خمس کتاب
* پرسش 107. آیا به کتاب، خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع: چنانچه کتاب، مورد نیاز و در شأن شخص باشد، خمس ندارد.[1]
* پرسش 108. آیا به کتابهایی که برای ترمهای آینده تهیّه میکنیم، خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع (به جز بهجت، فاضل، نوری): در فرض یاد شده خمس دارد مگر آن که داشتن آنها مورد نیاز و در شأن شخص باشد، در این صورت خمس ندارد.[2]
آیات عظام بهجت، فاضل و نوری: آری، خمس دارد؛ مگر آن که نتوانید در سال آینده تهیّه کنید، در این صورت خمس ندارد.[3]
* پرسش 109. در صورتی که کتاب مورد نیازم را تا یک سال مورد استفاده قرار ندهم، آیا خمس دارد یا خیر؟
همه مراجع (به جز سیستانی و وحید): چنانچه در معرض استفاده و در شأن شخص باشد، خمس ندارد؛ هر چند به طور اتفاق، یک سال از آن استفاده نکنید.[4]
آیات عظام سیستانی و وحید: باید خمس آن را بپردازد.[5]
خمس وسایل تحصیل
* پرسش 110. آیا به وسایل تحصیلی (از قبیل دفتر و خودکار)، خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع: چنانچه خودکار و دفتر بدون استفاده تا سر سال خمسی زیاد بیاید، خمس دارد.[6]
خمس رایانه
* پرسش 111. آیا به رایانه و ابزار جانبی آن، خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع: چنانچه رایانه و ابزار جنبی آن، مورد نیاز و در شأن شخص باشد، خمس ندارد.[7]
تبصره. هر چند در رسالههای عملیّه، از رایانه سخن به میان نیامده است؛ ولی قاعدهای که ذکر شده، بر مورد سؤال تطبیق می گردد.
* پرسش 112. رایانهای مورد نیاز خریدهام؛ ولی به طور اتفاق یک سال از آن استفاده نکردهام، آیا به آن خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع (به جز سیستانی و وحید): چنانچه در معرض استفاده و در شأن شخص باشد، خمس ندارد؛ هرچند به طور اتفاق، یک سال از آن استفاده نکنید.[8]
آیات عظام سیستانی و وحید: باید خمس آن را بپردازد.[9]
تبصره. باید توجّه داشت پاسخی که در رساله و استفتائات مراجع ذکر شده در مورد کتاب است؛ ولی تفاوتی میان رایانه و کتاب در این جهت نیست.
خمس نوار و سی دی
* پرسش 113. آیا به سی دی و نوار خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع: چنانچه نوار و سی دی مورد نیاز است، خمس ندارد.[10]
تبصره 1. اگر نوار و سیدی خام تا قبل از سال خمسی مورد استفاده قرار نگیرد، خمس دارد.
تبصره 2. نوار و سیدی مبتذل و غیر مجاز حرام است و به آن خمس تعلّق میگیرد.
تبصره 3. هر چند در رسالههای عملی از نوار و سیدی سخن به میان نیامده است؛ ولی قاعده ذکر شده، به مورد سؤال تطبیق میگردد.
اشتراک اینترنت
* پرسش 114. آیا به اشتراک اینترنت که مقداری از ساعات آن سر سال خمسی باقی میماند، خمس تعلّق میگیرد؟
همه مراجع: آری، باید خمس ساعات باقی مانده را بدهد.[11]
پینوشتها
.[1] العروة الوثقی، ج2، م61؛ خامنهای، اجوبه، س899.
.[2] امام، استفتائات، ج1، س89؛ خامنهای، اجوبه، س899؛ تبریزی، استفتائات، س805؛ مکارم، توضیح المسائل، م1507؛ صافی، جامع الاحکام، ح1، س738 و744؛ وحید، توضیح المسائل، م1783؛ دفتر: سیستانی.
.[3] فاضل، جامع المسائل، ج1، س748؛ بهجت، توضیح المسائل، م1391؛ نوری، استفتائات، ج2، س341.
.[4] امام،استفتائات، ج1، س91، خامنهای، اجوبه، س899؛ فاضل، جامعه المسائل، ج1، س734؛ تبریزی، استفتائات، س888؛ نوری، استفتائات،ج1، س267؛ صافی، جلامع الاحکام، ج1، س704؛ مکارم، توضیح المسائل، م1507؛ بهجت، توضیح المسائل، م1376.
.[5] دفتر: سیستانی و وحید.
[6]. العروة الوثقی، ج2، م67؛ خامنهای، اجوبه، س922.
.[7] العروة الوثقی، م61، خامنهای، اجوبه، س899.
[8]. امام، استفتائات، ج1، س91؛ خامنهای، اجوبه، س899؛ فاضل، جامع المسائل، ج1، س734؛ تبریزی، استفتائات، س888؛ نوری، استفتائات، ج1، س267؛ جامع الاحکام، ج1، س704؛ مکارم، توضیح المسائل، م1507؛ بهجت، توضیح المسائل، م1376.
.[9] دفتر: سیستانی و وحید.
.[10] العروة الوثقی، م61؛ خامنهای، اجوبه، س899.
.[11] همان م67.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
سیدمجتبی حسینی