نشانه‌های ظهور حضرت مهدی(عج)

می‌پرسند: نشانه‌های ظهور حضرت مهدی(عج) چیست؟
پاسخ: وقت ظهور آن حضرت معلوم نیست و مطابق روایات، تعیین‌کنندگان وقت دروغگو هستند.[1] امّا نشانه‌های ظهور، بسیار و مختلف است و می‌توان آن‌ها را پنج گونه تقسیم کرد:
1- نشانه‌های عمومی مانند افزایش گناه و فساد، پرشدن جهان از ظلم و جور، این گونه نشانه‌ها از نشانه‌های مقارن ظهور نیست، بلکه ممکن است ده‌ها سال قبل از ظهور رخ دهد.
2- نشانه‌هایی که نزدیک ظهور رخ می‌دهد ولی نه مقارن و در آستانه‌ی ظهور، بلکه مثلاً دو سال قبل از ظهور یا سه یا چهار سال قبل از ظهور رخ می‌دهد.
3- نشانه‌هایی که در همان سال ظهور، یا یکسال قبل از ظهور رخ می‌دهد.
4- نشانه‌های غیرحتمی، که ممکن است رخ دهد و ممکن است رخ ندهد.
5- نشانه‌های قطعی که حتماً رخ می‌دهد و شکی در وقوع آنها نیست؛ مانند صبحه‌ی آسمانی و کشته ‌شدن نفس زکیّه.
از سوی دیگر بعضی از این نشانه‌ها روشن است ولی بعضی دیگر مبهم است و برای ما روشن نیست که منظور چیست؟
نیز باید توجّه داشت که بین ظهور حضرت مهدی(عج) و قیام (خروج) او فاصله و فرق است، نخست ظهور می‌کند و بعد از مدّتی با فراهم ‌شدن اسباب کار قیام می‌نماید، مثلاً در روایت آمده: «در شب 23 ماه رمضان ندا به نام امام قائم(عج) بلند شود و در روز عاشورا قیام کند.»[2] ممکن است منظور از ندای 23 ماه رمضان، اعلام ظهور حضرت مهدی(عج) است ولی خروج در روز عاشورا، آغاز قیام آن حضرت است.
خروج دجّال، سفیانی (به عنوان مخالف)، و حسنی و یمانی (به عنوان موافق) از نشانه‌های حتمی و مقارن ظهور می‌باشد.
این رشته سر دراز دارد ما در اینجا برای رعایت اختصار از همه صرف‌ نظر کرده و تنها به ذکر خروج حسنی، و شهادت نفس زکیّه که از نشانه‌های حتمی در آستانه‌ی ظهور است اکتفا می‌کنیم.
 

سیّد حسنی جوان خوش‌سیمایی است که از طرف دیلم (بلاد گیلان) و قزوین، خروج می‌نماید، او از شیعیان خالص امامان(ع) از نسل امام حسن مجتبی(ع) است، دعوت به سوی خود نکند، رییس مطاع است، در زمان خروج او ظلم و فساد و کفر، همه‌جا را فرا گرفته، سیّد حسنی با فریاد بلند، مردم را به یاری می‌طلبد و به لبّیک گفتن به دعوت آل محمّد(ص) فرا می‌خواند. مردم دعوت او را می‌پذیرند، کم‌کم بر اهل ظلم و طغیان پیروز شود و با سپاه بیکران خود به طرف کوفه حرکت نماید، در آنجا می‌شنود که حضرت مهدی(عج) با یاران خود وارد کوفه شده‌اند، با اصحاب خود به محضر مهدی می‌رسد، دلایل امامت و مواریث پیامبران(ع) را (برای اتمام حجّت یاران) از امام قائم(عج) می‌خواهد، امام دلائل و مواریث را آشکار سازد و در این هنگام حسنی و اصحابش با امام قائم(عج) بیعت کنند.[3]
 

نفس زکیّه، جوان پاک و پاکباز از آل محمّد(ص) است، حضرت مهدی(عج) او را به مکّه برای یاری‌طلبی از مردم می‌فرستد، او به مکّه می‌آید و پیام امام قائم(عج) را به مردم ابلاغ می‌کند، دشمنان به او حمله می‌کنند و او را بدون هیچگونه گناه بین حجرالاسود و مقام ابراهیم می‌کشند و سرش را از بدنش جدا می‌نمایند، پانزده روز بعد از این حادثه‌ی جانسوز حضرت مهدی(عج) قیام می‌نماید.[4]
 

می‌پرسند: حضرت مهدی(عج) چند سال حکومت می‌کند؟
پاسخ:
در روایات اسلامی در مورد مدّت حکومت حضرت مهدی(عج) به اختلاف نقل شده، پنج سال، هفت سال، بیست سال، نوزده سال، هفتاد سال حکومت می‌کند.[5]
و در بعضی از روایات چهل سال و 309 سال به اندازه‌ی مدّت خواب اصحاب کهف نیز گفته شده است.[6]
بعید نیست که مدّت حکومت آن حضرت 309 سال باشد، ولی مراحل حکومت او پنج سال و هفت سال و نوزده سال باشد و پس از چهل سال، تکمیل گردد و سپس ادامه یابد، امام باقر(ع) فرمود:
«یَمْلِکُ الْقائِمُ ثَلاثَمَأَةَ سَنَةٍ وَ یَزْدادُ تِسْعاً کَما لَبِثَ اَهْلُ الْکَهْفِ فِی کَهْفِهِمْ، یَمْلَأُ الْاَرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطاً کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً، فَیَفْتَحُ اللهُ لَهُ شَرْقَ الْاَرْضِ وَ غَرْبِها، وَ یَقْتُلُ النّاسَ حَتّی لا یَبْقی اِلّا دِینَ مُحَمَّدٍ (ص):
امام قائم(عج) 309 سال به مقدار خواب اصحاب کهف در غار خود، حکومت می‌کند، سراسر زمین را پس از آن که پر از ظلم و جور شده، پر از عدل و داد نماید، خداوند شرق و غرب زمین را برای او فتح نماید، او دشمنان را بکشد به گونه‌ای که تنها دین اسلام در سراسر جهان باقی بماند.»[7]
 

پاسخ: در مورد پایان عمر حضرت ولی عصر(عج)، به طور کلّی از گفتار امامان(ع) برمی‌آید که همه‌ی آنها کشته و شهید می‌شوند از جمله امام حسن مجتبی(ع) فرمود:
«وَ اللهِ لَقَدْ عَهِدَ اِلَیْنا رَسُولُ اللهِ (ص) اَنَّ هذا الْاَمْرَ یُمْلِکُهُ اَحَدَ عَشَرَ اِماماً مِنْ وَلدِ عَلِیٍّ وَ فاطِمَةَ (س) ما مِنّا اِلّا مَسْمُومٌ اَوْ مَقْتُولٌ:
سوگند به خدا، رسول خدا(ص) با ما چنین عهد کرد که یازده نفر از فرزندان علی(ع) و فاطمه(س) به امامت می‌رسند، همه‌ی ما مسموم یا کشته می‌شویم.»[8]
چنان که تاریخ نشان می‌دهد، همه‌ی امامان(ع) تا امام حسن عسکری(ع) با شمشیر یا زهر به شهادت رسیدند، حضرت مهدی(عج) نیز چنین خواهد شد.
در مورد چگونگی شهادت امام قائم(عج) روایتی در دست نیست، جز این‌که علّامه یزدی در کتاب الزام‌النّاصب (صفحه‌ 190) می‌نویسد:
«هنگامی که هفتاد سال از حکومت حضرت مهدی(عج) گذشت، زنی به نام سعیده که از بنی تمیم است و در صورتش ریش دارد، هنگام عبور حضرت مهدی(عج) سنگی بزرگ از پشت بام به طرف حضرت مهدی(عج) پرتاب می‌کند و همین موجب شهادت آن حضرت می‌شود، و امام حسین(ع) غسل و کفن و نماز آن حضرت را بر عهده می‌گیرد و این مطلب برگرفته از روایات امامان(ع) است.»[9] سپس امام حسین(ع) زمام حکومت را به ‌دست می‌گیرد و پس از او امامان دیگر یکی پس از دیگری رجعت کرده و حکومت می‌کنند و حکومت امامان(ع) سالهای بسیار طول می‌کشد و طبق بعضی روایات تنها امام حسین(ع) بعد از حضرت مهدی(عج) چهل سال حکومت می‌نماید.[10]
 

پاسخ: از روایات متعددی[11] که بیانگر جنگ آن حضرت، پس از ظهور و قیام است، فهمیده می‌شود که آن بزرگوار پس از ظهور، نخست همانند پیامبر اسلام(ص) مردم را به اسلام و بیعت دعوت می‌کند و حجّت را بر آنها تمام می‌نماید، در مقابل این دعوت، گروه‌هایی به کارشکنی و توطئه و مخالفت برمی‌خیزند، آن بزرگوار در برابر آنها قیام مسلّحانه می‌نماید و زمین را از لوث وجودشان، پاک می‌سازد.
 

1- انواع و گونه‌های مختلف نشانه‌های ظهور را نام ببرید.
2- خروج سید حسنی را مختصری شرح دهید.
3- مدت حکومت امام مهدی(عج) چند سال است؟ روایات مختلف را بیان کنید.

 

پی‌نوشت‌ها

[1]- بحار، ج 52، ص 101 ـ اثباة الهداة، ج 7، ص 86.
[2] - کشف‌الغمّه، ج 3، ص 460.
[3] - اقتباس از بحار، ج 53، ص 15 ـ منتهی ‌الامال، ج 2، ص 52، ص 337.
[4] - در بعضی از روایات، نفس زکیّه با نام «محمدبن حسن» ذکر شده است (بحار، ج 52، ص 192 ـ اکمال ‌الدین، ج 2، ص 330).
[5] - اثباة الهداة، ج 7، ص 179 ـ المجالس السنیّة، ج 5، ص 699 و 702.
[6] - بحار، ج 52، ص ۳90.
[7] - همان مدرک.
[8] - الامام‌ المهدی من المهد الی الظٌهور (تألیف علّامه سید محمد کاظم قزوینی) ص 638.
[9] - همان مدرک، ص 638.
[10] - بحار، ج 53، ص 64.
[11] - از جمله در بحار، ج 52، ص 283 و 390.