آثا زیانبار چاپلوسی و حسد

 نه چاپلوسی نه حسد

امیرمؤمنان علی(ع):
«الثَناءُ بِأَکْثَرَ مِنَ الإِسْتِحْقاقِ مَلَقٌ وَالتَّقْصِیرُ مِنَ الإِسْتِحْقاقِ عَیُّ أَوْ حَسَدٌ.[۱]
مدح و تعریف بیش از استحقاق و شایستگی، تملّق است؛ و کمتر از استحقاق، ناتوانی است یا حسد.»

شرح کوتاه

شک نیست که باید از افراد شایسته و صفات و اعمال نیکشان تقدیر و تمجید کرد و آنها را در راهی که در پیش گرفته‌اند تشویق و دلگرم نمود ولی باید این کار درست به اندازه‌ی استحقاق افراد باشد وگرنه نتیجه‌های منفی و زیانبخشی به وجود می‌آورد.
اگر تعریف و ستایش بیش از اندازه‌ی شایستگی افراد باشد تملّق و چاپلوسی است که هم شخصیّت گوینده را در هم می‌شکند و هم طرف را گرفتار عجب و خودبینی و اشتباهات غیر قابل جبران می‌کند، و اگر کمتر از شایستگی باشد، هم نیکان را دلسرد می‌سازد و هم نشانه‌ی عجز گوینده یا حسد است.

خودآزمایی

۱- تعریف و ستایش کمتر از اندازه‌ی شایستگی افراد، چه نتایجی به دنبال دارد؟

پی نوشت 

[۱]. نهج‌البلاغه، کلمات قصار، شماره‌ی ۳۴۷.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت