امام قائم(عج) امید انسانها
هدایت و رهبری مردم از گمراهی به راه سعادت، همیشه در تاریخ انسانها بوده، و با به وجود آمدن انسانها، خداوند پیامبرانی را برای هدایت آنها گسیل داشت، تا این راه 124000 پیامبر آمدند که اولین آنها حضرت آدم و آخرین آنها پیامبر اسلام حضرت محمّد(ص) بود.[1]
اینها تمام توان و تلاش و کوشش خود را برای هدایت و رهبری مردم صرف کردند، ولی هیچیک در زمان حیات خود به نتیجه نهایی و مطلوب و حکومت دلخواه نرسیدند، و نوعاً قلمرو و رهبری آنها در نقطه محدودی بود و موفّق به تشکیل حکومت جهانی نشدند (با توجه به اینکه اصلاح کامل در سایه حکومت مصلح جهانی صورت خواهد گرفت)، امید همه این بود که این راه ادامه یابد و در همه مردم جهان این زمینه به وجود آید و حکومت جهانی قائم(عج) برقرار گردد، تا همه پیامبران و مستضعفان به آرزو و امید خود که یک حکومتِ درخشان پر از صفا و صمیمیت است، نائل گردند. و این امید همچنان ادامه دارد، و پیامبر اسلام و ائمّه اطهار(ع) هیچیک با آن همه تلاش به حکومت دلخواه اسلامی نرسیدند و همواره و کراراً فرمودند:
«اگر از دنیا یک روز هم بماند خداوند آن روز را طولانی میکند تا حکومت قائم(عج) برقرار شود».[2]
و آن مهدی موعود(عج) است که به این امر مهم جامه عمل میپوشاند و به تعبیر رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی:
«من نمیتوانم اسم رهبر روی ایشان (قائم(عج)) بگذارم، بلکه بزرگتر از این است. نمیتوانم بگویم که اوّل شخص است، برای اینکه دومی در کار نیست. ایشان را ما نمیتوانیم با هیچ تعبیری تعبیر کنیم اِلّا همین که «مهدی موعود» است، آن کسی که خداوند او را ذخیره کرده است برای بشر».[3]
جمله «بقیة الله» که از القاب معروف آن حضرت است، حاکی از این است که خداوند او را ذخیره کرده، تا همه مظلومان و پیامبران و طرفداران توحید و حق را در کل جهان به آرزو و امیدشان برساند. (درباره ویژگیهای این حکومتِ سراسر صفا در ظاهر و باطن، بعداً سخن خواهیم گفت.)
در اینجا برای تکمیل مطلب فوق به سه روایت ذیل توجه کنید:
* یکی از یاران امام صادق (ع) میگوید: «به محضر مبارک امام صادق (ع) شرفیاب شدم و عرض کردم: آیا شما صاحب ما هستید؟. فرمودند: آیا من صاحب شما هستم؟! سپس پوست بازوی خود را گرفت و کشید و فرمود: من پیر سالخوردهام، امّا صاحب شما جوان است».[4]
تعبیر «صاحب» در مورد امام قائم(عج) حکایت از حکومت سراسری و همهجانبه او میکند که مسلمانان جهان باید در انتظارش باشند و برای به دست آوردن آن بکوشند.
* دِعْبِل شاعر آزاده و متعهّد عصر امام رضا (ع) به حضور آن حضرت رسید و شعرهای پرمغز و جان داری در مدح اهلبیت عصمت و طهارت (ع) خواند، حضرت رضا (ع) در پایان به او فرمود:
«این دو شعر را نیز بر شعرهای خود بیفزا. یکی از این دو شعر این است:
إِلَی الحَشْرِ حَتّی یَبْعَثَ اللَّهُ قآئِماً ***** یُفَرِّجُ عَنَّا الهَمَّ وَالکُرُباتِ؛
این قبرها یا این غمها و نابسامانیها هم چنان ادامه دارد تا خداوند حضرت قائم(عج) را برانگیزد، تا او اندوه و نابسامانیها را از ما رفع کند و ما را شاد نماید».[5]
* امام صادق (ع) به یکی از یاران فرمود:
«تفسیر آیه «فَاصْبِرْ عَلی مَا یَقُولُونَ»؛[6] به آنچه مخالفان میگویند استقامت کن. این است که: ای محمد در برابر مخالفان ایستادگی کن، که من به دست مردی از نسل تو که او را بر خون ستمگران مسلّط میکنم، از آنها انتقام میگیرم».[7]
با توجّه به گفتار بعضی از پیامبران که در کتب آسمانی تورات و انجیل و... آمده و از گفتار ائمّه (ع) و... چنین به دست میآوریم که امام قائم(عج) امید همه در طول تاریخ و همه جهان است، البته باید توجّه کرد که انسانها به چنین امید بزرگی نخواهند رسید مگر با کوشش و تلاش و جهاد و آگاهی و مبارزه و امر به معروف و نهی از منکر، چنانکه خود امامان (ع) بارها این مطلب را تذکّر دادهاند، و در لابهلای این کتاب به آن اشاره خواهد شد، وگرنه با دست روی دست گذاشتن کاری ساخته نیست.
این مقدمه را با ذکر حدیث شریف زیر پایان میبرم:
به نقل از امام صادق (ع)، پیامبر (ص)فرمود:
«قائم(عج) از فرزندان من، همنام و همکیش من است، سیمای او سیمای من و روش او روش من است، مردم را بر اطاعت از من، اسلام و خدا بخواند و وادارد، و آنها را به کتاب خدا (قرآن) دعوت نماید. هر کس از فرمان او سرپیچی کند از من سرپیچی نموده است، هر کس او را غیبت نماید و انکار کند مرا انکار کرده است، و هر کس او را دروغ پندارد مرا دروغ پنداشته است، و هرکس او را تصدیق کند مرا تصدیق کرده است، شکایت آنها را که در مورد او مرا تکذیب کنند و سخن مرا در مورد او رد نمایند و امّت مرا گمراه کنند به سوی خدا میبرم و به زودی ستمکاران بدانند به کجا بازگشت میکنند».[8]
خدا را شکر که خداوند بر این بنده عاصی منّت گذاشت و توفیق عنایت نمود تا این بضاعت مختصر را به علاقهمندان تقدیم کنم، امید آنکه خداوند توفیق آن را دهد که همه در صف یاران مخلص حضرت قائم(عج) باشیم.
ای امید همه در کل جهان و تاریخ، و ای منتقم مظلومان و خونِ جوشان و پاک امام حسین (ع) و ای ذخیره و بقیّه و آخرین نشانه مردان بزرگ خدا، این هدیه ناقابل را که همچون ران ملخی از مور در پیشگاه باعظمت حضرت سلیمان (ع) است، از حقیر عاصی بپذیر.
پینوشتها:
[1] مجمع البیان، ج 10، ص 476.
[2] اثبات الهداه، ج 7، ص 51، که حکومت دلخواه همه پیامبران است.
[3] سخنان امام در نیمه شعبان 1360 در حسینیه جماران.
[4] بحار الانوار، ج 52، ص 280.
[5] سفینه البحار، ج 2، ص 448 و عیون الاخبار، ج 2، ص 263.
[6] سوره طه، آیه 130.
[7] اثبات الهداه، ج 7، ص 128 - روایت دیگری نظیر این روایت در ص 63 کتاب اثبات الهداه آمده است.
[8] اثبات الهداه، ج 7، ص 52.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمّد محمّدی اشتهاردی