حقانیت مذهب شیعه اثنی عشری

فقط در اینجا به یک سلسله احادیث از کتب اهل سنّت که دلالت بر عدد امامان و اشخاص و نام‌های ایشان دارد و همان‌طور که علما و شارحان این احادیث بیان کرده‌اند او اخبار مبشّر به حضرت مهدی(ع) نیز هست، اشاره می‌کنیم.
این احادیث با هیچ یک از مذاهب مسلمین در گذشته و حال جز مذهب شیعه اثنی‌عشری انطباق ندارد.

جمعی از صحابه پیغمبر(ص) احادیثی را که دلالت بر ائمّه اثنی‌عشر (دوازده امام) دارد روایت کرده‌اند مانند:
1. جابر بن سمره، ۲. عبدالله بن مسعود، ۳. ابو جحیفه، ۴. ابو سعید خدری، ۵. سلمان فارسی، ۶. انس بن مالک، ۷. ابوهریره، ۸. واثلة بن اسقع، ۹. عمر بن خطّاب، ۱۰. ابوقتاده، ۱۱. ابوالطفیل، ۱۲. امام علی(ع)، ۱۳. امام حسن(ع)، ۱۴. امام حسین(ع)، ۱۵. شفی اصبحی، ۱۶. عبدالله بن عمر، ۱۷. عبدالله بن ابی‌اوفی، ۱۸. عمار بن یاسر، ۱۹. ابوذر، ۲۰. حذیفة بن یمان، ۲۱. جابر بن عبدالله انصاری، ۲۲. عبدالله بن عبّاس، ۲۳. حذیفة بن اسید، ۲۴. زید بن ارقم، ۲۵. سعد بن مالک، ۲۶. اسعد بن زراره، ۲۷. عمران بن حصین، ۲۸. زید بن ثابت، ۲۹. عایشه، ۳۰. امّ سلمه، ۳۱. ابو ایّوب انصاری، ۳۲. فاطمه زهرا(س)، ۳۳. ابوامامه، ۳۴. عثمان بن عفان.

احصا و شمارش کتب و جوامع و اصولی که این احادیث در آنها روایت شده در نهایت صعوبت است اما آنچه اکنون از کتب شیعه و اهل سنّت در نظر است چند کتاب را نام می‌بریم.

1. الصراط‌المستقیم الی مستحقی‌القدیم، عاملی نباطی در سه جلد، 2. اثبات‌الهداة، شیخ حرّ عاملی که اخیراً در هفت جلد چاپ شده است، ۳. کفایة‌الاثر، خزاز قمی، ۴. مقتضب‌الاثر، جوهری، 5. مناقب آل ابی‌طالب، ابن شهر اشوب،[1] 6. بحارالانوار، مجلسی، 7. عوالم‌العلوم، بحرانی اصفهانی 8. منتخب‌الاثر، تألیف نگارنده.

۱. صحیح بخاری، 2. صحیح مسلم، ۳. سنن ترمذی، 4. سنن ابی‌داود، 5. مسند احمد، 6. مسند ابی‌داود طیالسی، 7. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی 8. تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، 9. المستدرک حاکم، ۱۰. تیسیرالوصول، 11. منتخب کنزالعمال، متقی هندی ۱۲. کنزالعمال، متقی هندی 13. الجامع‌الصغیر، سیوطی، ۱۴. تاریخ‌الخلفاء، سیوطی 15. مصابیح‌السنه، بغوی 16. الصواعق‌المحرقه، ابن‌حجر هیتمی، 17. الجمع بین الصحیحین، 18. معجم طبرانی، 19. التاج‌الجامع للاُصول. منصور علی ناصف.

ما فقط متن چند حدیث از این روایات را در اینجا ذکر می‌کنیم، تا معلوم شود که بنیان مذهب شیعه اثنی‌عشری بر استوارترین مآخذ و مدارک معتبر مورد قبول فِرَق مسلمین قرار دارد و نام «اثنی‌عشری»، نامی است که از زبان وحی و رسالت، یعنی کلام معجز نظام حضرت خاتم الانبیاء(ص) گرفته شده است.
۱. احمد حنبل در مسند که از معتبرترین کتب مسانید و جوامع اهل سنّت و معروف‌ترین کتب حدیث مسلمین است، سی‌وپنج حدیث با سندهایی عالی، از پیغمبر(ص) روایت کرده است که همه دلالت دارند بر اینکه جانشینان و رهبران امّت بعد از آن حضرت دوازده نفرند.[2] از جمله سند را به جابر بن سمره صحابی معروف می‌رساند که گفت: شنیدم پیغمبر(ص) فرمود:
«یَکُونُ لِهَذِهِ الْاُمَّةِ إِثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً»؛[3]
«برای این امّت دوازده نفر خلیفه است».
 و چنانچه همه می‌دانند، فقط شیعه اثنی‌عشری این مذهب را دارند.
2. ابن‌عدی در الکامل و ابن‌عساکر از ابن‌مسعود روایت کرده‌اند از پیغمبر اکرم(ص) که فرمود:
«إِنَّ عِدَّةَ الْخُلَفَاءِ بَعْدِی عِدَّةُ نُقَبَاءِ مُوسَی»؛[4]
«شماره جانشینان من به شماره نقبای موسی است».
که به اتّفاق دوازده تن بوده‌اند.
۳. طبرانی از ابن‌مسعود روایت کرده که پیامبر خدا(ص) فرمود:
«یكُونُ مِنْ بَعْدِی إِثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً كُلُّهُمْ مِنْ قُرَیشٍ»؛[5]
«بعد از من دوازده نفر خلیفه خواهند شد که همه از قریش می‌باشند».
۴. ابن‌نجّار از انس بن مالک روایت کرده که پیغمبر(ص) فرمود:
«لَنْ یَزَالَ هَذَا الدِّینُ قَائِماً إِلَی إِثْنَیْ عَشَرَ مِنْ قُرَیشٍ، فَإِذَا هَلَکُوا مَاجَتَ الأَرْضُ بِأَهْلِهَا»؛[6]
«این دین همواره بر پا برجا است تا دوازده نفر از قریش، پس وقتی آنها مردند زمین به اهلش مضطرب می‌شود»
۵. دیلمی در فردوس‌الاخبار از ابوسعید خدری روایت کرده که پیامبر اعظم(ص) نماز اوّلی را با ما به‌جا آورد سپس به طرف ما برگشت و فرمود:
«ای گروه اصحابم به‌درستی که مَثَل اهل‌بیت من در بین شما مثل کشتی نوح و باب حطّه بنی‌اسرائیل است، پس متمسّک شوید به اهل بیت من بعد از من که پیشوایان راشدین از ذرّیّه من هستند پس به‌درستی که شما هرگز گمراه نشوید».
فَقِیلَ: یَا رَسُولَ اللهِ کَمِ الأَئِمَّةُ بَعْدَکَ؟ قَالَ: إِثْنَا عَشَرَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی (أَوْ قَالَ) مِنْ عِتْرَتِی»؛[7]
پرسیده شد: یا رسول‌الله امامان بعد از شما چند نفرند؟ فرمود: «دوازده تن از اهل بیت من»؛ یا فرمود: «از عترت من می‌باشند».
۶. شارح غایة‌الاحکام به سند خود از ابوقتاده حدیث نموده که گفت: شنیدم پیغمبر خدا(ص) فرمود:
«اَلأَئِمَّةُ بَعْدِی إِثْنَا عَشَرَ عَدَدَ نُقَبَاءِ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَحَوَارِیِّ عِیسَی(ع)»؛[8]
۷. فاضل قندوزی از ابوالفضیل عامر بن واثله از علی(ع) از پیغمبر(ص) روایت کرده که فرمود:
«یا علی تو وصیّ منی، جنگ تو جنگ
 من و سازش تو سازش من است، و تو
 امام و پدر امام و پدر یازده امامی که پاک و
 معصومند و از ایشان است مهدی که زمین را از قسط و داد پر کند».[9]
۸. و نیز قندوزی روایت کرده که پیغمبر(ص) فرمود:
«امامان بعد از من دوازده نفرند اول ایشان یا علی تویی و آخر ایشان قائم است که خدا به دستش مشارق و مغارب زمین را می‌گشاید».[10]
9. حموئی در فرائد‌السمطین و سیّد علی همدانی در مودةالقربی از ابن عبّاس روایت کرده‌اند که رسول خدا(ص) فرمود:
«أنَا سَیدُ النَّبِیینَ، وَعَلِی بْنُ أبِی طَالِبٍ سَیدُ الْوَصِیینَ، وَإنَّ أوْصِیائِی إِثْنَا عَشَرَ أوَّلُهُمْ عَلِی بْنُ أبِی طَالِبٍ، وَآخِرُهُمُ الْقَائِمُ»؛[11]
«من سیّد پیامبرانم و علی سیّد اوصیا است و اوصیای من دوازده نفرند که اول آنها علی و آخر ایشان قائم است».
۱۰. در روضةالاحباب و فرائدالسمطین از ابن عبّاس روایت شده که پیغمبر(ص) فرمود:
«جانشینان و اوصیای من و حجّت‌های خدا بر خلق بعد از من دوازده نفرند که اول ایشان برادر من است و آخر ایشان فرزند من است».
پرسیده شد: یا رسول‌الله برادرت کیست؟
فرمود: علی بن ابی‌طالب.
پرسیده شد: فرزندت کیست؟
فرمود: «مهدی است که زمین را از قسط و عدل پر کند همچنان‌که پر از ظلم و جور شده باشد. سوگند به آن کس که مرا به‌حقّ بشارت‌دهنده و انذارکننده مبعوث کرد، اگر باقی نماند از دنیا مگر یک روز خدا آن روز را طولانی گرداند تا فرزندم مهدی در آن بیرون آید، پس عیسی بن مریم نزول کند و پشت سر او نماز بخواند و زمین به نورش روشن شود و سلطنتش به مشرق و مغرب برسد».[12]
11. شارح غایةالاحکام از حسین(ع) روایت کرده است که فرمود:
«از ما است دوازده نفر، اوّل ایشان علی بن ابی‌طالب و آخر ایشان قائم(ع) است».[13]
۱۲. حموئی و همدانی از ابن‌عبّاس روایت کرده‌اند که پیغمبر(ص) فرمود:
«أَنَا وَعَلِی وَالْحَسَنُ وَالْحُسَینُ وَتِسْعَةٌ مِنْ وُلْدِ الْحُسَینِ مُطَهَّرُونَ مَعْصُومُون‏»؛[14]
«من و علی و حسن و حسین، و نه تن از فرزندان حسین مطهّر و معصومیم».
13. خوارزمی در مقتل‌الحسین(ع) و المناقب و همدانی در مودةالقربی از سلمان روایت کرده‌اند که گفت: وارد شدم بر پیغمبر(ص) درحالی‌که حسین بر زانوی او بود چشم‌هایش را می‌بوسید و دهانش را می‌بوسید و می‌فرمود:
«تو آقا، پسر آقائی، تو امام پسر امام، برادر امام، پدر امامانی، تو حجّت خدا پسر حجّت خدایی و پدر نُه حجّتی که از صلب تو هستند و نهمین ایشان قائم آنهاست».[15]
از این قسم اخبار در کتاب اهل‌سنّت بسیار است، برای نمونه همین مقدار کافی است.
و مفصّل‌تر از اخباری که نقل شد روایاتی است که در آنها اسامی مبارک دوازده امام از حضرت علی‌(ع) تا حضرت حجّة بن الحسن العسکری، امام دوازدهم، مهدی منتظر ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ نامبرده شده‌اند که شارح روایاتی می‌باشند که در آنها فقط عدد ائمّه ذکر شده است.
این اخبار از طرق شیعه بسیار و متواتر است، و از طرق اهل سنّت نیز روایت شده است و اعتبار آنها به روش اهل‌سنّت با همان روایات مشتمل بر عدد ائمّه که در کتب صحاح تخریج شده تأیید و تضمین می‌شود.
۱۴. مانند روایت جابر که در روضةالاحباب و مناقب، روایت شده است.[16]
۱۵. و مانند روایت ابوسلمی (راعی ابل حضرت رسول الله(ص)) که خوارزمی و قندوزی روایت کرده‌اند.[17]
۱۶.و مثل روایت حضرت امیرالمؤمنین(ع) که خوارزمی روایت کرده است.[18]
۱۷. و روایتی که حافظ ابوالفتح محمد بن احمد بن ابی‌الفوارس (م. ۴۱۲ق.) به سند خود در الاربعین خود نقل کرده از پیغمبر اکرم(ص) و این حدیث چهارم الاربعین اوست که پس از آنکه نام ائمّه را از حضرت امیرالمؤمنین تا حضرت امام علی نقی(ع) ذکر فرموده، می‌فرماید:
«وَمَنْ أحَبَّ أنْ یَلْقَی اللهَ عَزَّوَجَلَّ وَهُوَ مِنَ الْفَائِزینَ فَلْیَتَوَلَّ الْحَسَنَ العَسْکَرِیَّ وَمَنْ أحَبَّ أنْ یَلْقَی اللهَ عَزَّوَجَلَّ، وَقَدْ کَمُلَ إیمَانُهُ، وَحَسُنَ إسْلامُهُ فَلْیَتوَلَّ اِبْنَهُ الْمُنْتَظَرَ مُحَمَّداً صَاحِبَ الزَّمَانِ الْمَهْدِیَّ وَأعْلامُ التُّقَی ، فَمَنْ أحَبَّهُمْ، وتَوَلاهُمْ کُنْتُ ضَامِناً لَهُ عَلَی الْجَنَّةِ».[19]
این احادیث و روایاتی که نقل کردیم اگر به نام‌های شریف دوازده امام هم تصریح نداشت و فقط به همان عدد دوازده امام اکتفا شده بود جز بر ائمّه اثنی‌عشر(ع) و مذهب شیعه، بر هیچ‌یک از مذاهب و پیشوایان آنها انطباق ندارد، زیرا فقط شیعه امامیه است که قائل به امامت ائمّه اثنی‌عشر است و این روایات در قوّت و اعتبار و تواتر به پایه‌ای است که احدی از اهل‌سنّت در صحّت آنها تردید نکرده است هر چند در تفسیر و توجیه آن بی‌جهت دست و پاکرده و خود را به زحمت انداخته‌اند، ولی چنانچه در حواشی منتخب‌الاثر نگاشته‌ایم نتوانسته‌اند هیچ‌گونه توجیه قابل قبولی برای این احادیث بنمایند، این احادیث مستقیماً اعلان صحّت مذهب شیعه است و با اخبار و روایاتی که نام‌های شریف امامان را دارد، مؤیّد و معاضد یکدیگرند.
از این جهت جمعی از علمای عامّه مانند علامه کبیر شیخ(ره)، مؤلّف کتاب نفیس اظهار‌الحق در جزء۲، ص۹۴و کتب دیگر؛ قندوزی صاحب ینابیع‌الموده، علامه محمد معین بن محمد امین سندی، مؤلّف دراسات‌اللبیب و مواهب سیّد البشر فی حدیث الائمة الاثنی‌عشر، سیّد جمال‌الدین مؤلف روضةالاحباب، ابن‌صباغ مالکی در الفصول‌المهمه، سبط ابن‌جوزی در تذکرةالخواص، نورالدین عبدالرحمن جامی در شواهدالنبوه، حافظ ابی‌عبدالله گنجی شافعی مؤلّف کفایةالطالب و البیان، کمال‌الدین محمد بن طلحه شافعی مؤلف مطالب‌السؤول، قاضی روزبهان مؤلّف ابطال نهج‌الباطل، شارح الشمائل، ابن‌خشاب مؤلّف موالید‌الائمّه، شیخ سعدالدین حموی، خواجه محمد پارسا، حافظ ابی‌الفتح محمد بن ابی‌الفوارس، عبدالحقّ دهلوی، صلاح‌الدین صفدی، جلال‌الدین رومی، شیخ عبدالرحمن صاحب مرآةالاسرار، قاضی شهاب‌الدین دولت‌آبادی صاحب تفسیر البحرالمواج و هدایةالسعداء، عبدالله بن محمد مطیری مدنی صاحب الریاض‌الزاهره، محمد بن ابراهیم حموینی شافعی صاحب فرائدالسمطین، قاضی بهلول بهجت افندی، شمس‌الدین زرندی، شبراوی رئیس دانشگاه الأزهر مؤلّف الاتحاف، شیخ ضیاءالدین احمد کشمخانوی مؤلّف لوامع‌العقول و جماعت دیگری که ذکر اسامی آنها موجب اطاله کلام است، صریحاً به امامت ائمّه اثنی‌عشر اعتراف کرده و فضایل و مناقب آن بزرگواران را نوشته‌اند.[20]
بنا بر آنچه گفته شد روایات و احادیث دوازده امام صحّت و حقّانیّت مذهب شیعه اثنی‌عشری (دوازده امامی) را مانند آفتاب آشکار می‌سازد و بر هیچ‌یک از مذاهب جز مذهب شیعه اثنی‌عشری منطبق نیست و دلالت این احادیث بر امامت حضرت مهدی(ع) به‌طوری مورد قبول و مسلّم است که ابوداوود احادیث دوازده امام را در جامع خود که از معتبرترین و معروف‌ترین کتب مورد اعتماد اهل‌سنّت و از «صحاح ستّه» به شمار می‌رود در کتاب «المهدی» تخریج کرده است.[21]
برای مزید بصیرت یادآور می‌شویم که طبق احصای ناقص ما، در کتاب منتخب‌الاثر، 271 حدیث دلالت بر امامت دوازده امام دارد.
و 94 حدیث دلالت دارد که حضرت مهدی(ع) دوازدهمین ایشان است.
و 91 حدیث دلالت دارد بر اینکه امیرالمؤمنین علی(ع) نخستین ایشان و مهدی(ع) دوازدهمین آنهاست.
و 107 حدیث دلالت دارد بر اینکه امامان دوازده نفرند و نه تن ایشان از فرزندان حسین(ع) و نهمین آنها حضرت قائم(ع) است.
و 50 حدیث دلالت بر اسامی شریف دوازده امام دارد.
بدیهی است احادیث و اخبار در هر یک از موضوع‌های نامبرده بیش از اینهاست و آنچه یادآور شدیم فقط برحسب احصائی است که در این کتاب انجام داده‌ایم و به خواست خداوند متعال در کتابی که در آینده تقدیم جامعه شیعه و حقایق‌پژوهان خواهیم کرد، احصائیه‌های جامع‌تر و بیشتر عرضه خواهیم کرد.
وَمَا تَوْفِیقِی اِلا بِاللهِ عَلَیهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَیهِ اُنِیبُ

1- سه کتاب از شیعه و سه کتاب از اهل سنت که در آن وجود ائمّه اثنی‌عشری (دوازده امام) را روایت کرده‌اند، نام ببرید.
2- احادیث و روایاتی که در آن‌ها فقط به عدد دوازده امام اکتفا شده چرا فقط بر مذهب شیعه انطباق دارد؟
3- از چه طریقی حقّانیّت مذهب شیعه اثنی‌عشری (دوازده امامی) مانند آفتاب آشکار می‌شود؟

 

[1]. ابن‌شهر آشوب در متشابه‌القرآن و مختلفه (ج2، ص۵۵-۵۷)، نیز اسامی جمعی از صحابه را که از راویان این حدیث می‌باشند ذکر کرده است.
[2]. احمد بن حنبل، مسند، ج۵، ص ۸۵ـ۱۰۵.
[3]. احمد بن حنبل، مسند، ج۵، ص ۱۰۶.
[4]. ابن‌عدی جرجانی، الکامل، ج۳، ص۱۵؛ ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۶، ص۲۸۶.
[5]. متقی هندی، کنزالعمال، ج۱۲، ص۳۳.
[6]. متقی هندی، کنزالعمال، ج۱۲، ص۳۴.
[7]. ر.ک: خزاز قمی، کفایة‌الاثر، ص ۳۳ ـ ۳۴؛ لکهنوی هندی، عبقات‌الانوار، ج۲۰، ص۲۴۷؛ حسینی میلانی، نفحات‌الازهار، ج۲، ص۳۳۱؛ ج۴، ص۲۱۱.
[8]. محدث نوری، کشف‌الاستار، ص۷۴. «امامان پس از من، دوازده‌نفرند به شماره برگزیدگان بنی‌اسرائیل و یاران عیسی».
[9]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۱، ص ۲۵۲ ـ ۲۵۳.
[10]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۳، ص ۳۹۵.
[11]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۳، ص ۲۹۵ ـ ۲۹۶، ۳۸۴؛ محدث نوری، کشف‌الاستار، ص ۷۴.
[12]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۳، ص ۳۸۴؛ لکهنوی هندی، عبقات‌الانوار، ج۲۰، ص۲۳۷.
[13]. محدث نوری، کشف‌الاستار، ص74؛ لکهنوی هندی، عبقات الانوار، ج۲۰، ص۲۳۸.
[14]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۲، ص ۳۱۶؛ ج۳، ص۲۹۱؛ طبرسی، اعلام‌الوری، ج۲، ص۱۸۱؛ اربلی، کشف‌الغمه، ج۳، ص۳۱۴.
[15]. خوارزمی مقتل‌الحسین(ع)، ج1، ص94؛ قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۲، ص۴۴، ۳۱۵،۳۱۶،۳۹۴؛ ج۳،ص۲۹۱.
[16]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۳، ص۳۹۸ـ۳۹۹؛ لکهنوی هندی، عبقات الانوار، ج۲۰، ص۲۳۸.
[17]. خوارزمی مقتل‌الحسین(ع)، ج1، ص9۵؛ قندوزی، ینابیع‌الموده، ج۳، ص۳۸۰.
[18]. خوارزمی مقتل‌الحسین(ع)، ج1، ص۹۴، فصل۶.
[19]. مجلسی، بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۹۶؛ لکهنوی هندی، عبقات الانوار، ج۲۰، ص۲۵۳ ـ ۲۵۴؛ محدث نوری، کشف‌الاستار، ص۲۷ ـ ۲۹؛ نسخه خطی الاربعین، حدیث ۴. «هرکس بخواهد خدا را ملاقات کند در حالی که از موفقین باشد، باید فرزندش حسن عسکری را دوست بدارد و ولیّ خود بداند؛ و هرکس دوست داشته باشد، خدا را با ایمان کامل و اسلام خوب ملاقات کند باید پسرش منتظر محمد و صاحب‌الزّمان مهدی رو دوست بدارد؛ و این بزرگواران چراغ‌های تاریکی‌ها و امامان هدایت هستند و نشانه‌های تقوا و پرهیزکاری‌اند. پس هرکس آنها را دوست بدارد و ولایت آنها را قبول کند، من بهشت را برای او ضمانت می‌کنم».
[20]. از حسن موافقات که دلیل بر امکان حصول تفاهم بیشتر بین شیعه و اهل سنّت است این است که اسامی ائمّه اثنی عشر(ع) در کتیبه‌های مسجد مقدس پیغمبر(ص) در مدینه طیّبه در قسمتی که در زمان ملک سعود بن عبدالعزیز و فیصل تجدید بنا شده ثبت گردیده است و بر حسب آنچه که زمانی در یکی از کتب تاریخی معتبر دیده‌ام، سابق بر این هم این اسامی طیّبه در کتیبه‌های مسجد ثبت بوده با این تفاوت که در کتیبه‌هایی که قبل از این تعمیر و تجدید بوده، اسامی ائمّه متصل به هم بوده و در کتیبه‌های فعلی به تفریق و در بین اسامی صحابه و ائمّه اربعه نوشته شده و نام حضرت مهدی(ع) به این عبارت «محمد المهدی رضی الله عنه» روبه‌روی کسی است که از باب مجیدی به صحن مقدّس اول مشرّف می‌شود، در وسط قرار گرفته است.
[21]. ابوداوود سجستانی، سنن، ج۲، ص ۳۰۹ـ ۳۱۱.