آیه ابتلاء

آیه ابتلاء

وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّیتِی قَالَ لَا ینَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ (۱۲۴)
و [یاد کنید] هنگامی که ابراهیم را پروردگارش به تکالیفی [بسیار مهم] آزمایش کرد، پس او همه را به طور کامل به انجام رسانید، پروردگارش فرمود: من تو را برای همه‌ی مردم پیشوا قرار دادم. ابراهیم گفت: و از دودمانم [نیز پیشوایانی برگزین]. [پروردگار] فرمود: پیمان [امامت] من به ستمکاران نمی‌رسد. (بقره، ۱۲۴)

توضیح:

این آیه، از اعطای مقام امامت به ابراهیم(ع) پس از سربلندی آن حضرت از آزمایش‌های سخت الهی خبر می‌دهد. حضرت ابراهیم(ع) از خداوند امامت را برای نسل خود نیز درخواست کرد، ولی خداوند به او تأکید کرد که امامت مقامی خاص بوده که به ظالمان از نسل او نمی‌رسد. این آیه، یکی از دلایل معصوم بودن امام است؛ زیرا تصریح می‌کند که ظلم و بیدادگری، به هر نوعی و در هر جا و از هرکس، سبب محرومیّت از مقام والای امامت می‌شود. از سویی، می‌دانیم که گناه و خطا نیز ظلم به خداوند و خویشتن به شمار می‌رود. بنابراین، لازمه‌ی اعطای مقام امامت، عصمت است. گفتنی است از این آیه روشن می‌گردد مقام امامت بالاتر از نبودت است؛ زیرا حضرت ابراهیم(ع) پس از نبوتش به این مقام رسید.

حدیث:

امام رضا(ع): «أَبْطَلَتْ هَذِهِ الْآیَةَ إِمَامَةً کُلِّ ظَالِمٍ إلَی یوْمِ الْقِیامَةِ؛ این آیه، امامت و خلافت هر ظالمی را تا روز قیامت باطل می‌سازد.» کافی: ج۱ ص۱۹۹ ح۱.

نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت