انتظار، ویژگیهای یاران حضرت مهدی(عج) و پاسخ به سؤالات| ۲
ده عامل زمینهساز برای ظهور حضرت مهدی(عج)
در میان عوامل زمینهساز، میتوان ده عامل زیر را به عنوان مهمترین عوامل زیربنایی و ریشهای برای انتظار و آمادگی در راستای ظهور حضرت ولی عصر(عج) مطرح کرد:
1- تکیه به اسلام ناب، و جدا کردن آن از اسلام یزیدی.
2- تکیه بر پیشرفتهای علمی و رشد اندیشهها و فکرهای بلند.
3- استقامت، شجاعت و قاطعیّت.
4- انقلاب اخلاقی و زهد و وارستگی.
5- ایمان عمیق و توکّل صحیح و تنگاتنگ به خدا.
6- برخوردها و شیوههای منطقی و استدلالی با همدیگر.
7- توجّه به طبقه مستضعف و محروم.
8- اتحاد و به هم پیوستگی مسلمانان.
9- انتخاب رهبری صحیح و توجّه به ولایت فقیه.
10- برنامهریزیهای جامع در همه عرصهها.
پیامبر اسلام(ص) در پرتو این عوامل به پیروزیهای چشمگیری نایل شد، اگر مسلمانان این عوامل را به طور عمیق و وسیع، اجرا سازند، گامهای استواری در راستای انتظار برداشتهاند، و قطعاً خود را به ظهور حضرت قائم(عج) نزدیک نمودهاند.
در میان این عوامل، تحمّل و استقامت در برابر حوادث نقش مهمتری خواهد داشت، از اینرو پیامبر اسلام(ص) یک روز به یاد منتظران دارای صبر و استقامت در عصر غیبت حضرت مهدی(عج) افتاد و خطاب به حاضران فرمود: «به زودی قومی خواهند آمد که پاداش هر یک از افراد آن قوم، برابر پاداش پنجاه نفر از شما است.»
حاضران گفتند: «ای رسول خدا مگر نه این است که ما در حضور شما در میدانهای بدر، اُحد و حُنَین شرکت کردیم و قرآن در شأن ما نازل شد؟»
پیامبر(ص) فرمود:
«اِنَّکُمْ لَوْ تَحْمِلوُنَ ما حَمَلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُمْ:
اگر آنچه بر آنها روی خواهد داد بر شما روی دهد، نمیتوانید همانند آنها صبر و استقامت کنید.»[1]
2. ویژگیهای یاران حضرت مهدی (عَج)
بدون تردید ظهور حضرت مهدی(عج) و قیام و انقلاب او و پیروزیهای او نیاز به یار و یاور دارد، چنانکه این موضوع در پیروزی همه پیامبران و اولیای خدا، نقش تعیین کننده داشته است.
مثلاً پیامبر اسلام(ص) در مکّه یارویاور نداشت، زحمات و رنجهای طاقتفرسا را تحمّل کرد و سرانجام شبانه و مخفیانه از مکّه به سوی مدینه هجرت نمود، و پس از آن که در مدینه دارای یارو یاور شد، در جنگ بدر بر دشمن پیروز گردید، و سرانجام مکّه را فتح کرد و همۀ جزیزة العرب را در زیر پرچم اسلام در آورد. در مکّه ابوطالب یار قهرمان پیامبر(ص) نقش بسیار در حفظ پیامبر(ص) از گزند دشمن داشت ولی وقتی که او از دنیا رفت، گستاخی و جرأت مشرکان به پیامبر(ص) زیاد شد، جبرئیل از طرف خدا بر پیامبر(ص) نازل گردید و گفت:
«اُخْرُجْ مِنْها قَدْ ماتَ ناصِرُکَ:
از مکّه بیرون برو، که یاورت از دنیا رفت.»[2]
و پیامبر(ص) فرمود:
«ما زالَتْ قَرَیْشٌ کاعِینَ، حتّی مات اَبُوطالبٍ:
قریشیان همواره هراسان بودند، تا این که ابوطالب از دنیا رفت، در این وقت جرأتشان به من زیاد شد.»[3]
از سوی دیگر پیامبر(ص) مدینه را برای سکونت برگزید، زیرا قبلاً از آنجا گروهی به حضور پیامبر(ص) آمدند و با او بیعت کردند و آن حضرت را به مدینه دعوت نمودند و مدینه را آمادهی استقبال از پیامبر(ص) ساختند، پیامبر(ص) با استقبال وسیع و گرم مردم مدینه، وارد مدینه شد.
بنابراین یار و یاور، و آمادگی یاران، یکی از ارکان پیشرفت و پیروزی است و در مورد ظهور حضرت مهدی(عج) نیز باید یارانی پا در رکاب و استوار از مرد و زن آماده گردند، از اینرو در بخشی از روایات مربوط به حضرت مهدی(عج) از یاران او و ویژگیهای یاران او سخن به میان آمده است و تصریح شده که با به وجود آمدن چنین یارانی، آن حضرت ظهور میکند، و پس از ظهور به پیروزی میرسد، همانگونه که باید مردم در انتظار او باشند، او نیز در انتظار اجتماع و آمادگی یاران است، بلکه انتظار او شدیدتر و عمیقتر میباشد، چرا که:
چو خوش بیمهربانی از دو سر بی/ که یک سر مهربانی درد سر بی
اینک برای روشن شدن مطلب، در میان دهها بلکه صدها روایت، نظر شما را به چند روایت که بیانگر ویژگیهای یاران مهدی (عج) است جلب میکنم:
الف: در آیه 54 سوره مائده میخوانیم:
«یا اَیُّهَا الِّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ و یُحِبُّونَهُ اَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ اَعِزَّةٍ عَلَی الْکافِرینَ یُجاهِدوُنَ فِی سسَبِیلِ اللهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ....:
ای کسانی که ایمان آوردهاید، هر کس از شما از اسلام بیرون رفت، خداوند در آینده جمعیّتی را میآورد که دارای این پنج امتیاز هستند:
1- هم خدا آنها را دوست دارد و هم آنها خدا را دوست دارند.
2- در برابر مؤمنان، خاضع و مهربانند.
3- در برابر مشرکان و دشمنان، سرسخت و نیرومندند.
4- به طور پیگیر در راه خدا جهاد و تلاش میکنند.
5- در مسیر انجام وظیفه از سرزنش هیچ سرزنش کنندهای نمیهراسند.»
در بعضی از روایات آمده، در این آیه ویژگیهای یاران مهدی(عج) بیان شده، آنها با این اوصاف در برابر مرتدّین و کارشکنان میایستند، و برای برقراری حکومت عدل جهانی حضرت مهدی(عج) جهاد و تلاش میکنند.[4]
امام صادق(ع) فرمود: «صاحب این امر (حضرت مهدی) در پرتو این آیه (با حماعت چنین یارانی که این آیه بیانگر اوصاف آنها است) محفوظ است.»[5]
ب: امام سجّاد(ع) فرمود:
«اِذا قامَ قائِمُنا اَذْهَبَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ عَنْ شِیعَتِنا الْعاهَةَ، وَ جَعَلَ قُلُوبَهُمْ کَزُبُرِ الْحَدِیدِ، وَ جَعَلَ قُوَّةَ الرَّجُلِ مِنْهُمْ قُوَّةَ اَرْبَعِینَ رَجُلاً، وَ یَکُونُونَ حُکّامَ الْاَرْضِ وَ سَنامَها... :
هر گاه قائم ما قیام کند، خداوند متعال پیروان ما را از آفات حفظ نماید، و دلهای آنها را همچون پارهی آهن، محکم سازد و نیروی هر مردی از آنها را به اندازهی نیروی چهل مرد کند، آنها حاکمان و سران مردم روی زمین خواهند بود.»[6]
ج: امام باقر(ع) فرمود:
«اِذا جاءَ مَهْدِیُّنا کانَ الرَّجُلُ مِنْ شِیعَتِنا اَجْرَی مِنْ لَیْثٍ، وَ اَمْضَی مِنْ سِنانٍ یَطَأُ عَدُوَّنا بِرِجْلَیْهُ، وَ یَضْرِبُهُ بِکَفَّیْهِ:
هرگاه مهدی ما ظهور کرد، قدرت و کاربرد یک مرد از شیعیان ما، از شیر راسختر، و از نیزه برّانتر است، دشمن ما از زیر پاهایش پایمال کند، و با دستهایش او را سرکوب نماید.»[7]
و در تعبیر امام صادق(ع) از یاران حضرت مهدی(عج) آمده:
«وَ لَوْ مَرّوا بِجِبالِ الْحَدِیدِ لَقَطَّعُوها، لا یَکُفُّونَ سَیُوفَهُمْ حَتّی یَرْضَی اللهُ عَزَّوَجَلَّ:
اگر آنها از کوههای آهن عبور کنند، آنها را قطعه قطعه نمایند، شمشیرهای خود را به زمین نگذارند تا آن هنگام که خداوند خشنود شود.»[8]
خودآزمایی
1- سه عامل زمینهساز برای ظهور حضرت مهدی(عج) را نام ببرید.
2- در میان عوامل زمینهساز ظهور،کدام عامل نقش مهمتری خواهد داشت؟
3- ویژگیهای یاران حضرت مهدی(عج) را بیان کنید.
پینوشتها
[1]- منتخبالاثر، ص 515 به نقل از غیبه الطّوسی، ص 257.
[2]- بحار، ج 35، ص 112.
[3]- الغدیر، ج 7، ص 376.
[4]- نفسیر برهان، ج 1، ص 497.
[5]- همان مدرک.
[6]- بحار، ج 52، ص 317.
[7]- همان مدرک، ص 318.
[8]- بحار، ج 52، ص 327.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد محمدی اشتهاردی