کد مطلب: ۲۹۸۲
تعداد بازدید: ۱۳۸۶
تاریخ انتشار : ۱۲ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۰:۲۶
معارف دین| ۱۶
تشرّف به حضور مبارک حضرت بقیة‌الله(عج) در زمان غیبت، امری است ممکن؛ و در طول زمان غیبت برای اشخاصی اتّفاق افتاده است (رَزَقَنَا الله زِیَارَتَه مَعَ المَعرِفَةِ بِحَقِّه).
مهدویّت
20- آیا امام عصر(عج) در سنّ 75 سالگی به شکل و هیئت یک فرد 75 ساله، غیبت کبرای خویش را آغاز نموده‌اند؟
در روایات اشاره‌ای به این مطلب نشده، و تنها گفته شده است که آن حضرت در قیافه شخص سی‌ ساله یا چهل‌ ساله ظهور می‌کنند.
بلی، ثبوتاً ممکن است در موقع غیبت در قیافه شخص 75 ساله غایب شده باشند، و نیز ممکن است در غیر این قیافه غایب شده باشند (و الله العالم).
 
21- مدّت غیبت صغری چند سال می‌باشد؟
در حدود هفتاد و چهار سال.
 
22- غیبت دوّم امام زمان (غیبت کبری) چند سال می‌باشد؟
مدّت آن معلوم نیست؛ چون وقت ظهور آن حضرت را جز خداوند متعال کسی نمی‌داند. در روایاتی ائمّه(ع) فرموده‌اند: هر کس برای ظهور وقتی معیّن کند، کذّاب است.
 
23- دلیل زنده‌ بودن امام زمان(ع) و طول عمر ایشان چیست؟
دلیل زنده‌ بودن آن حضرت، روایات متواتره صحیحه فریقین است.
در این خصوص به کتب مفصّله‌ای که در این موضوع تألیف شده – از جمله: «نوید امن و امان»، «نجم الثّاقب» و کتاب‌های فارسی و عربی بسیار دیگر- مراجعه فرمایید (و الله العالم).
 
24- در کتب مذهبی دیده می‌شود که نام حضرت ولی‌عصر(ع) را به ‌صورت «م‌ح‌م‌د» می‌نویسند. ضمناً در ادعیه، مثلاً صلوات مخصوصه حضرت(ع) نام ایشان را با نام حضرت رسول(ص) ذکر می‌کنند. نظر خود را در مورد نام بردن ایشان با نام پیامبر اکرم(ص) بیان فرمایید.
احتیاط این است که از بردن نام مبارک اصلی آن حضرت در مجالس و حضور اشخاص خودداری شود و در بعض دعاها که اسم آن حضرت آمده آن دعا در خلوت خوانده شود، یا اسم مبارک، آهسته گفته شود (و الله ‌العالم).
 
25- آیا ایستادن موقع شنیدن نام قائم(ع) واجب است؟
وجوب آن معلوم نیست؛ ولی قیام به ملاحظه احترام آن حضرت بسیار مستحسن است (و الله العالم).
 
26- در این زمان که حضرت بقیة‌الله(عج) غایب هستند، آیا کسی می‌تواند خدمت حضرت برسد؟ معنای صدقه دادن برای سلامتی آن حضرت چیست؟ آیا حضرت مثل دیگران دچار تصادف با ماشین و یا زمین خوردن و امثال این‌ها می‌شوند که صدقه ما جلو آن بلاها را بگیرد، یا مطلب دیگری است؟
تشرّف به حضور مبارک حضرت بقیة‌الله(عج) در زمان غیبت، امری است ممکن؛ و در طول زمان غیبت برای اشخاصی اتّفاق افتاده است (رَزَقَنَا الله زِیَارَتَه مَعَ المَعرِفَةِ بِحَقِّه).
امّا صدقه دادن برای آن حضرت، اوّلاً دستوری است که از بزرگان دین رسیده و در آن تردیدی نیست. ثانیاً فواید صدقه منحصر به ‌سلامتی از تصادف و امثال آن- که نسبت به آن وجود مبارک، مقطوع العدم می‌باشد- نیست. ممکن است صدقه دافع بعض آفات و بلیّات دیگر از وجود مبارکش باشد. علاوه بر این که صدقه دادن برای شکرانه سلامت آن حضرت نیز صحیح است.
 
27- چه کنم که مورد توجّه امام زمان(عج) قرار گیرم؟
بهترین راه جلب توجّه آن حضرت(عج) پرهیز از محرّمات و انجام واجبات، سعی در قضای حوائج مؤمنین، احیای مذهب و اعلای امر اهل‌بیت(ع) تعظیم شعائر اسلام، دوری از اهل بدع، اهتمام بر ثبات و استقامت بر سیره ائمّه طاهرین(ع) و امر به ‌معروف و نهی ‌از منکر است.
یاد خدا را در همه احوال فراموش نکنید؛ که در حدیث است: « أَفْضَلُ إِيمَانِ الْمَرْءِ أَنْ‏ يَعْلَمَ‏ أَنَ‏ اللَّهَ‏ مَعَهُ‏ حَيْثُمَا كَانَ‏.» خود را رعیت حضرت بقیة‌الله(عج) بدانید و آن حضرت را ولی ‌نعمت و آقا و سرور خود بشناسید. امید است موفّق باشید.
 
28- در دعای مبارکه ندبه این جمله وجود دارد: «وَ لَا يَنالَکَ مِنِّي ضَجيجٌ وَ لَا شَکوي». با توجّه به روایات عدیده، و مشاهدات عینی و توسّلات، شکوی و ضجیج به حضرت بقیة‌الله(عج) رسیده است. پس این جمله را چگونه باید معنی کرد؟
جمله مذکور، اشاره به غیبت آن حضرت از مردم و قطع ارتباط عادی و متعارف با ایشان است؛ که به ‌طور عادّی صدای ضجّه و شکایت را جز در ضمن شرفیابی‌هایی که برای بعضی به ‌طور اتّفاق فراهم می‌شود، نمی‌توان به آن حضرت رساند و عموم- به‌ جز افراد قلیلی- از فیض دیدار و سخن گفتن حضوری با ایشان محروم‌اند.
 
29- آیا برای ظهور موفورالسّرور حضرت بقیة‌الله الاعظم امام زمان(عج) زمان خاصّی معیّن شده است؛ یا خیر (چون اشخاصی هستند که زمان معیّنی را برای ظهور تعیین نموده‌اند)؟
برای ظهور حضرت مولی، بقیة‌الله(عج) زمان خاص، یعنی روز فلان از فلان ماهِ معیّن از فلان سالِ معیّن، تعیین نشده است. هر کس تعیین وقت نماید برحسب اخبار دروغ‌گو است، و همه علمای اعلام اعلی الله کلمتهم بر این اتّفاق دارند.
حقیر نیز در «منتخب الأثر» بابی با عنوان «فِی عَدَمِ جَوازِ التُوقِیتِ وَ تَعیِینِ وَقت لِظُهورِهِ» ذکر کرده‌ام.
(جَعَلَنَا الله وَ إیَّاکُم مِنَ المُنتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ وَ الثَّابِتِینَ عَلَی إمَامَتِهِ وَ الفَائزِینَ بِعِنایَتِهِ صَلَواتُ اللهِ عَلَیهِ وَ عَلَی آبَائِه الطَّاهِرِینَ).
 
30- می‌گویند در «مثلّث برمودا» فرزندان آن حضرت یا نوه‌های پیامبران و امامان هستند؛ آیا درست است؛ یا نه؟
این دعوی ثابت نیست و احتمال این که برای آن حضرت فرزندانی باشند نیز منتفی نیست.
به ‌هر حال آنچه اصل است، عقیده به وجود و حیات و غیبت شخص آن حضرت است، که برحسب روایات بسیار، ظهور می‌نمایند و عالم را پر از عدل و داد می‌کنند، بعد از این که پر از جور و ظلم شده باشد. امید است خداوند متعال چشم ما را به جمالش منوّر فرماید.
 
31- فلسفه انتظار امام زمان در چیست؟
می‌توانید اجمال فلسفه انتظار را در کتاب حقیر: «انتظار، عامل مقاومت و حرکت» مطالعه کنید.
 
32- در کتاب شریف نهج‌البلاغه آمده است: «یَأتِی عَلَی النَّاسِ زَمَان لَا یَبقَی مِنَ الإسلَامِ إلَّا اسمه» تا آنجا که فرمود: «مَسَاجِدُهُم عَامِرَة مِنَ البَنَاء خَراب مِنَ الهُدَی عَمارهَا وَ سُکَانهَا شَر أهل الأرضِ»؛ معنای «عمارها» و «سکانها» چیست؟ و آیا «عمار» و «سکان» شرّ اهل ارض‌اند؟
این حدیث از اخبار ملاحم و پیش‌گویی از آینده است، که اوضاع دگرگون می‌شود؛ مساجد از بنا آباد، و از هدایت، ویران، و آبادکنندگان مساجد و اهل مساجد و ساکنان آن‌ها بدترین اهل زمین خواهند بود؛ و پیش آمدن این اوضاع مستبعد نیست؛ یا اشاره به آینده‌هایی است که هنوز پیش نیامده است؛ یا خبر از زمان‌هایی مثل زمان «بنی‌امیّه» و «بنی‌عبّاس» است که مساجد چنین صورتی را داشت. پیش‌نمازها از فاسق‌ترین و متجاهرترین افراد به معاصی بودند. و در منابر حتّی ولی خدا، امیرالمؤمنین (ع) را سبّ می‌کردند.
اکنون هم اگر چه در آن حدّ نیست؛ امّا در بعضی مساجد در مملکتی مانند عربستان، ضدّ اهل‌بیت(ع) و ضدّ شیعیان آن‌ها تبلیغ می‌شود، و مساجد مرکز اضلال مردم است؛ از مساجد سوءاستفاده می‌شود، و برنامه‌هایی خلاف وضع مساجد انجام می‌گیرد. حاصل بحث این است که: تغییر احوال در آخرالزّمان- که در احادیث بسیار است – مورد استبعاد نیست و نمونه‌هایی از آن همواره دیده شده و می‌شود.
 
33- روایتی وجود دارد که: مدّت حکومت سفیانی برابر با انگشتان دست‌ و پاها خواهد بود (20 سال). آیا این روایت معتبر است؟ نظر جنابعالی چیست؟
اعتبار روایات مذکوره ثابت نیست؛ مضافاً به این که مضمون آن‌ها مجمل است و روشن نیست؛ ولی دلیلی هم بر نفی آن‌ها نداریم (و الله العالم).
 
34- کسانی که درباره امام زمان(عج) تحقیق کرده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که: اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم عصر ظهور امام(عج) است. جنابعالی تفصیلاً نظر خود را در این‌باره مرقوم فرمایید.
طبق روایات مدّت حکومت آخرین عبدالله (در حجاز) چقدر است؟
روایتی وجود دارد که بین نهضت سیّد موسوی و شروع نهضت امام زمان(ع) مدّت یک ‌عمر متوسّط انسان است؛ نظر جنابعالی چیست؟
آیا عصر حاضر، عصر ظهور امام(ع) است؟
مطالب مورد سؤال برای اینجانب نیز معلوم نیست (العِلمُ عِندَالله؛ وَ اللهُ العَالِم).
 
35- در زمان غیبت امام زمان(عج) مخصوصاً در عصر حاضر، وظیفه ما چیست؟
وظیفه مردم در زمان غیبت و حضور، اطاعت از دستورات دینی و تقوا را سرلوحه زندگی قرار دادن است.
بلی در زمان غیبت دعا برای تعجیل ظهور آن حضرت و صدقه دادن برای سلامتی آن بزرگوار و انتظار مقدم مبارکش و به وجود آوردن دولت کریمه و شب و روز به ‌یاد آن حضرت بودن، از وظایف مهمّه عصر غیبت است.
 
36- آیا احادیث «امان» عقلاً صحیح است؟ چرا با وجود امام، شاهد بلایای ارضی و سماوی هستیم؟
موضوع این که وجود امام، امان از فنا و پایان دنیا است و زمین به وجود امام، به اذن الله و تقدیره برقرار و پایدار است، برحسب اخبار متواتره از طرق عامّه و خاصّه، از جمله اخبار «امان» ثابت و مسلّم است. و اخبار از این امور، مانند اخبار از ملاحم و اوضاع مستقبل دنیا، تکویر شمس، انکدار نجوم، انشقاق سماء، امتداد و انبساط زمین، سیر جبال، تسجیر بحار و ...، فقط از طریق وحی و اخبار پیغمبر صادق مصدّق، قابل ‌قبول و باور آور است؛ و از اموری که مستقیماً با برهان عقلی قابل‌ اثبات باشد، نیست؛ و اگر صاحبان بعضی از مسالک و علوم عقلیّه یا مدّعیان کشف و شهود، برحسب نگرش‌های خود، خصوص دخل وجود امام را در بقای عالم ثابت بدانند و بر آن استدلال عقلی هم بنمایند، خارج از فهم عامّه و بلکه اکثر خواص است و نیاز به اثبات مقدّمات دیگر دارد. بنابراین راه صواب، همان اتکای به وحی و اخبار مخبر عن الله است؛ که وساطت و سفارت او بین الخلق و الخالق به دلیل معجزه ثابت شده باشد.
بنابراین همین ‌که در عالم ثبوت و واقع این موضوع امکان داشته باشد، با اخبار نبی، ثابت النبوّه و با اخبار وصی، ثابت الوصایه ثابت می‌شود و نفس انسان مستقیم الذّهن آن را می‌پذیرد و باور می‌کند.
خلاصه این که مسائلی مثل: يَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ [1]و وَ تَرَي الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ[2]، اموری نیستند که عقل بتواند از آن‌ها خبر دهد.
آیا عقل توانسته و می‌تواند از واقعه‌ای مثل قتل عمّار به دست «فئه باغیه» ده‌ها سال قبل از آن خبر بدهد؟ آیا بشر با دلیل عقلی می‌توانست مثل انبیای سلف، بشارت از ظهور پیغمبر آخرالزمان، محمّد بن عبداللّه(ص) بدهد؟
آیا عقل می‌تواند مثل وحی، خبر از جنگ جمل، خروج عایشه و سگان حوئب بدهد؟ یا از معارضه زبیر با امیرالمؤمنین، یا از شهادت امیرالمؤمنین و حضرت سیدالشّهداء(ع) و صدها وقایع غیبیّه دیگر، خبر دهد؟
هیچ دلیلی نمی‌تواند از این امور غیبیّه خبر بدهد؛ ولی با خبر نبی، ثابت‌النبوّة و با خبر وصی، ثابت الوصایة پذیرفته می‌شود، و ردّ آن به ‌عنوان این که دلیل عقلی ندارد، جایز نیست. بلی، اگر در جایی دلیل قاطع عقلی بر عدم وقوع باشد، مسئله دیگری است.
بنابراین برحسب این روایات معتبر و متواتر، که از آن جمله در نهج‌البلاغه نیز از حضرت امیرالمؤمنین است که فرمود: «اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ، إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً، و إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً»[3]، و محدّثان بزرگ اهل سنّت نیز آن را روایت کرده‌اند، این فایده وجود امام غایب که وجودش «امان» اهل ارض است و بقای آن وابسته به بقای اوست، قابل ‌انکار وتردید نیست. 
امّا پاسخ نقض و ردّ این دلیل نقلی به جهت نوع جنگ‌ها، ویرانی‌ها، زلزله‌ها، آتش‌فشان‌ها، سیل‌ها، طاعون‌ها، وباها و امور دیگر در طول دوازده قرن، بلکه چهارده قرن و بلکه در تمام ادوار و اعصار، این است که:
از این اخبار و احادیث نفی کلی این حوادث- که طبیعت عالم و زمین مقتضی آن است و علاوه بر آن سنّت الله بر آن جاری شده است- استفاده نمی‌شود. این‌ها اموری است که حتّی برحسب نظام مقرّر در این عالم طبیعت، حدوث آن‌ها طبیعی است.
غرض از این‌که امام، «امان» است این نیست که با وجود امام کسی بیمار نمی‌شود، یا جنگی واقع نمی‌گردد، یا زلزله و حوادث دیگر اتّفاق نمی‌افتد. همه این امور در اعصار حضور انبیا و ائمّه(ع) اتّفاق افتاده و بعد از این هم اتّفاق خواهد افتاد.
غرض این است که وجود امام وجود در بقای ارض مؤثر است و آنگاه ‌که زمین خالی از حجّت باشد، زمین و نظامات آن به هم می‌خورد، یا عوض می‌شود: «لَو بَقِیَتِ الأرضُ بِغَیرِ حُجَّةٍ لَسَاخَت بِأهلِهَا»[4].
با این‌ وجود، چون اسرار قضا و قدر بر ما معلوم نیست، تأثیر وجود امام در منع از بروز همین حوادث طبیعی در مواردی مسلّم است؛ چنان ‌که اعمال مردم و خوب و بد در بروز و عدم بروز این حوادث مؤثر هست. دعا، دافع بلیّات عمومی و خصوصی است. حتّی استغفار سبب نزول باران و برکات می‌شود و وجود سالمندان و کودکان و چرندگان نیز موجب دفع بلا است.
چنان ‌که در خبر است: «إِنَّ لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ مُنَادِياً يُنَادِی مَهْلًا مَهْلًا عِبَادَ اللَّهِ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ فَلَوْلَا بَهَائِمُ رُتَّعٌ وَ صِبْيَةٌ رُضَّعٌ وَ شُيُوخٌ رُكَّعٌ لَصُبَّ عَلَيْكُمُ الْعَذَابُ صَبّاً تُرَضُّونَ بِهِ رَضّاً»[5].
مسئله فایده وجود امام را با این دید ایمانی باید بررسی کرد و در بیان این فایده هم با کسانی که به عالم غیب و قضا و قدر الهی معتقدند، سخن می‌گوییم.
با توجّه به نصّ صریح قرآن وجود پیغمبر امان از عذاب است؛ وجود قائم ‌مقام او نیز امان است؛ و استغفار نیز امان هست: وَ مَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِيهِمْ وَ مَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ[6]  
به‌ طور خلاصه، فایده‌ای که برای وجود امام- چه غایب و چه حاضر- بیان کرده‌ایم، با توجّه به این معانی- که بیشتر از این در اطراف آن مجال اطاله کلام نداریم- روشن و منطقی است؛ و کلام حکیمانه «محقّق طوسی» بسیار محکم است: «وُجُودُهُ لُطفٌ وَ تَصَرُّفه لُطفٌ آخَر وَ عَدَمه مِنَّا»[7].
 
 پی‌نوشت‌ها
[1] - ابراهیم/18.

[2] – نمل/88.

[3] – نهج‌البلاغه/حکمت 147.

[4]  – بحار: 23/21؛ قَالَ: لَو بَقِیَتِ الأرض بِغَیرِ إمَامِ سَاعَة لَسَاخَت.

[5]  – بحار :73/344.

[6] - انفال/33.

[7] -تجرید الاعتقاد/المقصد الخامس فی الإمامة.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: