انتخاب رفیق صدیق و دوری از افراد ناصالح

طى اين مرحله بی‌همرهى خضر مكن/ ظلمات است بترس از خطر تنهايى
‏همان گونه كه در سفرهاى دنيوى رفيق خوب و يار وفادار و صادق نقش حساس و مفيدى در رفع مشكلات سفر دارد، در سير و سلوك و سفرهاى معنوى نيز رفيق خوب بسيار ضرورى و مؤثّر است.
حضرت موسى عليه السّلام هنگامى كه براى هدايت و نجات بنى اسرائيل از دست فرعون به رسالت مبعوث می‌شود از پيشگاه خداوند تقاضا می‌كند:
«وَ اجْعَلْ لِي وَزيراً مِنْ أهْلى، هارُونَ أَخى، اُشْدُدْ بِه أَزْرى، وَ أشْرِكْهُ في أمْرى، كَىْ نُسَبِّحَكَ كَثيراً وَ نَذْكُرَكَ كَثيراً.»[1]
«خدايا! من در انجام اين مأموريّت به كمك نيازمندم، برادرم هارون را وزير و يار و مددكار من قرار ده و در كار من شريكش گردان و پشت مرا به او محكم كن تا تو را بسيار تسبيح گوييم و تو را فراوان ياد كنيم.»
و در آيه ديگر می‌فرمايد:
«يا أيُّهَا الَّذينَ امَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصّادِقينَ.»[2]
«اى مؤمنان! تقوا پيشه سازيد و با صادقان همراه باشيد.»
امير المؤمنين عليه السّلام به فرزندش توصيّه می‌فرمايد:
«سَل عَنِ الرَّفِيقِ قَبلَ الطَّريقِ وَ عَنِ الجَارِ قَبلَ الدَّارِ.»[3]
«پيش از مسافرت از خصوصيّات اخلاقى و سوابق رفيق راهت پرس و جو كن و پيش از خريد خانه همسايه‌ات را بشناس.»
و نيز فرمود:
«الغَرِيبُ مَن لَم يَكُن لَهُ حَبِيبٌ.»[4]
«غريب كسى است كه دوستى نداشته باشد.»
بهترين دوستان آنهايى هستند كه مشمول رحمت و نعمت الهى واقع شده و با عنايت خداوند به صراط مستقيم راه يافته و از گناه مصون مانده‌اند، و آنان چهار گروهند كه در اين آيه توصيف شده‌اند:
«وَ مَنْ يُطِعِ اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيّينَ وَ الصِّدّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحينَ وَ حَسُنَ اولئِكَ رَفيقاً.»[5]
«آنان كه خدا و رسول را فرمان برند با پيامبران و صديقان و شهيدان و صالحان خواهند بود، و اينان چه خوب رفيقانى هستند.»
خلاصه كلام آن كه از مجموع آيات و روايات به روشنى برداشت می‌شود كه در مسير حقّ، رفيق صديق و يار وفادار لازم است و تنهايى و يگانه بودن تنها حضرت حقّ را سزد، كه- اى برادر!- چنانچه دستت به دامن پيامبر و صدّيقان نمی‌رسد با شهيدان و صالحان همراه باش و هيچگاه از آنان جدا مشو كه گمراه خواهى شد.
 

1- بهترين دوستان، چه کسانی هستند؟
2- آيه « وَ مَنْ يُطِعِ اللّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أنْعَمَ اللّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيّينَ وَ الصِّدّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصّالِحينَ وَ حَسُنَ اولئِكَ رَفيقاً» به چه مضمونی اشاره دارد؟
3- حضرت موسى عليه السّلام هنگامى كه به رسالت مبعوث می‌شود از پيشگاه خداوند چه چیزی تقاضا می‌كند؟
 

.[1] طه- 29- 34.

[2]. توبه- 119.

[3]. نهج البلاغه صبحى صالح، نامه 31.

.[4] همان.

.[5] نساء- 69. جهت اطّلاع بيشتر درباره انتخاب رفيق و اين كه با چه كسى بايد معاشرت كرد. رك.
اصول كافى( ج 2، كتاب العشره) و بحار الانوار( ج 71).