فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْرًا (۵)
إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یسْرًا (۶)
پس بیتردید با دشواری، آسانی است.(۵) [آری] بیتردید با دشواری، آسانی است.(۶) (انشراح)
یکی دیگر از حِکَم و فواید تربیتی بلاها و مشلات زندگی، ایجاد زمینه برای بروز توانایی و استعدادهای بندگان است. در سایهی مواجهه با مشکلات است که آدمی به تلاش و تکاپو برای رفع نیاز خویش افتاده و تلاش میکند تا از تمام ظرفیتهای بالقوهی خود استفاده کرده و مشکلات را حل نماید. در طول تاریخ، نمونههای فراوانی برای صحت این مدعا وجود دارد؛ اغلب دانشمندان و مخترعان در دامن محرومیتها و مشکلات پرورش یافته و بر توانایی خویش تکیه کردهاند. قرآن انسانها را به این حقیقت رهنمون میسازد که رفاه و آسانی در دامان سختی و مشقت نهفته است و بدون تحمل رنج و مشقت، دستیابی به آن غیرممکن خواهد بود.
پیامبر اکرم(ص):
«وَاعْلَمْ أنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْر وَ أنَّ الْفَرَجَ مَعَ الْكَرْب؛
و بدان پیروزی بر مشکلات با صبر حاصل شده و گشایش در زندگی با بلا ممکن میشود.» من لا یحضره الفقیه: ج۴ ص۴۱۳ ح۵۹۰۰.