لطیفه‌ی عالم سنّی

اینجا خالی از تناسب نیست كه نكته‌ای لطیف از یک مفسّر سنّی آورده شود. آلوسی، صاحب تفسیر «روح‌المعانی»، ضمن تفسیر سوره‌ی «هل اتی» می‌گوید:
چطور شده كه خداوند در این سوره از همه‌ی نعمت‌های بهشتی اسم برده ولی از حورالعین نامی به میان نیاورده است؟ و حال آن كه در آیات دیگر كه نعمت‌های بهشتی را بیان می‌کند، مکرّراً سخن از حورالعین می‌گوید؛ از قبیل:
«وَ حُورٌ عِینٌ * کَاَمْثالِ اللُّؤْلُؤ الْمَکْنُونِ»؛[1]
«کَاَنَّهُنَّ الْیاقُوتُ وَ الْمَرْجانُ»؛[2]
«وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ عِینٌ * کَاَنَّهُنَّ بَیْضٌ مَکْنُونٌ»؛[3]
ولی در سوره‌ی هل اتی با آن‌که از درختان پرمیوه و نهرهای جاری و تخت‌های زیبا و لباس‌های حریر و دستبندهای نقره و حتی «وِلْدانٌ مُخَلَّدُون» کودکان خدمتکار جاودان همچون مروارید غلتان سخن گفته است، از حورالعین اسمی به میان نیاورده است. سرّش چیست؟ این عالم و مفسّر سنّی می‌گوید:
«رَعایَةً لِحُرْمَةِ الْبَتُول وَ قُرَّةِ عَیْنِ الرَّسُول»؛
یعنی چون خداوند در این سوره پاداش‌های بهشتی امیرالمؤمنین و خاندان آن حضرت(ع) را که در رأس ابرار قرار گرفته‌اند بیان می‌کند، سزاوار نبود با وجود حضرت بتولِ قرّة‌العین رسول در كنار علی(ع) سخن از حورالعین به میان آید و آنها به عنوان پاداش بهشتی به علی(ع) ارائه شوند و لذا خداوند برای حفظ حرمت آن ریحانه‌ی رسول از حورالعین نامی نبرده است.
همین مرد جمله‌ی دیگری هم دارد و در مدح خاندان علی(ع) می‌گوید:
«و ماذا عَسَی یقولُ امْرَءُ فیهِم سِوَی اَنْ عَلِیّاً مَولی المؤمنینَ وَ وَصِیُّ النَّبِیِّ وَ فاطمة البضعة الاحمدیّه و الجزء المحمّدی و امّا الْحَسَنانِ فالرَّوح و الرَّیحان و سیّداَ شبابِ الْجِنانِ و لیس هذا مِنَ الرّفَضِ بَشیءٍ بَل ما سِواهُ عِندی هُوَ الْغَیّ»؛
«کسی چه می‌تواند بگوید درباره‌ی این خاندان، جز این‌كه علی مولای مؤمنان و وصیّ پیامبر است و فاطمه پاره‌ی تن احمد و جزئی از محمّد است و حسنین روح و ریحان و سروران بهشتیانند و این سخن حقّ و جز این نزد من ضلالت و گمراهی است».
بعد این بیت را گفته است:
اَنَا عَبدُ الْحَقِّ لا عبدالهَوَی / لَعَنَ اللهُ الهَوَی فی مَن لعن
«من بنده‌ی حقّ هستم نه بنده‌ی هوی. لعنت خدا و لعنت‌کنندگان بر پویندگان راه هوی».[4]
از فضل و كرم خدا بعید نیست كه این مرد را به پاس این عرض احترام و ادب به آستان اقدس خاندان عصمت(ع) مورد لطف و عنایت خود قرار دهد.

 

[1]ـ سوره‌ی واقعه، آیات ۲۲ و ۲۳.
[2]ـ سوره‌ی الرّحمن، آیه‌ی ۵۸.
[3]ـ سوره‌ی صافّات، آیات ۴۸ و ۴۹.
[4]ـ تفسیر روح‌المعانی، جلد ۲۹، سوره‌ی هل اتی.