سخنان حضرت زهرا(س) درباره بهداشت و آداب غذا خوردن

بهداشت

بهداشت دست

حضرت فاطمه(س) نسبت به پاکیزگی دست فرمود:

حدیث 

أَلا لا یَلُو مَنَّ اِمْرُءٌ اِلّا نَفْسَهُ یَبیِتُ وَ فی یَدِهِ رِیحُ غَمَرٍ.[۱]
به هوش باش! کسی که پس از خوردن غذا با دستی آلوده و چرب بخوابد، هیچکس جز خودش را سرزنش ننماید.

بهداشت و آداب غذا خوردن

حضرت زهرا(س) درباره‌ی آداب غذا خوردن و بهداشت عمومی فرمود:

حدیث 

فِی الْمَائِدَةِ اثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً یَجِبُ عَلَی کُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ یَعْرِفَهَا. أَرْبَعٌ مِنْهَا فَرْضٌ وَ أَرْبَعٌ سُنَّةٌ وَ أَرْبَعٌ فِیها تَأْدِیبٌ فَأَمَّا الْفَرْضُ فَالْمَعْرِفَةُ، وَ الرِّضَا وَ التَّسْمِیَةُ، وَ الشُّکْرُ.
فَأَمَّا السُّنَّةُ فَالْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعَامِ، وَ اَلْجُلُوسُ عَلَی الْجَانِبِ الْأَیْسَرِ وَ الْأَکْلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعِ.
فَأَمَّا التَّأْدِیبُ. فَالْأَکْلُ مِمَّا یَلِیکَ وَ تَصْغِیرُ اللُّقْمَةِ وَ الْمَضْغِ الشَّدِیدُ وَ قِلَّةُ النَّظَرِ فی وُجُوهِ النَّاسِ.
در سر سفره‌ی غذا، دوازده کار نیک وجود دارد که سزاوار است، هر مسلمانی آنها را بشناسد.
چهار مورد واجب و چهار مورد مستحب و چهار مورد نشانه‌ی ادب و بزرگواری است.
و اما چهار عمل واجب:
1ـ شناخت و معرفت پروردگار (بدانیم که نعمت‌ها از اوست)
2ـ راضی به نعمت‌های خدا بودن
3ـ گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» در آغاز غذا
4ـ سپاسگزاری خدا در پایان (و گفتن الحمد لله ربّ العالمین)
و چهار عمل مستحب عبارتند از:
1. وضو گرفتن قبل از غذا
2. نشستن به جانب چپ
3. در حال نشسته غذا خوردن
4. غذا خوردن با سه انگشت
و آن چهار عملی که نشانه ادب و بزرگواری است مانند:
1. از غذای پیش روی برداشتن
2. لقمه‌ها را کوچک برداشتن
3. غذا را بخوبی جویدن
4. کمتر در صورت دیگران، نگاه کردن.[۲]

بهداشت غذا

ارزش غذایی خرما

حضرت زهرا(س) نسبت به ارزش غذایی خرما فرمود:

حدیث 

قالَت فاطمة(س): نِعْمَ تُحْفَةُ الْمُؤْمِنِ اَلَّتمْرُ.[۳]
برای مؤمن، خرما هدیه‌ی خوبی است.

پی نوشت ها

[1]. کتاب عوالم، ج 11، ص 628 و سنن ابن ماجه، ج 2، باب 22.
[2]. نفائس اللباب، ج 3، ص 124 (مخلوط) و کتاب عوالم، ج 11، ص 629.
[3]. کنزالعمال، ج 12، ص 339 حدیث 35305.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

محمد دشتی