دانشمندان و پژوهشگران اگر چه ممكن است با وسايل تجربی به حقايقی پی ببرند، امّا در عين حال از خطا و اشتباه مصون نيستند؛ چرا كه با محدوديت توانايی چشم در ديدن و گوش در شنيدن و ساير ابزار و امكانات، امكان خطا وجود دارد. فلاسفه نيز، با اينكه ابزار كارشان عقل محض است، با هم اختلاف نظر دارند و همين اختلاف نظر نشانهی اين است كه اشتباه هم میكنند؛ زيرا اگر اشتباهی در كار نبود و نظرات همه به واقع اصابت میكرد، ديگر اختلافی نداشتند و همه یک نظر میدادند، در حالی كه مثلاً فیلسوفی عظیمالشّأن مانند شيخالرّئيس، ابوعلی سينا ـ يكی از بزرگترين مغزهای متفکّر جهانی ـ در مورد روح معتقد است كه نفس از اوّل مجرّداً خلق شده است و روحانیّة الحدوث است؛ از آن طرف، مرحوم صدرالمتألّهين ـ كه او نيز از اعاظم حكما و فلاسفهی اسلامی است ـ اعتقاد دارد که نفس «جسمانیّةالحدوث» و «روحانیّةالبقاء» است؛ يعنی ابتدا جسمانی حادث گشته و سپس مجرّد شده است. پس، يكی از اين دو فيلسوف بزرگ به اشتباه رفته است؛ زيرا محال است دو فكر متضادّ، هر دو حقّ و مطابق با واقع باشند.
ساير دانشمندان در رشتههای مختلف علمی نيز اينگونهاند و در مسير ادراكات حسّی يا عقلی خود دچار لغزش فراوان میشوند؛ امّا اهل بيت رسول اكرم(ع) چون با خالق عالم ارتباط دارند، در ادراكات حسّی يا عقلیشان مصونيّت الهی دارند. چنانچه در فرازی از زيارت جامعه كبيره میخوانيم: «عَصَمَکُمُ اللهُ مِنَ الزَّلَلِ»؛ و لذا ممكن نيست آنچه ائمّه(ع) به عنوان حقيقتی از عالم به مردم ابلاغ میكنند، اصابت به واقع نداشته باشد.
«... إنَّما یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»؛[۱]
«... خداوند میخواهد پليدی و ناپاكی را تنها از شما اهل بیت [نبوّت] دور کند و شما را کاملاً پاک سازد».
کلمهی (انّما) که دلالت بر حصر میكند، دليل بر اين است كه اين اراده و خواست خدا مبنی بر دور ساختن مطلق رجس و پليدی و تطهير به طهارت كامل، موهبت خاصّ الهی است كه به اهل بيت نبوّت(ع) اختصاص دارد و بنابراين، ارادهی خدا در این مورد ارادهی تکوینی است که تخلّفناپذیر و حتمیّالوقوع است؛ وگرنه، ارادهی تشریعی (که همان اوامر و نواهی الهی و تکلیف به دوری از گناهان و رعایت تقواست) به اهل بيت اختصاص ندارد، بلكه همهی افراد، مکلّف و موظّف به تحصيل ملكهی تقوا و پرهيز از گناهند.
[۱]. سورهی احزاب، آیهی ۳۳.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت