كُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ یوْمَ الْقِیامَةِ فَمَن زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَمَا الْحَیوةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ (۱۸۵)
هر کسی مرگ را میچشد؛ و بدون تردید روز قیامت پاداشهایتان به طور کامل به شما داده میشود. پس هر که را از آتش دور دارند و به بهشت درآورند مسلماً کامیاب شده است؛ و زندگی این دنیا جز کالای فریبنده نیست. (آل عمران، ۱۸۵)
پیش از ورود به بحث معاد و جهان آخرت، از مرگ و ویژگیهای آن سخن میگوییم. در منطق دینی مرگ به معنای نیستی و نابودی نیست؛ بلکه انتقال از جهانی به جهان دیگر است. مرگ دریچهی ورود به جهان برزخ و مقدمهی پاداش و عذاب اخروی است؛ اگرچه سزای کامل اعمال در روز قیامت خواهد بود. آیهی فوق ـ ضمن بیان این مطلب ـ از همگانی بودن مرگ و حتمی بودن آن سخن میگوید. مضمون این آیه در قرآن بارها تکرار شده است. تعبیر چشیدن مرگ، به معنای درک کامل آن است.
امام علی(ع): «المَوتُ ألزَمُ لَكُم مِن ظِلِّكُم، و أملَكُ بِكُم مِن أنفُسِكُم؛ مرگ از سایهتان به شما چسبیدهتر است و بیشتر از خودتان اختیاردار شماست.» غررالحکم: ج۲ ص۹۱ ح۱۹۶۱.
نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت