اندیشه، تدبر و تفکر
امیرمؤمنان علی(ع):
«أَلاَ لاَ خَیْرَ فِی عِلْمٍ لَیْسَ فِیهِ تَفَهُّمٌ
أَلاَ لاَ خَیْرَ فِی قَرَائَةٍ لَیْسَ فِیْها تَدَبُرٌ
أَلاَ لاَ خَیْرَ فِی عِبادَةٍ لَیْسَ فِیْها تَفَکُّرٌ[۱]
آگاه باشید: دانشی که در آن اندیشه نیست سودی ندارد!
آگاه باشید: تلاوت قرآن که در آن تدبّر نباشد نفعی ندارد!
آگاه باشید: عبادتی که در آن تفکّر نیست بی اثر است!»
شرح کوتاه
انباشتن مغز از فرمولهای علمی و قوانین منطقی و اصول فلسفی و هرگونه دانشی، مادام که با اندیشهی صحیح و جهان بینی روشن، و آشنایی با اصول زندگی انسانی هماهنگ نباشد، بسیار کم اثر است؛ همانطور که خواندن آیات شریفهی قرآن اگر با تدّبر و دقّت در عمق معانی آن همراه نباشد، تأثیر آن ناچیز است؛ و عباداتی که نور تفکّر و عقل بر آن نتابد جسمی است بی روح و فاقد اثر عالی تربیتی.
پس بیاییم دانش خود را با اندیشه بیامیزیم و قرآن را با تدبّر در آیات آن بخوانیم و عبادات ما آمیخته با تفکّر باشد تا آثار گرانبهای آن را مشاهده کنیم.
خودآزمایی
چگونه دانشی کم اثر است؟
پینوشت
[۱]. کافی، جلد اوّل، صفحهی 36 (باب صفة العلماء) حدیث ۳).
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
ممنون میشم درباره آمیختن عبادت با تفکر توضیح عملی بدین. در مورد تفکر حدیث و روایت زیاده و اکثر دوستان فقط نقل می کنن . مثلا برتری یک ساعت تفکر بر هفتاد سال عبادت . اما راه عملیش چیه ؟ اون چه جور تفکریه که انقدر ارزشمنده ؟ و چطور میشه بهش رسید .