سخنان امام حسین(ع) درباره برخی از ارزش‌های اخلاقی

بدانید حاجت‌ها و نیازهای مردم به سوی شما، نعمت‌های پروردگارند برای شما، پس نعمت‌ها را از دست ندهید كه دچار عذاب الهی شوید. بدانید همانا نیكی‌ها ستایش به همراه دارد، و پاداش الهی را فراهم خواهد كرد، اگر نیكی‌ها را به شكل انسانی می‌دیدید، آنقدر زیباروی بود كه بینندگان را خوشحال می‌ساخت.

برخی از ارزش‌های اخلاقی

امام حسین(ع) در یكی از سخنرانی‌های اخلاقی خود، برخی از ارزش‌های اخلاقی را به ارزیابی گذاشت تا مردم زندگی فردی و اجتماعی خود را تنظیم كنند.

حدیث

قال الامام الحسین(ع): یا اَیهَا النَّاسُ نافِسُوا فی الْمَكارِمِ، وَ سارِعُوا فی الْمَغانِمِ، وَلاتَحْتَسِبُوا بِمَعْروُفٍ لَمْ تُعَجِّلوا، وَاكْسِبُوا الْحَمْدَ بِالنُّجْحِ، وَلاتَكْتَسِبُوا بِالْمَطَلِ ذَمّاً، فَمَهْما یكُنْ لِاَحَدٍ عِنْدَ أَحَدٍ صَنیعَةٌ لَهُ رَأی أَنَّهُ لایقُومُ بِشُكْرِها فَاللهُ لَهُ بِمُكافاتِهِ، فَاِنَّهُ اَجْزَلُ عَطاءً وَأَعْظَمُ أَجْراً. وَاعْلَمُوا اَنَّ حَوائِجَ النَّاسِ اِلَیكُمْ مِنْ نِعَمِ اللهِ عَلَیكُمْ، فَلا تَمُلُّوا النِّعَمَ فَتَحُورَ نِقَماً.
وَاعْلَمُوا أَنَّ الْمَعْروُفَ مُكْسِبٌ حَمْداً، وَ مُعَقِّبٌ أَجْراً، فَلَوْ رَأَیتُمْ الْمَعْرُوفَ رَجُلاً رَأَیتُمُوهُ حَسَناً جَمیلاً یسُرُّ النَّاظِرینَ، وَ لَوْ رَأَیتُمْ اللَّؤمَ رَأَیتُمُوهُ سَمِجاً مُشَوَّهاً تَنْفُرُ مِنْهُ الْقُلُوبُ، وَ تَغُضُّ دُونَهُ اَلْابْصارُ. أَیها النَّاسُ مَنْ جادَ سادَ، وَ مَنْ بَخِلَ رَذِلَ، وَ إِنَّ أَجْوَدَ النَّاسِ مَنْ أَعْطی مَنْ لایرجُو، وَ اِنَّ اَعْفی اَلنَّاسِ مَنْ عَفی عَنْ قُدْرَةٍ، وَ اِنَّ أَوْصَلَ النَّاسِ مَنْ وَصَلَ مَنْ قَطَعَهُ، وَالْاُصُولُ عَلی مَغارِسِها بِفُروعِها تَسْمُوا، فَمَنْ تَعَجَّلَ لأخیهٍ خَیراً وَجَدَهُ اِذا قَدِمَ عَلَیهِ غَداً، وَ مَنْ أَرادَ اللهَ تَبارَكَ وَ تَعالی بِالصَّنیعَةِ إِلی أَخیهِ كافَأهُ بِها فی وَقْتِ حاجَتِهِ، وَ صَرَفَ عَنْهُ مِنْ بَلاءِ الدُّنْیا ما هُوَ أَكْثَرُ مِنْهُ، وَ مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللهُ عَنْهُ كَرْبَ الدُّنْیا وَالآخِرَةِ، وَ مَنْ أَحسَنَ أَحْسَنَ اللهُ إلَیهِ، وَاللهُ یحِبُّ الْمُحْسِنینَ.[۱]
امام حسین(ع) فرمود: (ای مردم! با ارزش‌های والای اخلاقی زندگی كنید، و برای بدست آوردن سرمایه‌های سعادت شتاب كنید، كار خوبی را كه برای آن شتاب نكردید بحساب نیاورید، ستایش را با كمك كردن به دیگران بدست آورید. با كوتاهی كردن سرزنش‌ها را بجان نخرید. اگر نیكی به كسی روا داشتید و آنشخص قدردانی نمی‌كند نگران نباشید زیرا خداوند او را مجازات خواهد كرد، و خدا بهترین پاداش دهنده، و بهترین هدیه دهنده است. بدانید حاجت‌ها و نیازهای مردم به سوی شما، نعمت‌های پروردگارند برای شما، پس نعمت‌ها را از دست ندهید كه دچار عذاب الهی شوید. بدانید همانا نیكی‌ها ستایش به همراه دارد، و پاداش الهی را فراهم خواهد كرد، اگر نیكی‌ها را به شكل انسانی می‌دیدید، آنقدر زیباروی بود كه بینندگان را خوشحال می‌ساخت.
و اگر زشتی‌ها را بدرستی مشاهده می‌كردید آن را بسیار زشت روی و بد قیافه می‌دیدید كه دل‌ها از آن نفرت داشته و چشم‌ها فرو بسته می‌شد تا آن را ننگرد. ای مردم! كسی كه انفاق و بخشش كند بزرگوار است، و كسی كه بُخل ورزد پَست است، و همانا بخشنده‌ترین مردم كسی است كه به انسانی كمك كند كه به او امیدی نداشته باشد. و با گذشت‌ترین انسان‌ها كسی است كه به هنگام قدرت عفو كند. و موفّق‌ترین انسان‌ها در روابط خویشاوندی كسی است كه با آنان كه از او بریدند ارتباط برقرار سازد كه ریشه‌ها پس از بریده شدن شاخه‌ها، دوباره جوانه می‌زند. هر كس در نیكی كردن به برادران خود شتاب كند فردا نتیجه‌ی آن را خواهد دید و كسی كه برای خدا به برادر خود كمك كند خدا او را به هنگام نیازمندی پاداش می‌دهد و بیش از آنچه به دیگران كمك كرده بلاها را از او دور می‌سازد. و كسی كه اندوه دل مؤمنی را برطرف سازد، خدا اندوه و مشكلات دنیا و آخرت او را برطرف خواهد ساخت. و كسی كه با مردم خوشرفتار باشد، خدا نسبت به او خوشرفتار است و خدا نیكوكاران را دوست می‌دارد).