کد مطلب: ۵۱۲۳
تعداد بازدید: ۵۹۶
تاریخ انتشار : ۱۴ آذر ۱۴۰۰ - ۱۱:۱۵
آسیب‌های اجتماعی| ۴۵
رشد هوشی کودکان و رشد فناوری و در اختیار قرار گرفتن فیلم و کتاب و مجلات غیر مجاز، باعث آگاهی زودهنگام کودکان می شود. این امر، باعث انحراف فکری و عملی در مسایل جنسی است.
شناخته زمینه ها و عوامل ایجاد خودارضایی، برای پیشگیری و درمان این انحراف، بسیار ضروری است. در نوشتار قبل به قسمتی از ریشه ها و عوامل خودارضایی اشاره شد، اکنون به ادامه این بحث می پردازیم.


عوامل محیطی و اجتماعی


عواملی که از ناحیه محیط بر کودک اثر می گذارد به شرح زیر هستند:
1- تکنولوژی های اطلاع رسانی: رشد هوشی کودکان و رشد فناوری و در اختیار قرار گرفتن فیلم و کتاب و مجلات غیر مجاز، باعث آگاهی زودهنگام کودکان می شود. این امر، باعث انحراف فکری و عملی در مسایل جنسی است.
2- بازی: میل به اشتغال و بازی، از ویژگی های دوران کودکی است. اگر زمینه برای سرگرمی سالم برای او وجود داشت به آن سرگرم می شود و در غیر این صورت، به خود می پردازد. در همه حال برای کودک مهم است که دست و اعضایش به چیزی مشغول باشد. ممکن است این حالت در آن ها در قالب مالیدن خودشان به تشک یا نرده و پله بروز کند. این امر در ابتدای کار، صورت بازی و سرگرمی دارد؛ ولی به تدریج، پایه غلطی در این رابطه گذارده می شود و کودک، سر از ابتلا به خودارضایی در می آورد؛ به همین سبب والدین و مربیان باید کودک را از این گونه بازی ها دور نگه دارند. از جمله بازی های تحریک آمیز و لغزش آور برای کودکان، کول بازی است که در آن کودکان بر دوش یکدیگر سوار می شوند، همچنین دوچرخه سواری برای دختران و... .
نکته دیگر درباره بازی، این است که کودکان مکان خلوتی را برای بازی جستجو می کنند و می خواهند در آن جا دور از چشم دیگران به بازی خود مشغول باشند. در این مورد باید دقت کرد که مکان خلوت، به گونه ای باشد که از چشم والدین دور نماند و آن ها گاه گاهی باید سرکشی داشته باشند. والدین باید به بهانه هایی خلوت آن ها را در هم بشکنند، البته به صورتی که رنگ مداخله به خود نگیرد تا ببینند کودک در تنهایی چه می کند؟ باید توجه داشت که هیچ گاه، پدر و مادر نباید جاسوس وار، پسر یا دخترشان را تعقیب کنند و او را در حین ارتکاب عمل، گیر بیندازند. محیط خانواده نباید هیجان زا و اضطراب آور باشد؛ چرا که گفتگوی والدین با کودک در یک جلسه رسمی و دادگاه مانند، به هیچ وجه، صلاح نیست و باعث دوری و انزجار فرزند از والدین و محیط خانه می شود که این خود زمینه مساعدی را برای انحرافات بعدی فراهم می سازد.
توصیه روان شناسان آن است که دست او را مشغول نگه دارید. تشویقش کنید که بیکار نماند؛ حتّی مجاز باشد اسباب بازی خود را وارد رختخواب کند و در حین خواب هم بدان سرگرم باشد تا دستش به جاهای دیگر نرود. او را در خانه به کار بگیرید و از او بخواهید با شما همکاری کند. پا به پای او گام بردارید و با او بازی و همدلی کنید، به گردش بروید، ورزشش بدهید، خسته اش کنید، او را شاداب نگه دارید و... . گاه در هنگام پرداختن کودک به بازی با خود، عروسک و وسایل سرگرمی دیگری به دست او بدهید تا شاید دفعات انجام این عمل کاهش یابد. همچنین به صله رحم و ارتباطات اجتماعی بیش تر بپردازید تا در فرد مبتلا، اشتغال فکری ایجاد شود.
3- همسالان: تماس کودک با بچه های بزرگ تر، سبب آموختن مطالب تازه ای از آن ها می شود. از زمانی که کودک به کوچه راه می یابد و به ویژه از زمانی که شروع به مدرسه رفتن می کند، به سرعت آگاهی اش افزون تر می شود. آمد و شد او در محیط، صرف نظر از این که او را در تماس با کودکان قرار می دهد، گاه باعث می شود که مثلا جفت گیری دو حیوان را در کوچه و بازار ببیند و یا مثلا مشاجره و جدال دو جوان را درباره مسایل (عشقی) بشنود و تماشا کند. بازی های جنسی از حدود سه سالگی به بعد در بین برخی از کودکان مشاهده می شود. تقریبا در تمامی موارد، با آن که نعوظ و ارگاسم در دوران کودکی به سهولت برقرار می شود؛ اما بازی های جنسی با وقوع این دو پدیده همراه نیست و این حکایت از جنسی نبودن انگیزه اصلی این بازی است. تنها انگیزه این بازی ها کنجکاوی است.
البته این بازی ها با وجود نبود انگیزه جنسی باز هم ناهنجاری محسوب می شود؛ چرا که می تواند عامل پدید آمدن انحراف در سنین بزرگ سالی باشند. این نوع بازی کودکان به شرایط محیطی نیز بستگی دارد؛ مثلا کودکانی که احتمالا با ماهواره و شبکه های مجازی بدون کنترل سر و کار دارند، برخی از کارهایی که در این رسانه ها ترویج می شود مثل بوسه لب ها و ... را دیده و آن را با همسالان خود تکرار و تقلید می کنند.[1]


عوامل خانوادگی


همان طور که پیش از این نیز بیان گردید، والدین نقش اساسی در تربیت جنسی فرزندان و پیشگیری یا درمان مشکلاتی همچون خودارضایی فرزندان دارند. امام صادق علیه السّلام در باره نقش تربیتی والدین در فرزندان می فرمایند:
«إِنَّ خَیرَ مَا وَرَّثَ‏ الْآبَاءُ لِأَبْنَائِهِمُ‏ الْأَدَبُ‏ لَا الْمَالُ فَإِنَّ الْمَالَ یذْهَبُ وَ الْأَدَبَ یبْقَى‏».
به درستی که بهترین چیزی که پدران برای فرزندان خود به ارث می گذارند، ادب است نه مال، چراکه مال رفتنی است امّا ادب باقی می ماند.[2] بر این اساس وظایف مختلفی در این راستا بر دوش خانواده است که به برخی از این موارد می پردازیم:
1- دقّت در ارتباط عاطفی والدین و دیگران با کودک:
ارتباط عاطفی والدین و اعضای خانواده با فرزندان خانواده کاملا طبیعی و لازم و ضروری است و دین اسلام نیز بسیار بدان توجّه داشته است، چنان که از رسول خدا صلّی الله علیه و آله روایت است که فرمودند:
«أَكْثِرُوا مِنْ‏ قُبْلَةِ أَوْلَادِكُمْ‏ فَإِنَّ لَكُمْ بِكُلِّ قُبْلَةٍ دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ مَسِیرَةَ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ».
زیاد فرزندان خود را ببوسید، به درستی که برای شما در ازای هر بوسه ای، درجه ای در بهشت است که وسعت آن معادل پانصد سال راه است.‏[3] امّا آن چه در این میان نباید مورد غفلت واقع شود، پرهیز از افراط و تفریط در این ارتباط است. گاهی بوسه و نوازش های بیش از اندازه و یا بوسه و نوازش هایی که در مواقع خاصی اتّفاق می افتد که ممکن است ذهن کودک را به سمت و سوی نامناسبی سوق دهد، و یا بوسه، لمس و نوازش اعضایی که باعث تحریک فرزند می شود، تبعات بدی را برای او به یادگار می گذارد. در این موارد، والدین و اعضای دیگر خانواده باید از این اظهار محبّت های خطا و افراطی پرهیز کنند. امیر المؤمنین علیه السّلام می فرمایند:
«مُبَاشَرَةُ الْمَرْأَةِ ابْنَتَهَا إِذَا بَلَغَتْ‏ سِتَ‏ سِنِینَ‏ شُعْبَةٌ مِنَ الزِّنَا».[4]
محمدتقی مجلسی (پدر علامه مجلسی) در کتاب روضة المتقین، در توضیح و ترجمه این حدیث شریف می نویسد: «مباشرة المرأة ابنتها» بأن یصل بدنها عاریا إلى بدنها أو بأن تمس فرجها «شعبة» طائفة و جزء «من الزنا» مبالغة فی الكراهة لئلا تؤدی إلیه لأن أنفسهن تلتذ منها». مباشرت زن با دخترش، به این (معنی) است که بدن عریانش را به بدن او بچسباند یا فرج (آلت زنانه) او را لمس کند. شعبه هم به معنای طائفه و جزء (گروه، قِسم) است. یعنی این کار جزئی از زنا است. و این به معنای مبالغه در کراهت و زشتی این عمل است تا آن را انجام ندهند، چراکه نفس ایشان از این کار لذّت می برد.[5]
همچنین در ارتباط کودک با دیگران، چه بستگان نزدیک و محارم، چه سایرین، نیز این دقت باید از سوی والدین إعمال شود. گاهی افراد بیماردل و یا بی توجّه، در ابراز محبّت های خود نسبت به کودکان، دچار همین رفتارهای اشتباه و افراطی می شوند که با توجّه به آمادگی و تأثیرپذیری بالای کودکان در یادگیری، آسیب های جدی و بعضا جبران ناپذیری را برای ایشان به همراه خواهد داشت. لذا از امام صادق علیه السّلام روایت است که فرمودند:
«إِذَا بَلَغَتِ‏ الْجَارِیةُ سِتَ‏ سِنِینَ‏ فَلَا یقَبِّلُهَا الْغُلَامُ وَ الْغُلَامُ لَا یقَبِّلُ الْمَرْأَةَ إِذَا جَازَ سَبْعَ سِنِینَ».
زمانی که دختر بچه به شش سالگی رسید، نباید پسر او را ببوسد، و پسر هنگامی که (سنش) از هفت سال گذشت، نباید زن (نامحرم) را ببوسد.[6]
2- شستشوی افراطی و غیر اصولی:
شستشوی افراطی همراه دستكاری كودك در حمام یا در مستراح، در پدید آمدن استمنا مؤثّر است. درست است كه باید كودك را پس از دفع بشوییم؛ ولی باید مراقبت كنیم كه بین شستشو و دستكاری تفاوتی باشد. در موقع استحمام، مراقب صابون زدن ها و خشك كردن بدن او باشید. شكی نیست كه مادر طفل، چنین قصد و نظری ندارد؛ ولی روش او سبب پدید آمدن این حالت در طفل می شود و ممكن است عمری او را مبتلا كند.
3- عكس العمل در مقابل نعوظ:
گاهی رفتاری كه اعضای خانواده در برابر این حالت كودك از خود نشان می دهند، زمینه ساز انحراف های بعدی است؛ مانند: خندیدن، نشان دادن آن به یكدیگر، كشیدن آن و... .[7]
ادامه این بحث را در نوشتار بعد دنبال خواهیم کرد، ان شاء الله.


خودآزمایی


1- سه مورد از عوامل محیطی دوران کودکی در ابتلا به خودارضایی را بنویسید؟
2- دو مورد از عوامل خانوادگی دوران کودکی در ابتلا به خودارضایی را بیان کنید؟
 

پی‌نوشت‌ها

 
[1] برگرفته از مقاله: راهنمای مشاوره برای پرهیز از خودارضایی (2)، منبع: مبلغان، آبان و آذر 1388، شماره 122، حسین نقی زاده.
[2] الكافی (ط - الإسلامیة) ج ‏8 ص 150.
[3] روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط - القدیمة) ج ‏2 ص 369.
[4] من لا یحضره الفقیه ج ‏3 ص 436.
[5] روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (ط - القدیمة) ج ‏8 ص 344.
[6] من لا یحضره الفقیه ج ‏3 ص 437.
[7] برگرفته از مقاله: راهنمای مشاوره برای پرهیز از خودارضایی (2)، منبع: مبلغان، آبان و آذر 1388، شماره 122، حسین نقی زاده.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
حجت‌الاسلام مسلم زکی‌زاده
برچسب ها: اخلاق خودارضایی
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: