) كه معمولاً آنها را مى پوشانند، نگاه نكند.[25]
عكس كودكى
پرسش 347. ديدن عكس دوران كودكى زن نامحرم، در صورتى كه پوشش كافى نداشته باشند، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز سيستانى): اگر نگاه به آن باعث هتك وى و تحريك شهوت نشود، اشكال ندارد.[26]
آية اللّه سيستانى: اگر عكس ياد شده، حكايت از وضع كنونى زن كند و او را نيز بشناسد، بنا بر احتياط واجب جايز نيست.[27]
فيلم نامحرم
پرسش 348. نگاه به عكس و فيلم برخى از فاميل ها و آشنايان كه از نظر حجاب بى بند و بار و بى باك هستند، چه حكمى دارد؟
آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، مكارم، نورى و وحيد: اگر باعث مفسده نشود، اشكال ندارد.[28]
آيات عظام بهجت و فاضل: بنابر احتياط واجب، نگاه به عكس و فيلم آنان، جايز نيست.[29]
آيات عظام خامنه اى و صافى: نگاه به عكس و فيلم آنان جايز نيست.[30]
فيلم مجاز
پرسش 349. نگاه به فيلم هاى مجاز داخلى و خارجى ـ كه از سوى وزارت ارشاد اجازه داده شده است ـ چه حكمى دارد؟
همه مراجع: [ اگر در حد ابتذال نبوده] و بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد و باعث مفاسد و انحرافات اخلاقى نشود، اشكال ندارد (خواه فيلم داخلى باشد يا خارجى).[31]
فيلم تحريك همسر
پرسش 350. آيا زن و شوهر براى تحريك جنسى، مى توانند به فيلم هاى سكس و مبتذل نگاه كنند؟
همه مراجع (به جز تبريزى): خير، تحريك شهوت به وسيله فيلم هاى مبتذل و جنسى جايز نيست.[32]
آية اللّه تبريزى: نگاه به فيلم هايى كه باعث تحريك شهوت بر حرام و يا ترويج فساد در جامعه مى شود، جايز نيست.[33]
فيلم تحريك كننده
پرسش 351. اگر با مشاهده فيلم هاى شهوت انگيز، مقدارى از شهوت انسان فروكش كند و در جلوگيرى از ارتكاب حرام مؤثر باشد؛ آيا مشاهده آن جايز است؟
همه مراجع: نگاه به اين فيلم هاى شهوت انگيز، جايز نيست و توجيه ياد شده، مجوز ارتكاب حرام ديگر نمى شود.[34]
فيلم مبتذل
پرسش 352. نگاه به فيلم هاى مبتذل ـ كه بيشتر زنان غيرمسلمان در آن بازى مى كنند ـ در صورتى كه موجب تحريك انسان نشود، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز تبريزى و سيستانى): با توجه به اينكه ديدن اين گونه فيلم ها، شهوت برانگيز و مقدمه ارتكاب گناه است، نگاه به آنها حرام است.[35]
آية اللّه تبريزى: نگاه به فيلم هايى كه موجب تحريك شهوت بر حرام يا ترويج فساد در جامعه باشد، جايز نيست.[36]
آية اللّه سيستانى: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه نيز باشد، بنابر احتياط واجب نگاه به زنان جايز نيست.[37]
عكس اينترنتى
پرسش 353. در حين كار با شبكه اينترنت گاهى در كنار برخى از مقالات، عكس هاى مبتذل ديده مى شود كه ناگزير از ديدن آنها هستيم؛ راهنمايى شما چيست؟
آيات عظام امام، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و وحيد: اگر به طور اتفاقى چشمتان به آن بيفتد، اشكال ندارد؛ ولى نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتياط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جايز نيست.[38]
آيات عظام بهجت، صافى، مكارم و نورى: اگر به طور اتفاقى چشمتان به آن بيفتد، اشكال ندارد؛ ولى نگاه عمدى به آن (هر چند بدون قصد لذت)، جايز نيست.
سانسور فيلم
پرسش 354. ديدن فيلم هاى مبتذل به منظور سانسور كردن آن، چه حكمى دارد؟
آيات عظام امام، خامنه اى، فاضل و مكارم: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، براى مأموران نظارت در مقام عمل به وظيفه قانونى ـ به مقدار ضرورت ـ اشكال ندارد؛ ولى بايد از قصد لذت اجتناب كنند. واجب است افرادى كه براى نظارت و بررسى گمارده مى شوند، از جهت فكرى و روحى زير نظر راهنمايى مسئولان باشند.[39]
آيات عظام بهجت، صافى و وحيد: نگاه به اين فيلم ها ـ كه هميشه با نگاه شهوت برانگيز همراه است ـ جايز نيست.[40]
آية اللّه سيستانى: اگر با قصد لذت باشد، حرام است. اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد، بنابر احتياط واجب، نگاه كردن به آن جايز نيست.[41]
ظهور فيلم
پرسش 355. ظهور فيلم هاى عكاسى و ميكس به وسيله مرد، چه حكمى دارد؟
همه مراجع: اگر زن را نشناسد و باعث مفسده نشود، اشكال ندارد.[42]
فيلم بردارى مجالس
پرسش 356. در حالى كه مى دانيم مردان فاميل و آشنا، فيلم ما را مشاهده مى كنند؛ آيا بر ما (زنان) جايز است بدون حجاب در مقابل فيلم بردار ظاهر شويم؟
همه مراجع: خير، بايد حجاب خود را رعايت كنيد.[43]
نگاه به ورزشكاران
پرسش 357. حضور بانوان در ميادين ورزشى مردان (مانند فوتبال و كشتى) وقتى كه با شورت و زيرپوش بازى مى كنند، چه حكمى دارد؟
همه مراجع (به جز بهجت، تبريزى و سيستانى): نگاه زن به بدن نامحرم جايز نيست؛ هر چند بدون قصد لذت باشد.[44]
آية اللّه بهجت: نگاه به آنها بنابر احتياط واجب جايز نيست و اگر باعث مفسده شود، حضور آنان حرام است.[45]
آيات عظام تبريزى و سيستانى: با توجه به اينكه حضور زنان در اين گونه ورزشگاه ها، باعث مفسده است، جايز نيست.[46]
فيلم ورزشى
پرسش 358. حكم تماشاى كشتى گيران و ساير ورزشكاران با بدن نيمه برهنه، از تلويزيون براى بانوان چگونه است؟
آيات عظام امام، فاضل، سيستانى، نورى و وحيد: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد و باعث مفسده هم نشود، اشكال ندارد.[47]
آيات عظام بهجت، صافى و مكارم: با توجه به اينكه نگاه به اين نوع برنامه ها، باعث فساد و تهييج شهوت مى شود، جايز نيست.[48]
آية اللّه تبريزى: اگر به طور غيرزنده پخش شود و قصد لذت و ترس افتادن به حرام نباشد، اشكال ندارد. اما اگر به طور زنده پخش شود، در هر حال جايز نيست.[49]
آية اللّه خامنه اى: اگر به طور غير زنده پخش شود و قصد لذت و ترس افتادن به حرام نباشد، اشكال ندارد. و اگر به طور زنده پخش شود، در هر حال بنا بر احتياط واجب جايز نيست.[50]
تبصره. فرض مسأله، جايى است كه مردان ورزشكار و كشتى گير ناشناس باشند (يعنى او را از غيرطريق فيلم به طور شخصى نشناسد) وگرنه به فتواى همه مراجع تقليد، تماشاى آن حرام است.
پی‌نوشت‌ها:
1. نور (24) ، آيه 30.
2. همان، آيه 31.
3. «النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سهامِ اِبْليس مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ اَوْرَثَتْ حَسْرةٌ طَويلَةٌ»: بحار، ج 101/40.
1. از نظر برخى مراجع (آيات عظام بهجت و مكارم شيرازى ).
2. جاهايى كه به طور معمول نمى پوشانند (مانند موها، گردن و دست ها).
3. به جز جاهايى كه به طور معمول مى پوشانند.
1. با استفاده از منابعى كه در عنوان «نگاه خواستگارى» آمده است.
2. مكارم، تعليقات على العروة، م 26، و استفتائات، ج1، س 816 ؛ فاضل، تعليقات على العروة، ج 2، النكاح، م 26 ؛ صافى، هداية العباد، ج 2 النكاح، م28 ؛ امام، تحريرالوسيله، ج 2 النكاح م 28 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج2، النكاح، م28 ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 6، م 948 ؛ دفتر: وحيد.
1. توضيح المسائل، مراجع م، 2433 ؛ العروة الوثقى، ج 2، النكاح، م 26 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2442 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 2429 و خامنه اى، استفتاء، س 1402.
2. امام، تحريرالوسيله، ج 2، النكاح، م 28 ؛ فاضل، تعليقات على العروة، ج2، النكاح، م26 و خامنه اى، استفتاء، س 525.
3. مكارم، تعليقات على العروة، النكاح، م 26 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج 2، النكاح، م 28 ؛ تبريزى، استفتائات، س 1580 ؛ النكاح، م 28 ؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1944.
4. صافى، هداية العباد، ج 2.
5. نورى، تعليقات على العروة، النكاح، م 26.
1. ر.ك: امام، استفتائات، ج3 ، (احكام حجاب) ، س27 ؛ سيستانى، سایت (حجاب) ، س5 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1708 ؛ مكارم، استفتائات، ج2، س 153 و 1023 ؛ نورى، استفتائات، ج2، س679 ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج1، س907 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج2، س1694 و 1729 ؛ خامنه اى، استفتاء، س 618 و 559 ؛ العروة الوثقى، ج 1، م 16 و دفتر: وحيد و بهجت.
2. مكارم، استفتائات، ج1، س 799 ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج 5، س1274 ؛ دفتر: همه مراجع.
1. توضيح المسائل مراجع، م 2433 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 2429 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2442 ؛ دفتر: خامنه اى.
2. صافى، توضيح المسائل مراجع، م 2433، جامع الاحكام، ج2، س1700 و هداية العباد، ج 2، النكاح م 18.
3. توضيح المسائل مراجع، م2433، 2436 ؛ نورى، توضيح المسائل، م2429 و 2432 ؛ العروه الوثقى، ج 1 (الستر) م 2 و (احكام التخلى ) م 8 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م2442 و 2445 و خامنه اى، استفتاء، س 481.
4. صافى، جامع الاحكام، ج 2، س 1712، امام، استفتائات، ج 3، (نظر) ، س 6 و 39 و خامنه اى، استفتاء، س 487.
5. بهجت، توضيح المسائل، م 1933.
1. مكارم، استفتائات، ج 2، م 1043 ؛ تبريزى، استفتائات، س 1591 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2442 ؛ دفتر: فاضل و سيستانى.
2. امام، توضيح المسائل مراجع، م2433 و تحريرالوسيله، ج2، النكاح، م25 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج 3، النكاح م 23.
3. توضيح المسائل مراجع، م 2433.
4. توضيح المسائل مراجع، م2433 ؛ تبريزى، التعليقه على منهاج الصالحين، م1232، و صراط النجاة، ج1، س892 ؛ دفتر: وحيد.
5. همان، م 2433 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 2429.
1. تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 889 ؛ دفتر: همه مراجع.
2. دفتر: سيستانى.
3. نورى، توضيح المسائل م 2435 ؛ امام، سيستانى، وحيد، مكارم، توضيح المسائل مراجع، م 2439 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2448 ؛ تبريزى ؛ صراط النجاة، ج2، س1158.
4. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1728 و 1732 و دفتر: بهجت.
5. صافى، توضيح المسائل، م 2448 و خامنه اى، استفتاء، س 1427 و 483.
1. خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1194 و 1206 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1726 و 1727 ؛ بهجت، توضيح المسائل، (متفرقه) ، م2، مكارم، استفتائات، ج1، س775 و 772 ؛ نورى، استفتائات، ج1، س 450 و 452 ؛ امام، استفتائات، ج3، (نظر)، س 15 و 19 ؛ سيستانى ، (فيلم) ، س8 ؛ تبريزى، استفتائات، س1081 و 1603 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج2، س1708 و 1719 ؛ دفتر: وحيد.
2. خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1203 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج2، س1329 ؛ نورى، استفتائات، ج2، س554 ؛ سيستانى ، (فيلم) ، س3 ؛ دفتر: وحيد، بهجت، امام، فاضل، مكارم.
3. تبريزى، صراط النجاة، ج5، س1129 و ج1، س894 و 895.
1. خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1192 ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج5، س1129 ؛ سيستانى ،(تصوير) ، س 4 ؛ دفتر: همه مراجع.
2. خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1187 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج2، س1717 و 1605 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1729 و 1731 ؛ مكارم، استفتائات، ج1، س778 و 782 ؛ دفتر: امام، بهجت، وحيد و نورى .
3. تبريزى، استفتائات، س1603 و 1605 و صراط النجاة، ج 5، س 1129.
4. سيستانى، (فيلم) ، س4.
1. امام، تعليقات على العروة، (احكام التخلى) ، م2 ؛ مكارم، استفتائات، ج2، س1033 و تعليقات على العروة، (احكام التخلى )، م2 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج2، س1707 ؛ نورى، التعليقات على العروة، (احكام التخلى )، م2 ؛ دفتر: بهجت ؛ سيستانى ، تعليقات على العروة، (احكام التخلى )، م2 و (تصوير) ، س1 و 2 ؛ تبريزى، صراط النجاة، ج3، س 778 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1314 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1731 و تعليقات على العروة، ج1، (احكام التخلى )، م2 ؛ دفتر: وحيد.
2. خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1201 ؛ دفتر: امام، فاضل، مكارم.
3. دفتر: بهجت، صافى، وحيد.
4. دفتر: سيستانى.
1. امام، استفتائات، ج3، (نظر) ، س25 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م2448 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س1182 ؛ نورى، استفتائات، ج1، س458 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1732 ؛ تبريزى، استفتائات، س1588، صافى، جامع الاحكام، ج2، س1719، و توضيح المسائل مراجع، م2439 ؛ بهجت، توضيح المسائل، (متفرقه)، م2 ؛ مكارم، استفتائات، ج2، س1044 ؛ سيستانى، منهاج الصالحين، ج2، النكاح، م23.
2. مكارم، استفتائات، ج 1 س 798 و 838 ؛ امام، استفتائات، ج3، (احكام حجاب) ، س15 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س1732 و 1730 ؛ دفتر: بهجت، وحيد، خامنه اى، صافى، سيستانى، تبريزى و نورى.
3. امام، استفتائات، ج3، س 6 و 39 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2442 ؛ مكارم، تعليقات على العروة، النكاح م51 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 2442 ؛ خامنه اى، استفتاء، س 482 و دفتر: فاضل.
4. بهجت، توضيح المسائل، م 1933 و دفتر استفتائات.
1. دفتر: سيستانى و تبريزى.
(نظر) ، س 12 و دفتر: سیستانی و وحید. 2. نوری، استفتائات ، ج 1، س 458، امام، استفتائات، ج 3
3. صافى، جامع الاحكام، ج2، س1607 و 1622 ؛ بهجت، توضيح المسائل، متفرقه، م 2 و دفتر: مكارم.
4. صراط النجاة، ج2، س897 و ج1، س1487.
5. اجوبة الاستفتائات، س1189
سیدمجتبی حسینی
ارسال نظر