توجّه امام(ع) به مکّه، کوفه و قم
یکی از شئون یک حکومت جهانی، و یا فراهم آوردن مقدمات آن، استفاده از مراکز استراتژیکی و مهم از نظرات مختلف، به خصوص از نظر معنوی است. این مراکز همچون پایگاه و هستههای اصلی هستند که میتوان از آنها به عنوان فراهم آوردن اسباب کار استفاده کرد.
در روایات مربوطه به حضرت مهدی(ع) سه مرکز به خصوص اسم برده شده: مکّه، کوفه و قم، که اینها در پیشبرد نهضت جهانی حضرت مهدی(ع) اثر بسزایی دارند. ما در اینجا با رعایت اختصار، شرحی درباره این سه مرکز ذکر میکنیم، تا رهنمودی برای مسلمین و آیندهسازان منتظران حضرت مهدی(ع) و روزبهروز بر رونق این سه مرکز در ابعاد مختلف بیفزایند.
مکّه مرکز اولین جرقّههای انقلاب جهانی حضرت مهدی(ع)
در روایات میخوانیم: حضرت مهدی(ع) در مکّه کنار کعبه ظهور و خروج میکند.[1] هنگام ظهور به کعبه تکیه میکند و صدایش را بلند مینماید که:
«هان ای مردم جهان! هر کس میخواهد به آدم و شیث(ع) بنگرد، به من بنگرد. هر کس میخواهد به ابراهیم و اسماعیل(ع) بنگرد، به من بنگرد. هر کس میخواهد به موسی و یوشع(ع) بنگرد، به من بنگرد. هر کس میخواهد به عیسی و شمعون(ع) بنگرد، به من بنگرد. هر کس میخواهد به محمّد و امیر مؤمنان علی(ع) بنگرد، به من بنگرد. هر کس میخواهد به حسن و حسین(ع) بنگرد، به من بنگرد. هر کس میخواهد به امامان از فرزندان حسین(ع) بنگرد، به من بنگرد. به ندای من پاسخ مثبت دهید، من از آنچه که آنها خبر دادهاند و آنچه که خبر ندادهاند، به شما خبر میدهم».[2]
خلاصه این روایت این است که تمام صفات پیامبران بزرگ و رسولان و اوصیای آنها در وجود من جمع است، من غیر از آنچه آنها آوردهاند، شما را به زیادتر از آن آشنا میکنم، و اهداف آنها را تکمیل مینمایم. شما پیرو هر دینی هستید، گمشده شما در وجود من است، به گرد من جمع شوید که به هدف کامل زندگی خود خواهید رسید.
امام باقر(ع) در تفسیر این آیه فرمود:
«منظور از آیه «وَ أَذانٌ مِنَ الله وَ رَسُولِهِ إِلَی النّاسِ یَوْمَ الحَجِّ الأَکْبَرِ أَنَّ الله بَرِیءٌ مِنَ المُشْرِکِینَ؛ و این اعلامی است از ناحیه خدا و پیامبرش به (عموم) مردم در روز حج اکبر (روز عید قربان) که خداوند و پیامبر او از مشرکان بیزارند».[3] خروج قائم(ع) و دعوت او از مردم به سوی رهبری خود است».[4]
ناگفته نماند: امام باقر(ع) در این حدیث یکی از مصادیق روشن این دعوت عمومی را بیان میفرماید، که در آن وقت این دعوت به صورت کامل جامه عمل میپوشد و تحقّق عینی مییابد.
موضوع دیگر اینکه: یاران امام زمان(ع) پس از ظهور در مکّه (چنان که قبلاً گفتیم) به آن حضرت میپیوندد، که از جمله آنها 313 نفر یاران خاص هستند و سرانجام ده هزار نفر شده و به سوی مدینه رهسپار میشوند....[5]
موضوع دیگر اینکه: امام زمان(ع) مسجدالحرام را خراب کرده، به اصل خود برمیگرداند، همچنین مقام حضرت ابراهیم(ع) را به جای اصلی خود برمیگرداند.
در این مورد امام صادق(ع) فرمود:
«وقتی که قائم(ع) قیام کند، مسجدالحرام را ویران نماید، تا به جای اصلی خود برگردد. مقام ابراهیم(ع) را به محل اصلی خود میگذارد، دستهای کلیدداران خائن را قطع کرده و در کعبه آویزان مینماید و بر آنها مینویسد: اینها دزدان کعبه هستند.[6] و سه هزار نفر از خائنان و چپاول گران مکّه را در شش نوبت به قتل میرساند».[7]
از این مطالب نتیجه میگیریم که نخستین جرقّههای انقلاب جهانی آن حضرت در مکّه بروز میکند. و به این ترتیب میبینیم آن حضرت مسائل تشریفاتی و تزیینی و فرعی را از بین برده و مردم را در ابعاد اصلی حج که مهمترین آن بُعد سیاسی و عبادی آن است، متوجّه میسازد. با توجه به اینکه در اسلام، بُعد سیاسی نیز عبادت است.
این یک درس بزرگی است برای طرفداران مهدی(ع) که مکّه این مرکز استراتژیکی و مهم دنیای اسلام، را به صورت کانون آتشفشان عدالت و معنویت و اتّحاد بر ضد استکبار جهانی درآورند و آن را آماده ظهور امام عصر - ارواحنا له الفداء - کنند و از زیر یوغ استکبار خارج نمایند.
در اینجا سخن را رها کرده و به گفتار پرمغز امام خمینی قدس سره که در پیام مهم خود به مسلمانان در آستانه برگزاری کنگره عظیم جهانی حج 1404 ه.ق (چهارم شهریور 1363) ابلاغ فرموده، اشاره میکنیم:
. «... ابعاد مختلف این فریضه الهی عظیم سرنوشتساز حج به واسطه انحرافهای حکومتهای جور در کشورهای اسلامی و آخوندهای فرومایه کشورهای اسلامی و کجفهمیهای بعضی از معمّمین و مقدّس نماها در تمام کشورهای اسلامی در پرده ابهام باقی مانده است، کجفهمانی که حتّی با تشکیل حکومت اسلامی مخالف و آن را از حکومت طاغوت بدتر میدانند.
... از همه ابعاد حج، مهجورتر و مورد غفلت تر، بُعد سیاسی این مناسک عظیم است، که دست خیانتکاران برای مهجوریت آن بیشتر در کار بوده است و هست و خواهد بود و مسلمانان امروز و در این عصر که عصر جنگل است، بیشتر از هر زمان، موظّف به اظهار آن و رفع ابهام از آن هستند.
... روزی که ولیالله الأعظم امام عصر - ارواحنا له الفداء - ظاهر شوند و در کعبه ندای عدالت سر دهند و برخلاف ظالمان و کافران فریاد کشند، همین آخوندها هستند که او را تکفیر و از ستمگران پشتیبانی مینمایند.[8]
... مراتب معنوی حج که سرمایه حیات جاودانه است و انسان را به افق توحید و تنزیه نزدیک مینماید، حاصل نخواهد شد مگر آنکه دستورات عبادی حج به طور صحیح و شایسته و موبهمو عمل شود.
... اگر در این کنگره جهانی که همه اقشار ملّتهای مظلوم اسلامی از هر قشر و ملّت و دارای هر زبان و مسلک و هر رنگ و قشر، ولی با روش واحد و لباس مشابه، دور از هر آلایش و آرایش اجتماع نمودهاند، مسائل اسلامی اسلام و مسلمین و مظلومان جهان از هر فرقه حل نشود، حکومتهای مستکبر و زورگو نیز جایشان ننشینند، از اجتماعات کوچک منطقهای و محلی کاری بر نخواهد آمد و راهحل فراگیری به دست نخواهیم آورد.
... بیتی که برای قیام، تأسیس آن هم قیام ناس و للنّاس، پس باید برای همین مقصد بزرگ در آن اجتماع نمود و منافع ناس را در همین مواقف شریف تأمین نمود و رمی شیاطین بزرگ و کوچک را در همین مواقف بزرگ انجام داد، مجرّد کلید دارای بیت و سقایت حجاج و عمارت مسجدالحرام کافی نیست و مربوط به مقصد نیست، ساده بودن بیت و مسجد همچون زمان ابراهیم(ع) و صدر اسلام و به هم پیوستن مسلمین در آن مکان بیآلایش و وافدین بیپیرایشش هزاران مرتبه بالاتر از تزیین کعبه و بناهای مرتفع عظیم و غافل شدن از مقصد اصلی که قیام ناس مشهود منافع ناس است میباشد.
«أَجَعَلْتُمْ سِقایَهَ الحآجِّ وَ عِمارَةَ المسجدِ الحَرامِ کَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الیَوْمِ الآخِرِ وَ جاهَدَ فِی سَبِیلِ الله لا یَسْتَوُونَ عِنْدَالله وَ اللَّهُ لا یَهْدِی القَوْمَ الظّالِمِینَ».[9]
گویی این آیه در عصر ما نازل شده و گویای حال ماست، در عصر حاضر سرگرمی به سقایت و معیشت حجاج و به عمارت و تزیین مسجدالحرام و غفلت از ایمان به خدا و روز قیامت و کنارهگیری از جهاد فی سبیل الله را شعار خود قرار دادهاند و کسانی که به این آیه عمل کنند، آنها را ظالم میخوانند.
و آیه 3، سوره توبه «وَ أَذانٌ مِنَ الله وَ رَسُولِهِ..» درست برخلاف رفتار آخوندهای درباری و تأمینکننده منافع شیطان بزرگ آمریکا است... که فتوا میدهند حج باید از این مسائل به دور باشد... مسئله، مسئله حضور در محضر است و شاهد جمال محبوب، گویی گوینده از خود در این محضر بیخود شده و جواب دعوت را تکرار میکند و دنباله آن سلب شریک به معنی مطلق آن مینماید.
باید متوجّه باشند که حج آنها حج ابراهیمی - ابوالانبیاء(ع) - باشد و حج محمّدی «وَ إِلّا ما أَکْثَرَ الضَّجِیجَ وَ أَقَلَّ الحَجِیجَ»؛[10] چقدر ناله کن زیاد است ولی حاجی حقیقی کم است....
از خداوند تعالی پیروزی اسلام و خذلان کفر و بیداری مسلمانان و تعهّدشان را در پیشبرد مقاصد اسلامی خواستارم.»[11]
روح الله الموسوی الخمینی(ره)
نتیجه اینکه مسلمانان دوستدار حضرت قائم(ع) باید به مکّه و کعبه و حج اهمیت فراوان بدهند و فلسفه حج را درک کنند و اجرا نمایند و بدانند که عرفات مرکز شناخت و مشعر مرکز شعور و منی مرکز عشق و قربانی و ترور شیاطین تجسّم یافته است، در این صورت کمک بزرگی به فراهم شدن اسباب کار در مورد ظهور آن حضرت کردهاند. در اینجا این مطلب را با سخنی از وصیت امام علی(ع) به دو فرزندش امام حسن و امام حسین(ع) پایان میبریم:
«الله الله فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ لا تَخْلُوهُ ما بَقِیتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُناظَرُوا؛
خدا را، خدا را، در مورد خانه پروردگارتان (کعبه) آن را تا زنده هستید، خلوت نکنید؛ زیرا اگر این خانه ترک شود، کرامت و عزّت خود را (از طرف خدا و مردم) از دست خواهید داد».[12]
آری باید مسلمانان با طرح جامع ایجاد کشورهای اسلامی اداره امور حج، با موج عظیم میلیونی، همه ساله مسلمانان را خطّ بدهند و نتایج سودمندی از این مرکز عبادی سیاسی بگیرند و بدانند که مراسم حج تنها بُعد عبادی آن نیست، وگرنه امام حسین(ع) روز هشتم ذیالحجه حج را رها نمیکرد و به سوی جهاد نمیرفت.
ناگفته نماند که مدینه نیز از مراکز مهم در رابطه با حکومت حضرت مهدی(ع) است که آن حضرت با یاران خود از مکّه به مدینه آمده و در آنجا جمعیتهای زیادی به آن حضرت میپیوندند و عدّهای از مخالفان سرکوب میشدند. (از اینکه مدینه را مستقلاً ذکر نکردیم چون آن را جزء حجاز و در قلمرو مکّه به حساب آوردیم).
اینک به این روایت توجه کنید: امام صادق(ع) فرمود:
«مکّه، حرم خدا و حرم رسول خدا و حرم علی(ع) است و یک نماز در مکّه معادل با صد هزار نماز است، انفاق یک درهم در مکّه معادل با انفاق با صد هزار است، مدینه حرم خدا و رسول خدا و امام علی(ع) است و یک نماز در آن معادل با هزار نماز، و انفاق یک درهم در آن معادل انفاق هزار درهم است».[13]
روایات دیگری نیز در شأن و مقام مدینه آمده، که برای رعایت اختصار از ذکر آنها خودداری شد.
پینوشتها [1] کشف الغمّه، ج 3، ص 129.
[2] بحارالانوار، ج 53، ص 9.
[3] سوره توبه، آیه 3.
[4] اثبات الهداة، ج 7، ص 99.
[5] اعلام الوری، ص 431.
[6] اعلام الوری، ص 431 - اثبات الهداة، ج 7، ص 35 - 118.
[7] همان، ص 431.
[8] جالب اینکه در روایات آمده اوّلین دستهای که با قیام امام زمان(ع) مخالفت میکنند، علما هستند. (ظاهراً مراد همین دسته از علمای درباری میباشند).
[9] آیا سیراب کردن حجاج و آباد کردن مسجدالحرام را همانند عمل کسی قرار دادید که ایمان به خدا و روز قیامت آورده و در راه او جهاد کرده است؟ (این هر دو) هرگز نزد خدا مساوی نیستند و خداوند گروه ظالمان را هدایت نمیکند. (توبه، آیه 19).
[10] اشاره به سخن امام باقر(ع) - مناقب آل ابیطالب، ج 4 ص 184.
[11] نقل فرازهایی از پیام حضرت امام رحمةالله از روزنامه اطلاعات، شماره 7387، پنجشنبه هشتم شهریورماه صفحه سوم که به مناسبت ایام حج بیان فرمودند.
[12] نهجالبلاغه، نامه 47.
[13] تهذیب، شیخ طوسی.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمّد محمّدی اشتهاردی