خمس پس‌انداز

* پرسش 64. آیا به پولی که جهت گرفتن وام مسکن، در بانک گذاشته می‌شود و چندین سال از آن می‌گذرد، خمس تعلّق می‌گیرد؟
آیات عظام امام، تبریزی، خامنه‌ای، سیستانی، مکارم و وحید: آری، خمس دارد.[1]
آیات عظام بهجت، فاضل و نوری: اگر برای تهیّه خانه مورد نیاز، راهی جز این ندارد، به پول پس‌انداز شده خمس تعلّق نمی‌گیرد.[2]
آیة‌الله صافی: اگر خانه مسکونی در حال حاضر مورد نیاز او در شأنش باشد و راهی جز طریق مذکور ندارد، به آن خمس تعلّق نمی‌گیرد.[3]
تبصره. مراجعی که معتقدند پول مزبور خمس ندارد، فرموده‌اند: چنانچه در آینده، صرف خرید منزل نشود، خمس آن را باید بدهد.

 

* پرسش 65. آیا پولی که در حساب بانک برای قرعه‌کشی وجود دارد، خمس دارد؟
همه مراجع: چنانچه از درآمد کسب تهیّه شده و سال خمسی از آن گذشته باشد، خمس دارد.[4]
تبصره. بر اساس نظر کسانی که معتقدند به «هدیه» خمس تعلّق می‌گیرد، با مبلغ پس انداز شده، چنانچه از راه هدیه به دست آمده باشد، باید سر سال خمس آن پرداخته شود.
پرسش 66. آیا به پولی که برای خرید وسایل ضروری زندگی ذخیره می‌شود، خمس تعلّق می‌گیرد؟
آیات عظام امام، تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید: چنانچه سال خمسی از آن بگذرد، خمس دارد. [5]
آیة‌الله بهجت: اگر بدون پس انداز کردن، نمی‌توانند وسایل مورد نیاز خود را در آینده تهیّه کنند؛ چنانچه پس‌انداز کوتاه مدّت (مثلاً تا سه سال) باشد، خمس ندارد. [6]
آیات عظام فاضل و نوری: اگر بدون پس انداز کردن، نمی‌توانند وسایل  مورد نیاز خود را در آینده تهیّه کنند، خمس ندارد.[7]
آیة‌الله خامنه‌ای: اگر برای تهیّه وسایل مورد نیاز در آینده نزدیک (مثلاً تا سه ماه پس از سال خمسی) پس انداز شده باشد و با پرداخت خمس آن نتواند آنها را تهیّه کند، خمس ندارد.[8]
آیة‌الله صافی: اگر هم اکنون به آن وسیله نیاز دارد و تهیّه آن بدون پس انداز در مدّت چند سال ممکن نباشد، خمس ندارد.[9]
تبصره. چنانچه در آینده با پس‌انداز خود، لوازم مورد نیاز خویش را تهیّه نکند، باید خمس آن را بدهد.
* پرسش 67. اگر از روی قناعت (مقداری از درآمد خود را) پس‌انداز کنیم، آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد؟
همه مراجع: آری، چنانچه سال خمسی از آن بگذرد، خمس دارد.[10]

 

 

.[1] مکارم، استفتائات، ج2، س533؛ تبریزی، استفتائات، س889؛ خامنه‌ای، اجوبه، س908، سیستانی، sistani.org، خمس، ش10؛ دفتر: امام و وحید.
.[2] فاضل، جامع المسائل، ج1، س677؛ بهجت، توضیح المسائل، م1391؛ نوری، استفتائات، ج2، س328.
.[3] صافی، جامع الاحکام، ج1، س706.
.[4] توضیح المسائل مراجع، م1752؛ نوری، توضیح المسائل، م1748؛ وحید، توضیح المسائل، م1760؛ خامنه‌ای، اجوبه، س954
.[5] امام، استفتائات، ج1، س24؛ تبریزی، استفتائات، س856؛ سیستانی، sistani.org، خمس، ش8؛ مکارم، استفتائات، ج2، س516؛ دفتر: وحید
[6]. بهجت، توضیح المسائل، م1391.
.[7] فاضل، جامع المسائل، ج1، س748؛ نوری، استفتائات، ج2، س330.
[8] . خامنه‌ای، اجوبه، س987 و860.
.[9] صافی، جامع الاحکام، ج1، س738.
[10]. توضیح المسائل مراجع، ج2، م1756؛ نوری، توضیح المسائل، م752 و وحید، توضیح المسائل، م1764؛ خامنه‌ای، اجوبه، س955.