11 - خروج سیّد حسنی و یمانی
ازجمله علائمی که در آستانه ظهور امام قائم (عج) رخ میدهد، خروج سیّد حسنی با یارانش برای یاری آن حضرت است، اینک توضیح آن:
سیّد حسنی جوان خوشصورتی است که از طرف دیلم[1] و قزوین خروج مینماید و با صدای بلند فریاد کند که به فریاد آل محمّد (ع) رسید که از شما یاری میطلبند، و این سیّد حسنی ظاهراً از اولاد امام حسن مجتبی (ع) باشد و دعوی بر باطل ننماید و دعوت بر نفس خود نکند، بلکه از شیعیان مخلص ائمّه اثناعشر (ع) و تابع دین حق باشد و دعوی نیابت و مهدویت نخواهد نمود، لکن مطاع و بزرگ و رئیس خواهد بود و در گفتار و کردار موافق است با شریعت مطهره حضرت خاتمالنبیین (ص).
و در زمان خروج او، کفر و ظلم عالم را فراگرفته باشد و مردم از دست ظالمان و فاسقان در اذیت باشند و جمعی از مؤمنین نیز مستعد باشند از برای ظلم ظالمین، در آن حال سیّد حسنی استغاثه نماید از برای نصرت دین آل محمّد (ع)، مردم او را اطاعت نمایند، خصوصاً گنجهای طالقان که از طلا و نقره نباشند، بلکه مردان شجاع و قویدل و مسلّح و مکمّل که بر اسبهای اشهب سوار باشند، در اطراف او جمع گردند و جمعیت او زیاد شود و مانند سلطان عادل در میان ایشان حکم و سلوک نماید و کمکم بر اهل ظلم و طغیان غلبه نماید و از مکان و جای خود تا کوفه زمین را از لوث وجود ظالمین و کافران پاک کند.
و چون با اصحاب خود وارد کوفه شود، به او خبر دهند که حضرت حجّت الله مهدی آل محمّد (ع) ظهور نموده و از مدینه به کوفه تشریف آورده است، سیّد حسنی با اصحاب خود خدمت آن حضرت مشرّف شده و از آن حضرت مطالبه دلایل امامت و مواریث انبیا را مینماید.
امام صادق (ع) میفرماید: به خدا سوگند آن جوان آن حضرت را میشناسد و میداند که او بر حق است، و لکن مقصودش این است که حقیقت او را بر مردم و اصحاب ظاهر نماید.
پس آن حضرت دلایل امامت و مواریث انبیا از برای او ظاهر نماید. در آنوقت سیّد حسنی و اصحابش با آن حضرت بیعت خواهند نمود، مگر قلیلی از اصحاب او که چهارصد هزار نفر از زیدیه باشد که مصحفها و قرآن در گردن ایشان حمایل است و آنچه مشاهده نمودند.
پس امام قائم (عج) آنچه آنان را نصیحت و موعظه نماید و آنچه از معجزات بیاورد، در آنها تأثیر نخواهد کرد، تا سه روز ایشان را مهلت میدهد و چون موعظه آن حضرت را که حق است قبول ننمایند، امر میفرماید که گردنهای ایشان را بزنند و حال ایشان شبیه است به حال خوارج نهروان که در لشکر امام علی (ع) در جنگ صفین بودند.[2]
یمانی نیز از رهبران برحق است که به حمایت از مهدی (ع) خروج میکند. امام صادق (ع) در ضمن روایتی فرمود:
سفیانی، خراسانی و یمانی در یک سال، در یک شهر و در یک روز خروج میکنند و هیچ پرچمی مانند یمانی به هدایت نزدیکتر نیست، زیرا یمانی مردم را به حق دعوت میکند.[3]
12 - سفیانی و دجّال کیستاند؟
در آستانه ظهور حضرت مهدی (ع) نشانههای دیگری نیز بروز میکند، ازجمله خروج سفیانی و دجّال[4] است، سفیانی از جانب شام برمیخیزد.[5] افراد دیگری نیز که در روایات تا سی یا شصت کذّاب ذکرشده است،[6] اینها همه پرچم مخالف برافروزند و سرانجام به دست یاران مهدی و به رهبری آن حضرت شکست میخورند و به هلاکت میرسند. ازجمله از شکستخوردگان گروه دههزارنفری «بتریّه» است که در مسیر کوفه با سپاه قائم (ع) جنگ کنند و همگی به هلاکت میرسند. امام در کوفه کاخهای ستمگران را ویران میسازد و همه منافقین توطئهگر به دست یاران مهدی (ع) به هلاکت میرسند.[7]
در وصف سفیانی آمده که: او از نسل ابوسفیان است از پلیدترین مردم، سرخ مایل به زرد است (در ظاهر مقدّس مآبی میکند) و ذکرش این است: «یا ربّ، یا ربّ، یا ربّ»، سرانجامش دوزخ است، آنقدر پلید است که کنیزش را که از او بچهدار شده، زندهبهگور میکند.[8]
و به نقل دیگر امام باقر (ع) فرمود:
در شام سه گروه دارای پرچم، خروج میکنند: اصهب، ابقع و سفیانی.[9]
بههرحال سفیانی پلید با دار و دستهاش بر ضد حضرت مهدی (ع) قیام میکند. مهدی (ع) به مردم فرمان میدهد به جنگ این دشمن خدا و دشمن خودتان برخیزید. سپس خود همراه مسلمانان برای جنگ با سفیانی از مکه به شام رفته و در شام با او میجنگد، سرانجام سفیانی و دار و دستهاش شکست میخورند و سفیانی زیر درخت بغوطه دمشق به هلاکت میرسد.[10]
در بعضی از روایات آمده: ارتش و طرفداران او برای جنگ با مهدی (ع) به مکه میروند، وقتیکه در راه به سرزمین بیداء رسیدند، به قدرت الهی مسخ میگردند و یا در زمین فرو میروند.[11] سخن کوتاه آنکه: سفیانی یک طاغوت پلید دارای یک رژیم جهنّمی است با ویژگیهای خاص که با انقلاب جهانی مهدی (ع) مخالفت میکند و شکست میخورد.[12]
امّا در مورد دجّال باید گفت: او نیز یک طاغوت حیلهگر دیگر است. طبق نقل امام صادق (ع)، امیر مؤمنان علی (ع) در ضمن خطبه طولانی فرمود:
«حضرت مهدی (ع) با یارانش از مکه به بیتالمقدس آمده و در آنجا بین آن حضرت با دجّال و ارتش آن جنگ میشود. دجّال و ارتشش مفتضحانه شکست میخورند، بهطوریکه از اوّل تا آخر آنها به هلاکت میرسند و دنیا آباد میشود و حضرت مهدی (ع) عدالت و قسط را در جهان برپا میدارد.
بنا به روایتی: آن حضرت (ع) دجّال را در کُناسهی کوفه به دار میزند».[13]
خروج دجّال در روایات اهل تسنّن و در تورات و انجیل نیز آمده، و اوصاف و ویژگیهای او نیز در روایات ذکرشده است.[14]
بههرحال آن حضرت (ع) دجّال - آن طاغوت حقّه باز و پُر تزویر - را نیز که به جنگ با او برمیخیزد، شکست میدهد.
طبق بعضی از روایات، آن حضرت، حضرت عیسی (ع) را در کشتن دجّال در سرزمین فلسطین کمک میکند.[15]
آری رسول خدا (ص) به علی (ع) فرمود:
بدان فرزندم (مهدی (ع)) از کسانی که به تو و شیعیان تو ستم کردند، در دنیا انتقام میگیرد، و خداوند در آخرت آنها را عذاب مینماید.
سلمان پرسید: او کیست؟
پیامبر (ص) فرمود: او نهمین فرزند حسین (ع) است که پس از غیبت طولانی ظاهر میشود و فرمان خدا را اعلام میکند و دین خدا را آشکار میسازد و از دشمنان خدا انتقام میگیرد و سراسر زمین را همانگونه که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد مینماید.[16]
ضمناً روشن شد که رهبران مخالف دیگر نیز، طاغوتها یا طاغوتچههای دیگر روی زمیناند.
13 - نشانههای خود حضرت چیست؟
پاسخ: مقداری از نشانههای قائم (عج) در ضمن این کتاب آمده است، ولی در اینجا نیز به چند نشانه اشاره میکنیم: امام صادق (ع) فرمود:
امامت امّت[17] صلاح نیست مگر برای شخصی که دارای سه خصلت باشد:
1 - سزاوارترین مردم به امام قبل باشد.
2 - اسلحه پیامبر در نزد او باشد.
3 - امام سابق، آشکارا، او را وصی خود کرده باشد.[18]
اباصلت هروی گوید: به حضرت رضا (ع) عرض کردم: نشانه قائم (عج) در وقت خروج چیست؟ فرمود:
او در سنّ پیران است ولی سیمای جوان دارد، ناظران به او گمان میبرند که چهل سال یا کمتر دارد، او با مرور شب و روز پیر نمیشود، تا پایان عمرش فرارسد.[19]
مرحوم صدوق رحمةالله از امام باقر (ع) نقل میکند:
نخستین سخنی که حضرت مهدی (ع) پس از قیام خود میفرماید، این است: من بقیّه الله و حجّت و خلیفه خدا بر شما هستم. پس هیچکس بر او سلام نمیکند، مگر اینکه میگوید: اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا بَقِیَّهَ الله فِی أَرْضِهِ: سلام بر تو ای بقیّه (ذخیره بادوام) خدا در زمین خدا.[20]
قبلاً گفتیم امام قائم (ع) در تمام جهات شباهت به پیامبر اکرم (ص) دارد، حتی در قیافه و روش و خصوصیات. و نیز امام باقر (ع) فرمود:
در مکه، تعداد بیعتکنندگان به ده هزار نفر میرسد، و در سراسر زمین معبودی جز خدا یافت نمیشود و همه معبودهای باطل، آتش میگیرند...[21]
امام صادق (ع) فرمود:
شب 23 ماه رمضان ندا به نام امام قائم (عج) بلند شود، و آن حضرت در روز عاشورا که در آن روز امام حسین (ع) به شهادت رسید، قیام کند. گویا روز شنبه دهم محرم را مینگرم که آن حضرت بین حجرالأسود و مقام ابراهیم (ع) در کنار کعبه ایستاده و جبرئیل در حضورش است، اعلام بیعت میشود که همه شیعیان و طرفداران او از اطراف جهان به مکه آیند و با او بیعت کنند، زمین برای آنها دَرنَوَردیده میشود (که زودتر برسند)، پس آنگاه خداوند زمین را که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد کند.[22]
پینوشتها: [1] یکی از بلاد گیلان.
[2] منتهی الآمال، ص 337 - در این کتاب به بعضی از علائم دیگر نیز اشارهشده، به ص 335 به بعد مراجعه شود. و نیز در بحارالانوار ج 52، ص 115، بهطور کوتاه جریان سیّد حسنی از قول امام باقر (ع) آمده است، و در آنجا ذکرشده: وقتی سیّد حسنی از امام مطالبه دلائل میکند و یقین به صدق امام پیدا میکند، میگوید: اللَّه اکبر! دستت را بده تا با تو بیعت کنم. با آن حضرت بیعت میکند و به پیروی از او، سپاه او (جز زیدیّه) نیز بیعت میکنند. از امام صادق (ع) نقلشده: «سیّد حسنی و یارانش دلاورانه از امام قائم (ع) دفاع میکنند، ولی سرانجام در راه امام شهید میشود، اهل مکه او را میکشند و سرش را به شام میفرستند». - بحارالانوار، ج 52، ص 301.
[3] تفصیل آن در کتاب اعلام الوری، ص 429.
[4] اثبات الهداة، ج 7، ص 397.
[5] اثبات الهداة، ج 7، ص 391 و 392.
[6] بحارالانوار ج 52، ص 209 و اعلام الوری، ص 426.
[7] بحارالانوار، ج 52، ص 338؛ کشف الغمّه، ج 3 ص 364.
[8] اثبات الهداة، ج 7 ص 398، بحارالانوار، ج 52 ص 213 (از نسل عتبة بن ابی سفیان).
[9] اعلام الوری، ص 428.
[10] المجالس السنیه، ج 5، ص 723 - درخت بلند و پر شاخهای است که در آن هنگام در حیره است. - اثبات الهداة، ج 7، ص 168.
[11] اثبات الهداة، ج 7، ص 239.
[12] المجالس السنیه، ج 5 ص 723؛ بحارالانوار، ج 53 ص 10.
[13] اثبات الهداة، ج 7، ص 142 - 176.
[14] در این باره به بحارالانوار، ج 52 ص 194 و 195 مراجعه شود.
[15] المجالس السنیه، ج 5 ص 710.
[16] اثبات الهداة، ج 7، ص 137 - علائم بسیار دیگری نیز ذکرشده که برای رعایت اختصار از ذکر آنها صرفنظر شده به اثبات الهداة، ج 7، ص383 تا 431 مراجعه شود.
[17] منظور امامت معصومین است.
[18] اثبات الهداة، ج 7، ص 402.
[19] بحارالانوار، ج 52، ص 285.
[20] تفسیر صافی، ذیل آیه 86 سوره هود.
[21] کشف الغمّه ، ج 3، ص 461.
[22] کشف الغمّه، ج 3، ص 460.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمّد محمّدی اشتهاردی