یکی از احكام اسلامی و سنّت اجتماعی رسول خدا(ص)، ازدواج موقّت «مُتعه» است.
بسیاری از مردان یا زنان مشكلات و محدودیتهای اجتماعی فراوانی دارند كه نمیتوانند دارای ازدواج دائم باشند و از طرفی میخواهند دچار گناه نشوند كه تنها راه حلّ شرعی مشكلات جنسی آنان، ازدواج موقّت است، كه ازدواج موقّت یكی از سنّتهای ارزشمند الهی است.
امامان معصوم(ع) به این سنّت الهی عمل كردند و مؤمنان جامعهی اسلامی به آن توجّه داشتند.
در روایات اسلامی نیز نمونههای فراوانی برای آن نقل شده است. در روایتی آمده است كه امام حسن(ع) با زنی ازدواج موقّت كرد و مهریهی او را پرداخت[۱] و از حضرت اباعبدالله(ع) نقل شد كه فرمود:
(زنی را مُتعه كرد و مهرش را پرداخت «مهر آن زن مقداری درهم و كیسهای عسل بود».)[۲]
برخی در ازدواج، تنها به زیبائی زن توجّه دارند، و برخی دیگر تنها به سرمایه و فراوانی اموال پدرش میاندیشند، در صورتی كه معیار ازدواج باید با ایمان و اخلاق و ارزشهای انسانی تطبیق داده شود. شخصی از اهل مدینه در ازدواج خود با امام حسین(ع) مشورت كرد و گفت: بنظر شما با فلان زن كه سرمایهی فراوانی هم دارد ازدواج بكنم؟.
امام حسین(ع) پاسخ داد، نه من خوش ندارم با آن زن ازدواج كنی. مشورت كننده به دستور امام عمل نكرد و نصیحت امام را در مشورت نادیده انگاشت و با همان زن ازدواج كرد امّا بزودی همه چیز خود را از دست داد و همهی سرمایههای او از بین رفت و زندگی بر او سخت و غیرقابل تحمّل شد، ناچار بار دیگر خدمت امام حسین(ع) آمد و به مشورت پرداخت.
قال الامام الحسین(ع): قَدْ أَشَرْتُ إِلَیكَ، فَخَلِّ سَبیلَها، فَإِنَّ اللهَ یعَوِّضُكَ خَیراً مِنْها، ثمّ قال(ع): وَ عَلَیكَ بِفُلانَةَ.[۳]
امام حسین(ع) فرمود: (من به تو تذكّر دادم كه با آن زن ازدواج نكن، از او بگذر و بسراغ همسری دیگر باش كه خداوند بهتر از آن را به تو خواهد بخشید).
سپس رهنمود داد كه: (ای مرد با فلان زن ازدواج كن.) آن شخص این بار به رهنمود امام(ع) عمل كرد، به زودی زندگی او تغییر كرد و صاحب اموال و فرزندانی شد.
[۱]. تفسیر عیاشی ج1 ص124 حدیث 399.
[۲]. دعائم الاسلام ج2 ص293 حدیث 1104، تاریخ ابن عساکر ص153 حدیث 260.
[۳]. خرائج و جرائح ج1 ص248 حدیث 4، بحارالانوار ج44 ص182 حدیث 6، اثبات الهداة ج5 ص191 حدیث 29 و 205 حدیث 63، مدینة المعاجز ج3 ص512 حدیث 1028، عوالم بحرانی ج17 ص56 حدیث 5.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد دشتی