دلایل حرمت ریش تراشی و استفاده مردان از طلا و کراوات| فلسفه تفاوت دیه و ارث زن و مرد

فلسفه احکام| ۱۴

 

 

الف - فلسفه وجوب حجاب و پوشش چادر چیست؟
راجع به‌ حکمت‌های حجاب و فواید چادر و اصلح بودن آن برای خود بانوان کتب بسیاری به زبان فارسی و عربی و ... نوشته شده است؛ از آن جمله کتاب «وسیله العفائف یا طومار عفّت» است.
اگر اهل بصیرت با دقّت و تعمّق در جمله اخباریّه قرانیّه ذَلکُم اَطهَر لِقُلُوبِکُم َو قُلُوبِهِم[1] که بعد از جمله انشائیّة وَ اِذَا سَئلتُمُوهُنَّ مَتَاعاً فَسئلُوهُنَّ وَرَاءَ حِجَابٍ است نظر نمایند، بخش مهمّی از حکمت‌های حجاب و مفاسد اختلاط زنان با مرادن بیگانه و جلسات و مجامع و مدارس و دانشگاه‌های مختلف معلوم می‌شود و به نقطه ‌نظر شارع مقدّس - که صیانت جامعه از فساد و بی‌عفّتی و فحشا است - آگاه می‌گردند.
 
ب - دلیل و علّت حرمت ریش تراشی را مرقوم فرمایید؟ 
در حرمت ریش تراشی علمای بزرگ ازجمله عالم نابغه و متفکّر مجاهد، «شیخ جواد بلاغی» تألیفاتی دارند که می‌توانید مراجعه فرمایید.
به ‌هر حال، قدر مسلّم این است که داشتن ریش تأسّی به انبیا و ائمّه(ع) است.
از عصر رسالت تا این زمان، تراشیدن ریش در بین مسلمانان زشت و قبیح بوده است: اخیراً که مسلمانان با بیگانگان ارتباطی پیدا کرده و قوّت صنعتی بیگانگان برخی از افراد ضعیف مسلمان را خود باخته و تحت تاثیر آن‌ها قرار داده است، تراشیدن ریش مثل بسیاری از آداب‌ و رسوم دیگر آن‌ها مورد تقلید این افراد ضعیف قرار گرفته است.
 
پ - علّت حرمت اختلاط زن و مرد نامحرم در عروسی‌ها، گروه‌های سرود و برنامه‌ها و مجالس چیست؟
تعجّب است که با وضوح مفاسد آن، علّت حرمت آن مورد سؤال واقع شود.
 
ت - فلسفه حرمت استفاده مردان از طلا چیست؟
البتّه ما نمی‌توانیم فلسفه احکام را – چنان که باید - بیان کنیم، و چه ‌بسا که در مواردی اصلاً حکمت حکم را درک نکنیم؛ امّا اجمالاً و با توجّه به ‌حکمت‌های اکثر احکام، می‌دانیم و معتقدیم که در همه احکام شرعیّه، مصالحی منظور شده است که ما باید در مقام تسلیم به آن‌ها عمل و به آنچه را حکمتش نامعلوم مانده، مثل آنچه معلوم است عمل کنیم؛ عیناً مثل بیمار، و نسخه و دستور پزشک.
با این ‌وجود در خصوص تزیّن مرد به طلا، این حکمت مهم وجود دارد که در مردان، گرایش به زینت رواج نیابد و مردم به افتخارات معنوی اقبال داشته باشند؛ و این زینت‌ها و ظواهر، سبب فخرفروشی و برتری‌جویی نگردد.
 
ث - علّت حرمت تشبّه به کفّار و پوشش کروات و تقلید از آرایش، لباس و مد بیگانگان چیست؟
حکمت این هم در کمال وضوح است. تشبّه به کفّار، خلاف استقلال اسلامی و حاکی از ضعف روحیه جامعه و بزرگ شمردن و کارساز شدن استضعاف آن‌ها است.
بسیار تأسّف آور است که مسلمانان به کفّار گرایش داشته باشند، در حالی ‌که کفّار گرایش به اسلام مسلمانان، و ترک عادات خود مثل همین کروات زدن را خلاف استقلال خود می‌دانند.
 
ج دلیل و حکمت حرمت رقص و لهو ولعب و موسیقی لهوی و غنا چیست؟
لهو و لعب و رقص و موسیقی و ملاهی، همه از اموری است که جنبه‌های حیوانی انسان را تقویت می‌نماید و جنبه‌های روحانی و ملکوتی او را ضعیف؛ و او را از یاد خدا و سیر در عوالم معنوی و کمالات انسانی باز می‌دارد.
 
چ - فلسفه تفاوت دیه زن و مرد و ارث آن دو چه هست؟
حکمت آن شاید بعضی جهات اقتصادی و ملاحظه تکالیف اقتصادی است که بر عهده مرد بوده و به ‌واسطه قتل او فاقد موضوع شده است.
 
ح - فلسفه مبغوضیّت طلاق و دستور اسلام به سهل گرفتن امور ازدواج چیست؟
این دو سؤال هم جوابش روشن است، حکم طلاق از احکامی است که باید در قوانین عائله مشروع باشد و بدون آن این قانون، ناقص خواهد ماند؛ ولی رواج طلاق نیز متضمّن بعضی معایب است که با مثل همین نکوهش‌های ارشادی و تعالیم دیگر کنترل می‌شود.
سهل گرفتن امر ازدواج، فواید و حکمت‌های بسیار دارد. در حال‌ حاضر سخت‌گیری‌هایی که در ازدواج مرسوم شده و حتّی محدودیّت‌ها و شرایطی که به ‌عنوان قانون در امر ازدواج برقرار می‌شود، همه با این مصالح عالیّه که بیانش مستلزم شرح فراوانی است، منافات دارد.
اگر آن محدودیّت‌ها در جوامع غربی که ارتباط‌های نامشروع بین زن و مرد را گناه نمی‌دانند برقرار باشد برای خودشان و آن فرهنگ مبتذل قابل‌ قبول است؛ امّا در جامعه مسلمانان باید ازدواج برای همه بدون محدودیّت‌های غیر شرعی همیشه قابل عمل باشد.
به نظر حقیر، مسائل تسهیل ازدواج در اسلام که متأسفانه فعلاً با بعضی مقرّرات محدودیّت‌هائی یافته، نظر عالی شارع مقدّس را نسبت به حفظ جامعه از سقوط در منجلاب فحشا و زنا نشان می‌دهد.

پی‌نوشت