چگونگی کاهش آسیب‌های تلفن همراه| بیماری‌های ناشی از تلفن همراه

همکاری مردم و ارگان‌های مختلف با یکدیگر

همکاری مردم و ارگان های مختلف در زمینه های گوناگون، همیشه می تواند گره های بزرگی را بگشاید. اگر وزارت بهداشت و آموزش و پرورش بستر را برای تغییر رویه غلطی که در حال شیوع است فراهم کنند و هم‌ زمان نیز رسانه فرهنگ ‌سازی کند، قطعا می ‌توان مانع از آسیب ‌های گسترده وسایل الکترونیکی شد. وزارت بهداشت ایران با انجام تحقیقات گسترده در بین دانش ‌آموزان و نوجوانان، می‌ تواند میزان آسیب دیدگی آن ها را بررسی کند و با ارائه آمار دقیق از تعداد افرادی که در سنین پایین دچار آسیب ‌های روحی و جسمی شدیدی شده ‌اند، نقش خود را در مسیر اصلاح استفاده این قشر از وسایل الکترونیکی ایفا کند.
انتشار گسترده تحقیقات وزارت بهداشت در روزنامه ‌ها، مجلات، سایت‌ های اینترنتی و تلویزیون نیز نقش مهمی در آگاه سازی دارد. وزارت آموزش و پرورش با پذیرفتن نقش خود در اصلاح فرهنگ استفاده از گوشی ‌های تلفن همراه می تواند با تدارک برنامه ‌های گوناگون و در عین حال جذاب، دانش‌‌ آموزان را آگاه کند. از سوی دیگر شهرداری می ‌تواند برای ساخت پارک ‌های متعدّد که دارای وسایل ورزش و بازی های متنوّع به اندازه کافی هستند، اقدام کند و در آن صورت نوجوانان به جای بازی با گوشی تلفن همراه می ‌توانند در پارک ها مشغول ورزش، بازی و تفریح شوند. امّا نباید از این نکته غافل شویم که تا زمانی که آگاه نمودن خانواده ها و والدین تحقّق پیدا نکند و نوجوانان ما و خانواده هایشان ندانند تلفن همراه چه خطراتی به همراه دارد و چه آسیب ‌هایی به سلامتی آن ها می‌ زند، و تا زمانی که برنامه های سازنده و جذّاب و وسایل تفریحی سالم و مفید به اندازه کافی در اختیار خانواده ها و فرزندان ایشان قرار نگیرد، نمی‌ توان انتظار داشت که در این مسیر به موفّقیت های چشم گیری دست پیدا کرد.[1]

در زمینه «ارتباط طول مدّت استفاده از تلفن همراه با وضعیت روانی دانشجویان» نتایج آمارها و پژوهش ها نشان دهنده این مطلب است که دانشجویانی که به میزان کم تری از تلفن همراه استفاده می کنند، و تعداد کم تری پیام می فرستند، عزّت نفس بالاتری دارند. دانشمندان در مطالعات خود دریافته اند که استفاده زیاد از تلفن همراه، با برون گرایی و اعتماد به نفس پایین همراه است. نتایج این تحقیق نیز گویای این مطلب است که افراد هر چه مدّت زمان کم تری از داشتن تلفن همراهِ آنان می گذرد، سلامت روانی بالاتری دارند، بنا بر این می توان نتیجه گرفت، داشتن تلفن همراه به مدّت طولانی سبب استفاده بیشتر آنان از تلفن شده و به نوعی تلفن همراه جایگزینی برای دیدارهای آنان با خانواده و دوستان شده و در نتیجه عدم ارتباط چهره به چهره سبب کاهش سلامت روان در آنان می گردد. در زمینه سلامت روان و شیوه استفاده از تلفن، نتایج کلی حاکی از آن است، کسانی که مدّت زمان کم تری از تلفن استفاده می کنند، و در طول روز تعداد تماس های کم تری دارند و کم تر پیامک می فرستند، از سلامت روان بالاتری برخوردارند.[2]
با توجّه به آن چه گفته شد و نتایج پژوهش های فراوان دیگری از همین دست، و با ملاحظه آسیب های فراوان استفاده از تلفن همراه، به نظر می رسد بهترین کار در جهت پیشگیری از آسیب های تلفن همراه، استفاده از این وسیله تنها در زمان های ضروری است. تا جایی که امکان دارد باید از استفاده تلفن همراه پرهیز کرد. به عنوان مثال اگر میان مطالعه کتاب از روی نسخه حقیقی با مطالعه نسخه الکترونیکی کتاب در تلفن همراه مخیّر بودیم، تلاش کنیم تا جایی که مقدور است از مطالعه نسخه الکترونیکی بپرهیزیم و از نسخه مکتوب آن استفاده کنیم. قطع ارتباطات غیر ضروری از تلفن همراه، به مرور زمان تأثیر شگرفی در مصونیّت از آسیب های این وسیله خواهد داشت.

پیش از این در مورد آسیب هایی که تلفن همراه به سلامتی انسان می زند، صحبت کردیم. استفاده از تلفن همراه به هر میزان، صدماتی برای سلامتی کاربران و حتّی اطرافیان آن ها دارد و هر چه استفاده از این ابزار بیشتر شود، عوارض ناشی از آن نیز بیشتر و خطرناک تر خواهد بود. سلول ‌های بدن انسان در گستره 10 تا 1000 هرتز با یکدیگر ارتباط برقرار می‌ کنند، اکثر تلفن های همراه نیز در گستره 270 تا 1800 هرتز ارتباط برقرار می ‌کنند. لذا گستره امواج الکترومغناطیسی موبایل با سیستم ارتباط بین سلولی انسان هم ‌پوشانی دارد و این مسأله باعث ایجاد اختلالات جبران ‌ناپذیری مانند ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن می ‌شود، همچنین ثابت شده که این امواج تأثیر بدی در باروری مردان دارد، زیرا اسپرم ‌ها را می ‌کشد و باعث کاهش قوای جنسی آقایان می‌ شود، مخصوصاً در کسانی که موبایل را به کمرشان می ‌بندند. دانشمندان معتقدند با وجود استفاده زیاد آقایان از موبایل، در 50 سال آینده خیلی از آن ‌ها نابارور شوند یا حداقل توانایی ‌های جنسی ‌شان کاهش یابد.
تحقیقات متعددی در مورد ارتباط سرطان و استفاده از تلفن همراه توسط دانشمندان سراسر جهان صورت گرفته که نشان می دهد استفاده مکرر از تلفن همراه باعث سرطان می گردد ، علاوه بر آن احتمال ابتلا به بیماری‌ های آلزایمر و پارکینسون را هم افزایش می ‌دهد. حتّی تحقیقات جدید نشان داده اند که اگر شخصی 2 دقیقه با موبایل‌ صحبت کند، ساختار آنزیمی بزاق دهانش کلا تغییر می ‌کند. علاوه بر این، تأثیرات منفی بر روی خون و ادرار دارد. میدان ‌های الکترومغناطیسی به ویژه آن ‌هایی که در گستره فرکانس بدن هستند، باعث تغییر عملکرد جذب مواد معدنی در بدن می‌ شوند و سرعت گسترش تومورها را افزایش می ‌دهند.
همچنین محققان آمریکایی هشدار دادند که استفاده مادران باردار از تلفن همراه چه بسا نوزادان آن ها را در آینده با خطر مشکلات رفتاری رو به رو کند. این محققان دریافتند قرار گرفتن در معرض تشعشعات تلفن همراه در جریان بارداری بر رشد مغزی نوزاد تأثیر می‌ گذارد و چه بسا موجب بروز مشکلات رفتاری از جمله بیش فعالی، نگرانی و ضعف حافظه در آن ها می ‌شود. محققان دانشگاه یال آمریکا معتقدند نوزادان از چهار ماهگی مانند یک انسان کامل احساس شنوایی دارند و هر صدایی را می ‌شوند و درک می‌ کنند، به همین دلیل زنگ ‌های وقت و بی ‌وقت و ارتعاشات تلفن همراه، سیستم عصبی نوزادان را دچار اختلال می ‌کند. نوزادان دارای سیستم خوابی هستند که نباید بر هم بخورد، ارتعاشات موبایل موجب می ‌شود کودکی که به دنیا می ‌آید عصبی، کج ‌خلق و دچار مشکلات رفتاری باشند. به همین دلیل به زنان باردار توصیه می ‌شود از حضور در مناطق پرسر و صدا پرهیز کنند و دستگاه تلفن همراه دو متر با آن ها فاصله داشته باشد.
با توجّه به این که امروزه تلفن همراه در بسیاری از خانواده ها وسیله سرگرمی کودکان و نوجوانان شده است و متأسّفانه برخی از والدین برای آن که فرزندانشان، کم تر وقت آن ها را بگیرند، تلفن همراه خود را در اختیار آن ها می گذارند یا اساساً تلفن همراه یا تبلت برای آن ها می خرند، خوب است به برخی از بیماری های مرتبط با استفاده زیاد کودکان و نوجوانان از تلفن همراه بپردازیم، به این امید که با بالا رفتن سطح آگاهی خانواده ها و تدابیر شایسته و به موقع آن ها، از میزان آسیب های تلفن همراه بر روی فرزندانمان کاسته شود. اگر بخواهیم به قسمت کوچکی از این آسیب ها تنها اشاره کنیم، باید بگوئیم:

بررسی ‌های جدید دانشمندان اروپایی نشان می ‌دهد، کار زیاد با تلفن همراه و تبلت به چشم کودکان آسیب ‌های جدّی وارد می ‌کند و می ‌تواند برای سیستم عصبی و چشمی کودکان بسیار مضر باشد.

یکجا نشینی و غافل شدن از بازی ‌های کودکانه موجب بروز مشکلات عصبی در آن ها می ‌شود. کار زیاد با رایانه، تبلت، گوشی و حتّی تماشای زیاد تلویزیون از فاصله نزدیک و مواجهه بیش از حد با منابع نوری، باعث بروز این مشکل می ‌شود. انجمن متخصصین اطفال آمریکا نیز می‌گوید که کودکان پیش از دو سالگی نباید به هیچ نمایشگری نگاه کنند، امّا تقریبا 90 درصد کودکان تا قبل از دو سالگی به طور منظم تلویزیون نگاه می ‌کنند و زمان مشاهده تلویزیون نیز با بالا رفتن سنّشان به تدریج بیشتر می‌ شود.

زمانی که افراد به گوشی ‌های هوشمند و تبلت ‌های خود در تاریکی نگاه می ‌کنند، طول موج کوتاه نور آبی منجر به تأخیر در ترشّح ملاتونین می ‌شود و پیرو آن، فرآیند خواب را سخت‌ تر می‌ کند. دستگاه ‌های الکترونیکی نظیر تبلت و گوشی همراه، سطح هورمون خواب را کاهش و کیفیت خواب را تحت تأثیر خود قرار می‌ دهند. هزینه‌ های پایین آمدن کیفیت خواب به خصوص در کودکان بسیار بیشتر از خستگی و خواب ‌آلودگی است؛ عدم داشتن خواب منظم با خطر بالایی از افسردگی، چاقی، حمله قلبی، سکته مغزی و دیابت مرتبط است.

به گفته محقّقان روسی، ارسال بیش از اندازه پیام کوتاه، نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد که متأسّفانه نزد کاربران نوجوان بسیار رایج است. استفاده بیش از اندازه و غیر ضروری از تلفن همراه برای کاربران، استرس و پریشانی ذهنی پدید می آورد.

روزنامه دیلی ‌میل می نویسد: «بازی با تبلت و گوشی همراه فرصت آموزش، خواندن، نوشتن و حتّی اجتماعی شدن و برقراری ارتباط با دیگران را از کودکان سلب می ‌کند». تمام روزهایی که می ‌توانند بهترین گزینه ‌های برقراری ارتباط کودکان با دیگران و ایجاد روابط اجتماعی مفید باشند، با بازی با وسایل الکترونیکی به هدر می ‌روند.

محقّقان آمریکایی با بررسی داده‌ های بیش از هزار کودک چاق اظهار کردند: «با فراگیر شدن تبلت ‌ها و گوشی ‌های هوشمند، چاقی کودکان بیش از قبل شیوع پیدا کرده است که در پی آن بیماری ‌های متعدد دیگری نیز شکل می ‌گیرند».

متخصصان انگلیسی باور دارند، تومور مغزی در نوجوانی و بزرگسالی، حاصلِ استفاده بی ‌رویه کودکان از وسایل الکترونیکی است؛ یک مطالعه جامع بین‌المللی در سال 2011 نشان داد، میان استفاده از وسایل الکترونیکی و ابتلا به تومور مغزی در بزرگسالی ارتباط مستقیم وجود دارد. هر چه کودک بیشتر از وسایل الکترونیکی استفاده کند، احتمال آسیب دیدن او در بزرگسالی افزایش می ‌یابد.

از آن جایی که تلفن‌ های همراه برای برقراری ارتباط از امواج رادیویی استفاده می ‌کنند،‌ یکی از مهم ‌ترین نگرانی‌ های استفاده از این گونه وسایل، افزایش خطر ابتلا به سرطان است.

این ارتباط مجازی فرصت یادگیری آداب زندگی را به طور عملی و از طریق ارتباط مؤثّر با اقشار مختلف اجتماعی، از فرد سلب و او را در محیطی بسته و محدود محصور می ‌کند.[3]

1- چگونه همکاری مردم و ارگان ها می تواند در کاهش آسیب های تلفن همراه مؤثّر باشد؟
2- چهار مورد از آسیب های کودکان بر اثر ارتباط با تلفن همراه را نام برید؟

 

پی‌نوشت‌ها

[1] https://www.yjc.ir/00Q6Ra باشگاه خبرنگاران جوان، کد خبر: ۶۲۲۱۳۰۲ (با دخل و تصرّف).
[2] مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسالمی ایران / دوره 34؛ شماره 3 ، پاییز 1395، مقاله: الگوی استفاده از تلفن همراه و ارتباط آن با وضعیت روانی
دانشجویان دانشگاه های تهران ص 238، کد مقاله: 20.
[3] برگرفته از: خبرگزاری تسنیم، بهترین روش برای جلوگیری از تشعشعات موبایل، ۲۵ بهمن ۱۳۹۶.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
مسلم زکی‌زاده