کد مطلب: ۵۱۷۷
تعداد بازدید: ۴۸۳
تاریخ انتشار : ۰۴ دی ۱۴۰۰ - ۱۳:۰۰
آسیب‌های اجتماعی| ۴۸
صاحبان قدرت و ثروت در دنیا برای جذب سرمایه های دنیا و افزودن قدرت و نفوذ خویش، سال هاست که شیوه ترویج مصرف گرایی و انحرافات اخلاقی و جنسی را در جهان، از طریق رسانه و اخیرا فضای مجازی به دست گرفته‌اند.
در نوشتار قبل به برخی از ریشه ها و عوامل خودارضایی اشاره شد، اکنون به ادامه این بحث می پردازیم.


عوامل تحریك كننده فرهنگى


در دنیای امروز شرایط فرهنگى و اجتماعى به گونه اى است كه تمامی گروه های سِنّی از زن و مرد و به طور خاص قشر نوجوان و جوان، در معرض بمباران بی وقفه پیام هاى تبلیغاتى و تحریكات محیطى قرار دارند و بیشتر این پیام ها و عناصر تبلیغاتى دربرگیرنده نكات منفى و جنبه هاى بدآموز است و بسیارى از رسانه هاى جمعى و ابزارهاى فرهنگى، به نوعى احساسات و علایق جنسى نوجوانان را تحریك مى كنند.
امروزه رسانه های جمعی و فضای مجازی، بیش از این که وسیله ای برای رشد و سعادت بشریت در راستای علم، فرهنگ و اخلاق باشد، ابزاری است برای ترویج مصرف گرایی و بی بند و باری. صاحبان قدرت و ثروت در دنیا برای جذب سرمایه های دنیا و افزودن قدرت و نفوذ خویش، سال هاست که شیوه ترویج مصرف گرایی و انحرافات اخلاقی و جنسی را در جهان، از طریق رسانه و اخیرا فضای مجازی به دست گرفته اند. اگر با انصاف و چشم واقع بین به برخى مجلات، سایت ها، بسترهای فضای مجازی، كتاب ها، فیلم ها و... نگاه شود، متوجه خواهیم شد كه بیشتر آن ها آثارى سوء در پى دارند و فرهنگ مبتذل غرب را ترویج مى كنند و به نوعى، در تحریك جنسى افراد تأثیرگذارند. یکی از انحرافات جنسی که در پی این همه بی فرهنگی و بی اخلاقی گریبان گیر بسیاری از اشخاص شده، خودارضایی است.


لباس‌هاى محرّک


لباس هاى نامناسب و چسبان یكى از عوامل تحریك جنسى، به خصوص در آستانه بلوغ و نوجوانى، است. این لباس ها موجب افزایش جریان خون در ناحیه كمر و لگن خاصره شده و افزایش جریان خون به نوبه خود، موجب افزایش تمایلات شهوانى در افراد مى گردد. تحقیقات روان شناسان و متخصصان علوم تربیتى ثابت كرده است كه پوشیدن لباس هاى چسبان از جمله شلوار تنگ باعث بیدارى و تحریك قواى جنسى و شهوانى مى گردد و تحریك قواى شهوانى، زمینه ابتلا به خودارضایى را ایجاد مى كند و فرد را در دام انحراف جنسى مى افكند. دو روان شناس معروف روسى به نام هاى  كوچتكف و لاپیك مى گویند: «تحریك آلت تناسلى به میزان جریان خون در نواحى كمر و لگن خاصره بستگى دارد و وقتى خون در آن نواحى افزایش مى یابد، این تحریكات بیشتر مى شود و افزایش جریان خون در ناحیه كمر و لگن خاصره، معلول چند علت است كه از جمله مهم ترین آن ها، افراط در صرف غذاهاى مقوّى در شب، غذاهاى ادویه دار و استفاده از لباس هاى تنگ است».[1]
این گونه لباس ها علاوه بر تحریک خود فرد، باعث تحریک دیگران نیز می شوند. اوضاع نابسامان و ظاهر زننده ای که این لباس ها ایجاد می کنند، به نوعی – با زبان بی زبانی- دعوت به ارتباط غیرمشروع و ترویج فکر گناه در سطح جامعه است، که خواه ناخواه در مواردی منجر به گناه نیز می گردد.


نگاه هاى نامشروع (چشم چرانى)


چشم، دریچه دل و اندیشه انسان است، اگر چگونه نگریستن را یاد بگیریم و چگونه دیدن را تجربه کنیم، چشم، چشمه امید و ایمان مى ‏شود و نگاه ما، عبادت و سبب رشد و تکامل خواهد شد، و اگر آن را رها کنیم تا به هر چه هوى و هوس دستور داده نگاه کند، زیان هاى متعددى متوجه انسان خواهد شد، و به گناهان ناخواسته ‏اى دچار خواهد گشت، مگر فاصله «نگاه» تا «گناه» چه قدر است؟ اگر عقل و خرد انسان در اختیار چشم قرار گیرد، پیامدهاى روانى و غیر روانى فراوانى در پى خواهد داشت که ممکن است انسان را به تباهى بکشاند. امیر المؤمنین علیه السّلام می فرمایند: «الْعَینُ بَرِیدُ الْقَلْبِ‏». چشم پیغام رسان دل است.[2]
سخنان پیغام رسان براى پیغام گیرنده حجّت است و اعتبار دارد. از این جا مى ‏توان حدس زد که نگاه، تأثیرات عمیقى بر روح و روان انسان مى‏ گذارد.
در روایت دیگرى تعبیر ظریف ‏ترى آمده، آن جا که على علیه السّلام فرمودند: «الْقَلْبُ‏ مُصْحَفُ‏ الْبَصَرِ». دل کتاب (دست نوشته) دیده است.[3]
یعنى این نگاه است که هرگونه بخواهد کتاب دل را مى ‏نویسد و بر آن نوشتارى به وجود مى‏ آورد.[4]
دین اسلام روی کیفیت نگاه انسان بسیار دقت دارد، چراکه نگاه مقدمه ای است برای رشد و تعالی و یا شقاوت و گمراهی انسان. از امام صادق علیه السّلام روایت است که فرمودند:
«النَّظَرُ سَهْمٌ‏ مِنْ‏ سِهَامِ‏ إِبْلِیسَ‏ مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِیلَةً».
نگاه (حرام) تیر مسمومی از تیرهای شیطان است و چه بسیار نگاه هایی که حسرتی طولانی را به جای می گذارد.[5] آری نگاه حرام همچون تیر مسمومی بر قلب انسان می نشیند و او را مجروح و بیمار می کند، به طوری که اگر به سرعت برای مداوای خود اقدام نکند، او را به هلاکت می رساند. چنان چه در روایت دیگری از امام صادق علیه السّلام می خوانیم:
«النَّظْرَةُ بَعْدَ النَّظْرَةِ تَزْرَعُ‏ فِی الْقَلْبِ الشَّهْوَةَ وَ كَفَى بِهَا لِصَاحِبِهَا فِتْنَةً».
نگاه (حرام) بعد از نگاه (اولیه و اتّفاقی) در قلب شهوت را می پروراند و همین (نگاه دوّم و حرام) برای گرفتار فتنه شدن صاحب خود کفایت می کند.[6]
حضرت مسیح علی نبیّنا و آله و علیه السّلام در یکی از سفارشات خود می فرماید:
«لَا تَكُونَنَّ حَدِیدَ النَّظَرِ إِلَى‏ مَا لَیسَ‏ لَكَ‏ فَإِنَّهُ لَنْ یزْنِی فَرْجُكَ مَا حَفِظْتَ عَینَكَ فَإِنْ قَدَرْتَ أَنْ لَا تَنْظُرَ إِلَى ثَوْبِ الْمَرْأَةِ الَّتِی لَا تَحِلُّ لَكَ فَافْعَلْ».
به چیزی که برای تو (حلال) نیست با نگاه تیز نگاه نکن، چراکه تا وقتی چشمت را حفظ کنی مرتکب زنا نخواهی شد، پس اگر می توانی (حتّی) به لباس زنی که برای تو حلال نیست نگاه نکنی، پس نگاه نکن.‏[7] به خوبی از این روایت تأثیر زیاد نگاه حرام در ارتکاب ناهنجاری های جنسی فهمیده می شود، بر همین اساس امیر المؤمنین علیه السّلام «غضّ بصر» - به معنای چشم پوشی از نگاه حرام- را به عنوان یکی از بهترین راه های پیشگیری از گناه و انحرافات جنسی معرفی می فرمایند:
«نِعْمَ‏ صَارِفُ‏ الشَّهَوَاتِ‏ غَضُّ‏ الْأَبْصَارِ».
چشم پوشی از نگاه (حرام) چه خوب عامل بازدارنده ای از شهوت است.[8]
به خاطر همین ارتباط میان چشم چرانی و انحرافات جنسی است که خداوند متعال به مرد و زن مؤمن دستور می دهد تا از نگاه حرام چشم پوشی کنند. قرآن کریم می فرماید:
«قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما یصْنَعُونَ * وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یحْفَظْنَ فُرُوجَهُن...».
به مؤمنان بگو چشم هاى خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ كنند این براى آنان پاكیزه ‏تر است، خداوند از آن چه انجام مى ‏دهید آگاه است * و به زنان با ایمان بگو چشم هاى خود را (از نگاه هوس ‏آلود) فروگیرند، و دامان خویش را حفظ كنند.[9]
«یغضوا» از ماده «غض» (بر وزن خز) در اصل به معنى كم كردن و نقصان است و در بسیارى از موارد در كوتاه كردن صدا یا كم كردن نگاه گفته مى ‏شود، بنا بر این آیه نمى ‏گوید مؤمنان باید چشم هاشان را فرو بندند، بلكه مى ‏گوید باید نگاه خود را كم و كوتاه كنند، و این تعبیر لطیفى است به این منظور كه اگر انسان به راستى هنگامى كه با زن نامحرمى روبرو مى ‏شود بخواهد چشم خود را به كلى ببندد، ادامه راه رفتن و مانند آن براى او ممكن نیست، اما اگر نگاه را از صورت و اندام او بر گیرد و چشم خود را پائین اندازد، گویى از نگاه خویش كاسته است و آن صحنه ‏اى را كه ممنوع است، از منطقه دید خود به كلى حذف كرده. از آن چه گفتیم این نكته روشن مى ‏شود كه مفهوم آیه فوق این نیست كه مردان در صورت زنان خیره نشوند تا بعضى از آن چنین استفاده كنند كه نگاه هاى غیر خیره مجاز است، بلكه منظور این است كه انسان به هنگام نگاه كردن معمولا منطقه وسیعى را زیر نظر مى ‏گیرد، هر گاه زن نامحرمى در حوزه دید او قرار گرفت چشم را چنان فرو گیرد كه آن زن از منطقه دید او خارج شود، یعنى به او نگاه نكند اما راه و چاه خود را ببیند و این كه «غض» را به معنى كاهش گفته ‏اند منظور همین است.[10]
جالب این جاست که در هر دو آیه پس از دستور به «غضّ بصر»، بلافاصله سخن از «حفظ عفّت و دامن» به میان می آید، این بدان معناست که میان چشم پوشی از حرام و حفظ عفّت و مصونیت از انحرافات جنسی، رابطه مستقیم و محکمی برقرار است.خلاصه کلام آن که از مجموعه آیات و روایات موجود در موضوع تأثیر نگاه حرام بر انحرافات جنسی، می توان نتیجه گرفت که اگر «نگاه حرام» و یا به عبارت دیگر «چشم چرانی» را به تنهایی، مهم ترین عامل ناهنجاری های جنسی مانند خودارضایی ندانیم، به طور قطع در ردیف مهم ترین آن ها قرار خواهد گرفت.
ادامه این بحث را در نوشتار بعد دنبال خواهیم کرد، ان شاء الله.
 

خودآزمایی

 
1- «عوامل تحریک کننده فرهنگی» و «لباس های محرّک» را به عنوان دو مورد از عوامل ابتلا به خودارضایی توضیح دهید؟
2- با استناد به قرآن و حدیث، نقش «نگاه هاى نامشروع (چشم چرانى)» را در انحرافات اخلاقی و خودارضایی بنویسید؟
 

پی‌نوشت‌ها

 
[1] برگرفته از مقاله: مهم ترین آسیب جنسى دوران نوجوانى و راه كارهاى پیش گیرى و درمان (على احمد پناهى).
[2] عیون الحكم و المواعظ (للیثی) ص 38.
[3] نهج البلاغة (للصبحی صالح) ص 548، حکمت 409.
[4] برگرفته از مقاله: پیامدهاى نگاه به نامحرم (سید جواد، حسینی)، منبع: نشریه پاسدار اسلام 1387 شماره 13.
[5] الكافی (ط - الإسلامیة) ج ‏5 ص 559.
[6] من لا یحضره الفقیه ج ‏4 ص 18.
[7] مجموعة ورام ج ‏1 ص 62.
[8] عیون الحكم و المواعظ (للیثی) ص 494.
[9] سوره نور/ آیه 30 و 31 (ترجمه مکارم).
[10] تفسیر نمونه ج ‏14 ص 436 و 437.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
حجت‌الاسلام مسلم زکی‌زاده
برچسب ها: اخلاق
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: