۲۲. رابطهی عدل الهی با بلاها (حکمت مصائب و بلاها)
۲. برخی بلاها؛ جزای اعمال
وَمَآ أَصَابَكُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَیدِیكُمْ وَ یعْفُواْ عَن كَثِیرٍ (۳۰)
و هر آسیبی به شما رسد به سبب اعمالی است که مرتکب شدهاید، و از بسیاری [از همان اعمال هم] درمیگذرد. (شوری، ۳۰)
توضیح:
لازمهی مختار بودن انسان، این است که برخی بندگان بر دیگران ظلم کرده و بر آنان مصیبتهای ناگواری چون قتل و خونریزی و فقر و نداری و... وارد سازند. آری! اگر پادشاهان و خونخواران عالم دست از جنایات فجیع خود برداشته و ثروتمندان و زورگویان، حقوق اقتصادی دیگران را پایمال نمیکردند و به وظایف شرعی خود در قبال ضعیفان عمل میکردند، شاهد این همه بلا و ناگواریهای زندگی نبودیم. در کنار این مطلب، باید توجه داشت که سنت حتمی پروردگار عالم این است که اگر کسی در راه عبادت و بندگی او قدم بردارد، عوامل و اسباب طبیعی عالم نیز او را یاری میکنند؛ اما اگر کفر و نافرمانی پیشه ورزد، از نعمتهای طبیعی خداوند بیبهره خواهد شد. بنابراین، عامل بسیاری از حوادث ناگوار طبیعی و غیرطبیعی، شیوع فساد و جنایات بشری است و این موضوع منافاتی با عدل الهی ندارد.
حدیث:
پیامبر اکرم(ص):
«ما مِن خَدشِ عودٍ، وَ لا نَکبَةِ قَدَمِ إلّا بِذَنبٍ؛
هر خراشی که از چوبی بر تن انسان وارد میشود، و هر لغزش قدمی، بر اثر گناهی است که از او سر زده است.» مجمعالبیان: ج۹ ص۴۷.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد حاج ابوالقاسم و سیدمهدی هاشمی