علم و ارزش عالم اسلامی
امام علی(ع) نقل کرد که روزی یکی از زنان مدینه خدمت زهرا(س) رسید و گفت: مادر پیری دارم که در مسائل نماز سئوالاتی دارد، و مرا فرستاده تا مسائل شرعی نماز را از شما بپرسم.
حضرت زهرا(س) فرمود: «بپرس».
و آنگاه مسائل فراوانی مطرح کرد و پاسخ شنید.
در ادامهی پرسشها، آن زن خجالت کشید و گفت: ای دختر رسول خدا(ص)! بیش از این نباید شما را به زحمت اندازم.
حضرت فاطمه(س) فرمود:
قالت: هاتی وَسَلی عَمّا بَدا لَکِ، أَرَاَیتِ مَنِ اَکْتَرَی یَوْماً یَصْعَدُ اِلی سَطْحٍ بِحَمْلٍ ثَقِیلٍ وَ کَراهُ مِأَةَ أَلْفِ دینارٍ یَثْقُلُ عَلَیْهِ؟
قالت: لا.
فقالت: اِکْتَرَیْتُ أَنا بِکُلا مَسْأَلَۀٍ بِاَکْثَرَ مِنْ مِلْءٍ ما بَیْنَ الثَّری اِلی الْعَرشِ لُؤلُؤاً فَأَحْری أَنْ لا یَثْقُلَ عَلی.
باز هم بیا و آن چه سئوال داری بپرس. آیا اگر کسی را روزی اجیر نمایند که بار سنگینی را به بام ببرد و در مقابل صد هزار دینار طلا مزد بگیرد، چنین کاری برای او دشوار است؟
گفت: خیر.
حضرت ادامه داد: من هر مسالهای را که پاسخ میدهم، بیش از فاصلهی بین زمین و عرش گوهر و لؤلؤ پاداش میگیرم، پس سزاوارتر است که بر من سنگین نیاید.[۱]
شخصی از مؤمنین مدینه روایتی را از حضرت زهرا(س) درخواست نمود، حضرت به فضه فرمود، آن روایت را که بر کاغذی نوشته شده است بیاور، پس از جستجوی فراوان اطلاع داد که روایت مورد نظر گم شده است حضرت زهرا(س) ناراحت شده فرمود:
وَ یْحَکِ اُطْلُبِیها فَاِنَّها تَعْدِلُ عِنْدی حَسَناً وَ حُسَیْناً.
وای بر تو، بگرد و پیدا کن، زیرا ارزش معنوی این حدیث نزد من برابر با ارزش حسن و حسین(ع) است.[۲]
با توجه به این رهنمود ارزشمند، نکات ظریفی نسبت به ارزش علم و تحقیقات اسلامی برای ما روشن میشود، مانند:
1. حضرت زهرا(س) تمام روایات و احادیث پیامبر(ص) را مینوشت.
2. احادیث نوشته شده را طوری نگهداری میفرمود که زود متوجه میشد، فلان روایت در جای خود قرار دارد یا نه؟ (سیستم بایگانی روایات داشت).
3- آیا در جهان علم میتوان کسی را سراغ داشت که ارزش یک روایت را با ارزش فرزندانش، همانند امام حسن و امام حسین(ع) برابر بداند؟
[۱]. بحارالانوار، ج 2، ص 3 و لثانی الاخبار، ج 2، ص 254.
[۲]. دلائل الامامه، ص 1 و کتاب عوالم، ج 11، ص 620.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد دشتی