کاهش معنویّت
از عبدالله ابن عبّاس نقل شده است كه رسول اكرم(ص) در حَجَّةالوداع که آخرین حجّشان بود، در حالی که باب کعبه را گرفته بودند، فرمود: آينده برای امّت من چنين خواهد بود.
«یَحُجُّ اَغْنیاءُ اُمَّتی لِلنُّزْهَةِ وَ یَحُجُّ اَوْساطُها لِلتِّجارَةِ وَ یَحُجُّ فُقَرائُهُمْ لِلرِّیاءِ وَ السُّمْعَةِ»؛
«ثروتمندان امّت من برای تفریح و تفرّج و متوسّطین آنان برای خرید و فروش و تجارت و فقرا و مستمندان برای ريا و كسب آوازه و شهرت به حجّ میروند».
يعنی، تدريجاً قوّت ايمان مردم رو به كاستی میگذارد و هوی به جای خدا در دلها حاكم میشود، دنيا بزرگترين آرزوی مردم میگردد، تمام حركتها و فعّالیّتهای آنان بر محور دنيا میچرخد تا آنجا كه به وظايف دينی و اعمال عبادی هم رنگ دنيا میزنند؛ به طوری که حجّ، كه از بزرگترين شعائر الهی و بهترين وسيله برای ارشاد و هدايت مردم به سوی معنویّت و حقايق اصيل دين است، صورت دنيايی به خود میگيرد و جنبهی روحانی خود را از دست میدهد.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت