5 - قرآن و مسئله حکومت جهانی
اگر حکومت جهانی مهدی(ع) سراسر جهان را فرا خواهد گرفت و پرچم اسلام و توحید در همه نقاط زمین به اهتزاز درمیآید، آیا در قرآن مجید، این سند محکم و بزرگ و خللناپذیر اسلام، سخنی در اینباره به میان آمده است؟
پاسخ: آیات متعدّدی که تأویل آن تطبیق با حضرت ولیعصر -ارواحنا له الفداء- شده، بسیار است.[1]
به عنوان نمونه:
1 - در قرآن کریم میخوانیم:
«هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ وَ دِینِ الحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرُهَ المُشْرِکُونَ»
او خدایی است که رسولش را با دلایل رهنمون بخش فرستاد تا آن را بر تمام دینها غالب گرداند، هر چند این موضوع خوشآیند مشرکان نیست.[2]
این آیه صریحاً نوید میدهد که روزی خواهد آمد که آیین اسلام همه ادیان و مرامها را تحتالشعاع خود قرار میدهد و سراسر جهان زیر لوای اسلام قرار میگیرد که منظور همان وقتی است که حضرت مهدی(ع) در سراسر جهان حکومت واحد اسلامی تشکیل میدهد.
2 - و باز میخوانیم:
«وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ»
یقیناً (بدانید که) ما در زبور (کتاب حضرت داود(ع)) نوشتیم پس از آنکه این مطلب را در ذکر (تورات) نیز نوشته بودیم که: حتماً بندگان صالح وارث زمین میشوند.[3]
این آیه حاکی است که در کتابهای آسمانی زبور و تورات و قرآن، موضوع حکومت انسانهای شایسته بر سراسر زمین نوشته شده است. روشن است که وعده خدا حق است، روزی خواهد آمد که بندگان صالح که از نظر قرآن مسلمین راستین هستند، حکومت واحد صالحان را بر همه نقاط زمین برقرار میسازند که اشاره به حکومت حضرت مهدی(ع) است.
3 - و همچنین میخوانیم:
«وَعَدَ الله الَّذِینَ آمَنُو مِنْکُمْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأرْضِ کَما اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِیْنَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لایُشْرِکُونَ بِی شَیْئَاً»
خداوند به آنان که ایمان آورده و کارهای شایسته میکنند، وعده داده که آنان را نماینده خود در زمین گرداند، همانگونه که گذشتگان آنان را خلیفه کرد، وعده داده که دینشان را برای آنها پسندیده، نیرومند گرداند و ترسشان را مبدّل به امنیت و آرامش کند و برای من شریک نمیگیرند.[4]
این آیه بیانگر حکومت واحد بر سراسر زمین است به آنان که ایمان و عمل صالح دارند، (یعنی منتظر واقعی هستند و با ایمان و عمل نیک خود زمینهسازی برای ایجاد آیندهای درخشان میکنند) نوید میدهد که خداوند حکومت زمین را به دست آنها میسپرد، دین آنها نیرومند و قوی میگردد و در نتیجه آرامش و امنیت جانشین خوف و ناآرامی میشود.
در پایان، آیه اشاره به این مطلب میکند که حکومت آنها بر سراسر زمین بر اساس توحید و پرستش خدای یکتا و نفی هرگونه شرک است. چنانچه در حدیثی پیامبر در مورد عقاید این حکومت واحد سراسری فرمود:
«فَلا یَبْقی عَلی وَجْهِ الأَرْضِ أَحَداً إِلّا قالَ لا إِلهَ إِلَّا الله؛»
هیچ فردی روی زمین نمیماند مگر اینکه معتقد است خدایی جز خدای یکتا وجود ندارد.[5]
به این ترتیب میبینیم قرآن این کتاب آسمانی نیز به حکومت درخشان و سراسر توحید آینده که همه مردم تحت پرچم توحید قرار گرفته و مردم صالح زمام امور را به دست میگیرند خبر میدهد.
4 - قرآن پس از ذکر فرعون و فرعونیان در این آیه میفرماید:
«وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الوارِثِینَ»
ما بر این اراده کردیم که به مستضعفان نعمت بخشیم و آنها را پیشوایان و وارثین روی زمین قرار دهیم.[6]
این آیه گرچه در ماجرای موسی(ع) و فرعون نازل شده که خداوند موسی(ع) را بر فرعون و فرعونیان پیروز کرد و مستضعفان را به رهبری موسی(ع) به حکومت رسانید، ولی این آیه هرگز مربوط به زمان خاص موسی(ع) نیست، بلکه یک بشارت عمومی است در مورد پیروزی حق بر باطل که سرانجام این پیروزی به طور جامع و کامل و جهانی به دست مهدی آل محمّد(ع) صورت میگیرد، چنان که در روایات این مطلب تصریح شده و مهدی(ع) و پیروانش به موسی(ع) و پیروانش تشبیه شدهاند.
و در روایتی میخوانیم: امام سجاد(ع) فرمود:
سوگند به آن کس که محمّد (ص) را به حق بشارتدهنده و بیمدهنده قرار داد، نیکان ما همانند موسی(ع) و پیروانش هستند و بَدان ما همانند فرعون و پیروانش میباشند.[7]
و امام علی(ع) در تفسیر آیه فوق فرمود:
این گروه آل محمّد(ع) هستند، خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد میشود، برمیانگیزد و به آنان عزّت میدهد و دشمنان آنان را ذلیل و خوار میکند.[8]
6 - یاران مهدی(ع) بیشتر کجا هستند؟
پاسخ: جالب اینکه در روایات بسیاری آمده که دستهجات یاران مهدی(ع) از مشرق زمین بپا میخیزند. رسول اکرم (ص) فرمود:
هنگام ظهور پرچمهای سیاه از طرف مشرق نمودار شود، پس با وی (امام قائم(ع)) بیعت کنید که او خلیفه خدا، مهدی(ع) است.
و نیز فرمود:
جمعی از مردم از طرف مشرق خروج کنند و مقدمات حکومت مهدی(ع) را فراهم سازند.[9]
امیر مؤمنان(ع) فرمود:
آفرین بر طالقان که خداوند در آن گنجهایی نهاده که از طلا و نقره نیست، بلکه مردان مؤمنی هستند که به طور شایسته خدا را شناختهاند و در آخرالزمان، یاوران حضرت مهدی (ع) خواهند بود.[10]
رسول خدا (ص) فرمود:
هنگامی که پرچمهای سیاه را از جانب خراسان دیدید، به طرف آن بروید هرچند با دست و سینه روی برف باشد، چرا که خلیفه خدا، حضرت مهدی(ع) در میان آنهاست.[11]
و در روایت دیگر فرمود:
به زودی اهلبیت من دچار گرفتاریها و آوارگیها خواهند شد تا اینکه جمعی با پرچمهای سیاه از طرف مشرق بیایند، ... تا اینکه امر به یکی از افراد اهلبیت من (امام قائم (ع)) سپرده شود که او سراسر زمین را بعد از آنکه پر از ظلم و جور شده باشد، پر از عدل و داد کند.
«فَمَنْ أَدْرَکَ مِنْکُمْ فَلْیَأْتِها وَ لَوْ حَبْواً عَلَی الثَّلْجِ»
هر کدام از شما که آنها را درک کردید، به آنها بپیوندید گرچه به راه رفتن با دست و سینه روی برف باشد، خود را به آنها برسانید.[12]
به اینترتیب میبینیم، مشرق زمین مورد توجه قرار گرفته است، چنانکه هماکنون از نشانههایش پیداست. تنها مشرق زمین است که این کار را خواهد کرد، بنابراین مشرق زمین باید بپا خیزد! و با توجّه به اینکه اکثریت قریب به اتفاق امّت مسلم از مستضعفان در مشرق زمین هستند و با توجّه به امکانات عظیم جغرافیایی و اقتصادی و نیروی انسانی که دارند، میتوانند بپا خیزند و دستهای ابرقدرتها را قطع کنند و زمینهسازی خوبی را برای ظهور حضرت مهدی(ع) ایجاد نمایند.
پینوشتها:
[1] در این باره به بحار الانوار، ج 51، ص 44 مراجعه گردد.
[2] سوره صف، آیه 9.
[3] سوره انبیا، آیه 105.
[4] سوره نور، آیه 55.
[5] اثبات الهداة، ج 7، ص 247.
[6] سوره قصص، آیه 5.
[7] مجمع البیان، ذیل آیه 5، سوره قصص.
[8] نور الثقلین، ج 2، ص 110؛ در نهج البلاغه، کلمات قصار شماره 209 نیز به این مطلب اشاره شده است.
[9] دو حدیث فوق را ابن ماجه در سنن خود نقل کرده. اثبات الهداة، ج 7، ص 179.
[10] اثبات الهداة، ج 7، ص 197، المجالس السنیه، ج 5، ص 697.
[11] اثبات الهداة ، ج 7 ص 189، کشف الغمّة، ج 3 ص 375، المجالس السنیه، ج 5 ص 696.
[12] کشف الغمّة، ج 3، ص 375 و 381.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمّد محمّدی اشتهاردی