آداب و سنن آن حضرت در قرائت قرآن
346) امّ سلمه گوید: رسولخدا(ص) در قرائت قرآن هر آیه را از آیه دیگر جدا مینمود.
347) رسولخدا(ص) نمیخوابید تا «مُسَبّحات» را قرائت کند، و میفرمود:
در این سوره ها آیهای است که از هزار آیه برتر است. گفتند: «مسبّحات» کدام سورههاست؟ فرمود: سوره حدید، حشر، صف، جمعه و تغابن.
348) جابر گوید: رسولخدا(ص) نمیخوابید تا سوره «تبارک» و «الم، تنزیل» را قرائت کند.
349) علی(ع) فرمود: رسولخدا(ص) این سوره «سبّح اسم ربّک الاعلی» را دوست میداشت. و اول کسی که گفت: «سُبحَانَ رَبِّی الاَعلَی» میکائیل(ع) بود.
350) ابن عباس گوید: رسولخدا(ص) وقتی سوره «سبّح اسم ربّک الأعلی» را قرائت میکرد، میگفت: «سُبحَانَ رَبِّی الاَعلَی».
این معنی از علی(ع) نیز روایت شده است.
351) ابی أمامه گوید: بعد از حجّةالوداع با رسولخدا(ص) نماز میخواندم و آن حضرت زیاد سوره «لَا اُقسِمُ بِیَومِ القِیامَة» را قرائت میفرمود، و چون آیه: «اَ لَیسَ ذلک بِقادِرٍ عَلَی أن یُحیِی المَوتَی» (آیا آن خدا قادر نیست مردگان را زنده کند؟) را میخواند، شنیدم میفرمود:
«بَلَی وَ اَنَا عَلَی ذلِکَ مِنَ الشَّاهِدینَ». «چرا قادر است؛ من نیز به آن گواهی میدهم.»
مؤلّف: در این معنی روایات دیگری نیز وجود دارد با مختصر اختلافی در آنچه آن حضرت میگفت.
352) ابو هریره گوید: رسولخدا(ص) چون آیه:
«وَ نَفسٍ وَ مَا سَوَّاهَا، فَالهَمَهَا فُجُورَها وَ تَقوَیها»
را تلاوت میفرمود، اندکی مکث میکرد، بعد میگفت:
«اللَّهُمَّ آتِ نَفسِی تَقوَیهَا، وَ زَکَّهَا أنتَ خَیرُ مَن زَکَّاهَا، أنتَ وَلیُّهَا وَ مَولَیهَا.»
«خدایا، به من پرهیزکاری ده، و جانم را پاکیزه کن، که تو بهترین پاکیزه کنندهی آن، و تو سرپرست و مولای آنی». این را میفرمود در حالی که مشغول نماز بود.
ملحقات
358) ابو سعید خدری گوید: رسولخدا(ص) پیش از خواندن قرآن میگفت: «اَعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ» «پناه میبرم به خدا از شیطان رانده شده».
359) امام باقر(ع) ضمن حدیثی فرمود: صدای رسولخدا(ص) در خواندن قرآن از همه مردم دلرباتر بود.
360) رسولخدا(ص) فرمود: جبرئیل به من دستور داد ایستاده قرآن بخوانم...
361) انس بن مالک گوید: رسولخدا(ص) موقع قرآن خواندن، صدایش را میکشید.
362) امام صادق(ع) ضمن حدیثی فرمود: ما اهل بیت، قرآن را موافق قرائت «اُبَیّ» میخوانیم.
مؤلّف: در بعضی روایات اهل بیت علیهم السّلام از جمله در کتاب خصال، سایر قرائتهای هفتگانه نیز تجویز شده است.
363) قتاده گوید: رسولخدا(ص) وقتی سوره «تین» را تمام میکرد (آن جا که فرموده: «آیا خداوند احکم الحاکمین نیست؟») میگفت: «بَلَی وَ اَنَا عَلَی ذَلکَ مِنَ الشّاهِدینَ.» «چرا، هست؛ و من نیز به آن گواهی میدهم».
364) (تکرار 351. است)
635) در ذیل تفسیر آیه 61 سوره یونس: «تو- ای رسول ما - در هیچ کاری نباشی و هیچ آیهای از قرآن نخوانی و شما هیچ عملی را انجام ندهید مگر آنکه ما شاهد و گواه بر شماییم آنگاه که سرگرم آنید، و به قدر ذرّه کوچکی از آنچه در زمین و آسمان است از پروردگارت پنهان نیست. و چیزی کوچکتر و یا بزرگتر از آن نیست جز آن که در کتاب آشکار حق ثبت است» روایت شده که رسولخدا(ص) چون این آیه شریفه را قرائت میکرد، گریه شدیدی به آن حضرت دست میداد.
366) رسولخدا(ص) وقتی سوره «قل هو اللّه أحد» را میخواند، بعد از هر آیه وقف میکرد (آن را به یک نفس نمیخواند).
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
سید محمدحسین طباطبایی