تغییرات در صفا و مروه

صفا و مروه از شعائر الهی است. (سوره بقره، آیه 158)
خداوند خانه کعبه، بیت‌الله الحرام را مایه قوام و استواری مردم قرار داد. (سوره مائده، آیه 97)
حج، فقر و تهیدستی را از بین می‌برد. (پیامبر اکرم، صلی‌الله علیه و آله، تحف العقول، 7)
مردم امام خود را گم می‌کنند ولی آن حضرت در موسم حج حاضر می‌شود، مردم را می‌بیند اما آن‌ها او را نمی‌بینند. (امام صادق علیه‌السلام، گزیده میزان الحکمه، 186)

 

سؤال: بر اساس اظهارنظر افراد مورد اطمینان اعزامی از سوی سازمان حج و زیارت به مکه مکرمه و مدینه منوره، شرایط مسعای جدید به‌گونه‌ای است که در قسمت صفا، قبل از رسیدن به دیوار سابق (همان‌جا که کوه صفا واقع است) دیوار کاذبی گذاشته‌اند که زائران از آنجا باید نیت کرده، سعی را آغاز کنند. طبق نظر جناب آقای عمری یکی از مسئولان شیعیان در عربستان که به هیئت اعزامی ابراز کرده‌اند، از آنجا کوه صفا تا قسمت جدید قبلاً امتداد داشته است. لذا سعی بین صفا و مروه در وضعیت کنونی صدق می‌کند، آنچه را نیز که مرحوم نراقی در مناسک خود ذکر کرده‌اند، می‌توان مؤید این مطلب تلقی کرد.
از سوی دیگر دیوار نهایی مسعی در قسمت جدید، موازی با قسمت شیب‌دار صفا در مسعای قبلی است و برخی از روحانیون سابقه‌دار حج نیز بر این امر صحه می‌گذارند.
حال با توجه به نگرانی برخی از عمره‌گزاران، خواهشمند است بفرمایید که سعی در مسعای جدید با شرایط فوق مجزی است یا خیر؟

 

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای:
با توجه به اعلام و اخبار ثقه و قرائن و شواهد دیگر «مسعی جدید» میان دو کوه صفا و مروه واقع است و سعی در آن مجزی است، ان شاء الله.

 

حضرت آیت‌الله بهجت:
اگر ثابت شود که عرض مسعای جدید، در بین کوه صفا و مروه است، مانعی ندارد وگرنه با رعایت اقرب به مسعای قدیم، مجزی است.

 

حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی:
استفاده از مسعای جدید شرعاً اشکال ندارد و به‌طوری‌که مطلعین می‌گویند، کوه صفا و مروه، تنها به مقداری که الآن مشاهده می‌شود نیست، بلکه از دو طرف ادامه دارد که قسمت فوقانی کوه را که در مسعای جدید قرار داشته و در تعمیرات گذشته برداشته‌اند. بنابراین سعی و در مسعای جدید نیز سعی بین صفا و مروه محسوب می‌شود. اضافه بر این زیارت‌خانه خدا در هیچ زمانی نباید تعطیل شود و به فرض که مسعای جدید بین جبلین نباشد، میسور مسعای قدیم است و المیسور لا یترک بالمسعور.

 

حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی:
به نظر حقیر مکلف باید وقوع سعی را بین صفا و مروه احراز نماید و اعتماد بر قول اهل خبره مورد وثوق که مستند به حس باشد، کافی است.

 

حضرت آیت‌الله فاضل لنکرانی:
با توجه به اینکه عده زیادی از اهل خبره و معمرین مکه شهادت داده‌اند که مسعای جدید بین صفا و مروه واقع شده است، از این جهت سعی در مکان جدید صحیح و مجزی است.

 

حضرت آیت‌الله سیستانی:
سعی در طبقه دوم مجزی نیست و سعی در مسعای جدید چنانچه مکلف اطمینان پیدا کند که کوه صفا و مروه تا آنجا امتداد داشته و یا برای او ثابت شود که شهادت ثقه از اهل خبره که معارض ندارد بر آن وجود دارد، سعی از آنجا مانعی ندارد و در غیر این صورت کسانی که می‌دانند، نباید مکه بروند و اگر بروند خروجشان از احرام، با اجرای احکام مصدود مشکل شود. ولی اگر نمی‌دانستند و محرم شدند باید بین اعمال عمره مفرده و احکام مصدود، جمع نمایند یعنی هم از مسعای جدید سعی کنند و هم قبل از تقصیر یک گوسفند به‌عنوان احکام مصدود ذبح کنند.

 

حضرت آیت‌الله سبحانی:
صفا جزئی از کوه ابوقبیس چنانچه مروه جزیی از کوه قعیقعان است. با در نظر گرفتن قرائن موجود در قسمت مروه و شواهد تاریخی و شهادت گروهی از معمرین مورد وثوق مکه و مدینه، مسعی گسترده‌تر از وضع فعلی بوده است. بنابراین سعی در مسعای جدید سعی بین صفا و مروه است، هرچند ادامه این دو کوه در این بخش به خاطر ایجاد راه و عوامل دیگر از بین رفته است و ما شواهد تاریخی و علائم مفید اطمینان بر وسیع بودن مسعی را در رساله مستقلی نوشته‌ایم و در آخر جزء پنجم از کتاب حج چاپ‌شده است. علاقه‌مندان برای آگاهی از مدارک وسیع بودن مسعی می‌توانند به آن رساله مراجعه کنند.

 

حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی:
سعی در مسعای جدید مجزی است.

 

حضرت آیت‌الله نوری همدانی:
در فرض سؤال سعی در مسعای جدید که بین دو کوه صفا و مروه قرار دارد، مجزی است.
(منبع: روزنامه جمهوری اسلامی، 24/1/87)