آیات قرآن درباره نفی ظلم از پروردگار

إِنَّ اللهَ لَا یظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ  وَإِن تَكُ حَسَنَةً یضَاعِفْهَا وَ یؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِیمًا (۴۰)
یقیناً خدا به اندازه‌ی وزن ذرّه‌ای [به اَحدی] ستم نمی‌کند، و اگر [هم وزن آن ذرّه] کار نیکی باشد، آن را دو چندان می‌کند، و از نزد خود پاداشی بزرگ می‌دهد. (نساء، ۴۰)

 

 

اعتقاد به عدالت خداوند ـ با تفسیری که در کتب کلامی بیان شده است ـ از اختصاصات مذهب شیعه است. این اعتقاد بر این مبنا استوار است که عقل آدمی مستقلاً توانایی تشخیص زشتی یا خوبی برخی اعمال ـ چون خوبی عدل و زشتی ظلم ـ را داراست و در این موارد نیازی به حکم شرع نمی‌بیند. از این رو، حکم می‌کند که خداوند چون حکیم و عالم است، هرگز مرتکب کار زشت و قبیح نمی‌گردد. مقصود از عدل، این است که هر چیزی در جای خودش و به نحو شایسته به کار رود. نقطه‌ی مقابل آن نیز ظلم است. با این معنا، تمام کارهای نیک ـ از آن منظر که در جای خود قرار گرفته‌اند ـ مصداق عدل و تمام کارهای قبیح ـ از این جهت که خروج از جایگاه شایسته‌اش است ـ نوعی ظلم شمرده می‌شود. دلیل نفی ظلم از ساحت پروردگار، این است که منشأ اصلی هر ظلمی، یا عجز است و یا جهل؛ در حالی که هیچ کدام از این دو در ذات الهی راه ندارد. پس دلیلی برای ظلم از ناحیه‌ی خداوند باقی نمی‌ماند.

 

 

امام صادق(ع): «مَنْ زَعَمَ أَنَّ اللهَ یَأْمُرُ بِالْفَحشاءِ فَقَد کَذَبَ عَلی الله؛ هر کس گمان کند خداوند کار قبیح می‌کند، بر او دروغ گفته است.» کافی: ج۱ ص۱۵۶ ح۲.