کد مطلب: ۲۳۸۵
تعداد بازدید: ۲۳۵۶
تاریخ انتشار : ۱۳ مهر ۱۳۹۸ - ۰۸:۰۰
احکام خرافات
خرافات و تمسک به اموری که مستند و مدرک معتبر روایی و دینی ندارند ازجمله اموری است که موجب انحراف دین و منجر به بدعت در دین می‌شود.
خرافات و تمسک به اموری که مستند و مدرک معتبر روایی و دینی ندارند ازجمله اموری است که موجب انحراف دین و منجر به بدعت در دین می‌شود. آداب و رسومی که با رنگ و لعاب دینی ناگهان در جامعه سر برمی‌آورند و عده‌ای ساده‌دل و یا جاهل را هر چند با نیت پسندیده به دنبال خود می‌کشد. عمل خرافی که در دین وارد نشده باشد و با عنوان دین انجام شود، نه‌تنها ثوابی ندارد، بلکه گناه است. دق‌الباب مساجد در شب اول ربیع‌الاول ازجمله این امور است و سند روایی ندارد.
چند سالی است که در پایان ماه صفر مراسمی در برخی شهرها باب شده که در ظاهر مانند بسیاری از خرافات دیگر عملی نیکو وانمود می‌شود، اما هنگامی که در آن اندیشیده می‌شود نتیجه به آنجا می‌رسد که با خرافه و بدعتی دیگر مواجه هستیم.
این بدعت از آنجا آغاز می‌شود که در شب اول ماه ربیع‌الاول چندساعتی قبل از نماز صبح روز اول این ماه، در هفت مسجد را می‌کوبند و با این کار پایان دو ماه عزاداری و آغاز ماه شادمانی حضرت زهرا(سلام‌الله علیها) را اعلام می‌کنند و به این وسیله می‌خواهند از دستان حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) عیدی دریافت کنند و حاجات خود را برآورند.
در سال‌های ابتدایی این مراسم به کوبیدن در مسجد و آنگاه اقامه نماز صبح در آخرین مسجد اکتفا می‌شد اما با گذشت زمان بر پیرایه‌های این عمل افزوده شد. سال بعد تضرع و ناله و گریه بر در مسجد. سال بعد پخش نذورات و شیرینی و شکلات و...، سال بعد گفته شد در آخرین مسجد باید دعای توسل خوانده شود و سال بعد روشن کردن شمع بر در مسجد و آب‌وجارو کردن مقابل آن هم اضافه شد و همین‌طور این سیر تکاملی(!) ادامه یافت تا جایی که برخی از نماز مغرب شب اول شروع به این کار می‌کردند تا از خواب شب هم بی‌بهره نمانند!
در همان سال‌های ابتدایی مراجع عظام طبق وظیفه دینی و شرعی خود که هنگام ظهور بدعت‌ها، علما باید علم خود را بروز و ظهور دهند بر بی‌ریشه بودن این عمل تأکید کردند اما متأسفانه هنوز برخی این راه اشتباه را می‌پیمایند. این نمونه‌ای از نمونه‌های فراوان است که برخی در خارج از چارچوب دین برای طلب حاجات و نیازهای خود از خداوند و ائمه متمسک به آیین‌هایی این‌چنینی می‌شوند.

طرح استفتاء:
1.      آیا اساساً چنین عملى مستند روایى دارد؟
2.      آیا چنین عملى می‌تواند به‌عنوان یک حرکت شایسته مورد تأسى دیگران قرار گیرد؟
3.      در صورتى که عمل فوق ازجمله خرافات و یا خدایى نکرده نوعى بدعت باشد، وظیفه ائمه جماعات و متدینین در این خصوص چیست؟
 
آیت‌الله مکارم شیرازی:
با توجه به اینکه این عمل در روایات معصومین (علیهم‌السلام) وارد نشده، انجام آن به‌عنوان یک امر مستحب شرعى جایز نیست و سزاوار است ائمه محترم جماعات مردم را به‌سوی مراسم و توسلاتى دعوت کنند که در روایات معصومین (علیهم‌السلام) واردشده است وگرنه ممکن است افراد منحرف براى وهن مذهب هر روز امر تازه‌ای اختراع نمایند و ناآگاهان را به‌سوی آن دعوت کنند.
 
آیت‌الله خامنه‌ای:
عمل فوق الاشاره مستند روایی ندارد و شیوه قابل تأیید نیست. اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده است، لیکن اشکال در شیوه عمل به نحو یادشده است. آقایان علماء اعلام - دامت افاضاتهم - و مومنین - ایدهم الله تعالی - با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایی که چه بسا ممکن است منتهی به وهن مذهب گردد، بنا بر نظر فقها و بر اساس آنچه در روایات مستند و معتبر آمده است، مستحب است که مومنین در این شب ـ به یاد آن مجاهدت امیرالمومنین (علیه‌السلام) ـ در مساجد حضور یافته و تا سحر به راز و نیاز و مناجات با خداوند متعال بپردازند و لذا آن چیزی که با عنوان باز بودن در مساجد تا صبح عنوان‌شده به این دلیل بوده است، نه تاکید و یا احیانا ترویج آن مسئله خرافی (رفتن به در مساجد و در زدن و شمع روشن کردن برای رفع حاجت) جلوگیری نمایند.
 
آیت‌الله صافی گلپایگانی:
1.      مستند روایی بر عمل مذکور به نظر نرسیده والله العالم.
2.      با عدم مستند شرعی تأیید آن معنی ندارد. والله العالم.
3.      علمای اعلام باید مردم را آگاه کنند. وفقکم الله. والله العالم.
 
آیت‌الله فاضل لنکرانی:
مستند شرعی برای عمل فوق ملاحظه نشده است و لازم است مومنین از این‌گونه اعمال اجتناب نموده و برای قضای حوایج و برآورده شدن حاجات از طرقی که در کتب ادعیه آمده استفاده کنند.
 
آیت‌الله تبریزی:
زدن درب مسجد و حاجات خواستن از مسجد مسند شرعی ندارد و در روایات وارد نشده است. لکن نماز جماعت خواندن در مساجد و حاجت خواستن از خداوند با توسل به ائمه (علیهم‌السلام) شرعاً ثابت است. والله العالم.
 
آیت‌الله بهجت:
ظاهراً ندارد. خیر. و جادلهم بالتی هی احسن.

 آیت‌الله مشکینی:
این کار ریشه مذهبی ندارد و اگر به‌عنوان دستور دینی انجام دهند اشکال دارد و چنانچه باعث زحمت و آزار دیگران باشد جایز نیست و خوب است به‌جای این اعمال از اوقاتی که شرعاً فیضیاتش ثابت شده استفاده کنند مانند شبهی جمعه، اعیاد، وفیات، آخرهای شب برای نماز شب، دعاهای دسته جمعی مانند توسل، ندبه، مکارم الاخلاق و غیره و بالجمله در شرع اسلام به‌ویژه عالم تشیع اوقاتی که در آن‌ها اجتماع کنند و دعاهایی بخوانند زیاد است نیازی به اختراع عمل خاص که در روایات نیست، ندارند.
والسلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته

نتیجه اینکه:
بهتر است با مراجعه به متون صحیح از این خرافات جلوگیری شود و به اعمال مذکور در این روز که روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمومنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیع‏الاول و خواندن زیارت پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) و علی (علیه‌السلام) است، بپردازند.

واقعه مهم اول ربیع‌الاول، واقعه تاریخی لیلة المبیت
خلاصه آن واقعه از این قرار است که در سال سیزدهم بعثت سران قریش در یک شورای عمومی تصمیم گرفتند که ندای توحید را با زندانی کردن پیامبر یا کشتن و یا تبعید او خاموش سازند، چنان‌که قرآن کریم می‌فرماید: 
وَ إذ یَمکُرُ بِکَ الَّذیِنَ کَفَرُوا لِیُثبِتوکَ اَوْ یَقتُلوکَ أَو یُخْرِجُوکَ وَ یَمکُروُنَ وَ یَمکُرُ اللهَ وَ اللهُ خَیرُ المَاکِرینَ
(سوره انفال، آیه ۳۰، ر.ک: تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۳۹۷)

به خاطر بیاور هنگامی را که کافران نقشه می‌کشیدند که تو را به زندان بیفکنند یا به قتل برسانند و یا از مکه خارج سازند. آن‌ها چاره می‌اندیشیدند و نقشه می‌کشیدند و خداوند هم تدبیر می‌کرد; و خدا بهترین چاره جویان و تدبیرکنندگان است. سرانجام سران قریش تصمیم گرفتند که از هر قبیله، فردی انتخاب شود تا افراد منتخب در نیمه‌شب یک‌باره بر خانه حضرت هجوم برده، او را قطعه‌قطعه کنند.
بدین طریق هم از تبلیغات او آسوده شوند و هم خون او در میان قبایل عرب پخش شود تا خاندان هاشم نتوانند با آن‌ها به مبارزه برخیزند. فرشته وحی، پیامبر را از نقشه شوم مشرکان آگاه ساخت و به آن حضرت دستور داد تا از مکه به عزم مدینه خارج شود.
پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله) حضرت علی (علیه‌السلام) را از این نقشه آگاه کرد و به او فرمود: «امشب در خوابگاه من بخواب و رواندازِ سبزِ مرا به خود بپیچ تا آنان تصور کنند که من هنوز در خانه و در بستر آرمیده‌ام و مرا تعقیب نکند». آنگاه پیامبر مخفیانه به سمت غار ثور حرکت کرد و از خداوند درخواست نمود تا دشمن را از دست‌یابی به او گمراه کند و آنان نتوانند او را پیدا کنند.
(فروغ ولایت، استاد جعفر سبحانی، ص ۴۵-۵۷)

در روایات شیعه و اهل سنت آمده است که علی (علیه‌السلام) این کار را انجام داد و خداوند به خاطر این کار به فرشتگان مباهات نمود و موقعی که پیامبر به‌سوی مدینه در حرکت بود، این آیه را در شأن حضرت علی (علیه‌السلام) نازل فرمود: (وَ مِنَ النّاسِ مَن یشری نَفسَهُ ابتِغاءَ مَرضاتِ الله و اللهُ رَئوفٌ بالعباد);
(احیاءالعلوم، الغزالی، ج ۳، ص ۳۷۸)
 
وظیفه ما در این شب چیست؟
بهار ماه‌ها ربیع‌الاول است، زیرا آثار رحمت الهى و ذخایر برکات خداوندى در این ماه پدیدار می‌شود و انوار جمال الهى بر زمین و زمینیان می‌تابد.
همچنین ولادت رسول اکرم‏ (صلی‌الله علیه و آله) که مثل آن در گیتى اتفاق نیفتاده، در این ماه بوده است.
پس مسلمان باید در شکر این نعمت‏ عظیم کوشش‏ فراوان کنند و رحمت ‏وسیع خداوندى را براى ‏خود فراهم سازند. تمامى ماه‏ ربیع را غنیمت ‏شمرده، با توسلات و مناجات خود را از الطاف حق بهره‌مند سازد.
و بنا بر نظر فقها و بر اساس آنچه در روایات مستند و معتبر آمده است، مستحب است که مؤمنین در این شب ـ به یاد آن مجاهدت امیرالمومنین (علیه‌السلام) ـ در مساجد حضور یافته و تا سحر به راز و نیاز و مناجات با خداوند متعال بپردازند و لذا آن چیزی که با عنوان باز بودن در مساجد تا صبح عنوان‌شده به این دلیل بوده است، نه تاکید و یا احیانا ترویج آن مسئله خرافی.
(دق‌الباب مساجد یعنی رفتن به درِ مساجد و در زدن و شمع روشن کردن برای رفع حاجت)
دق‌الباب هفت مسجد در پایان ماه صفر از دیدگاه مراجع
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: