کد مطلب: ۶۹۳۲
تعداد بازدید: ۲۶۸
تاریخ انتشار : ۰۶ آذر ۱۴۰۲ - ۰۷:۱۸
اسلام و تعلیم و تربیت | ۴۸
علاوه بر اين، وظيفه دارند به‏طور غير مستقيم از فرزند جوانشان مراقبت نمايند، اگر در معاشرت‏ها احساس كردند كه به زنان و دختران نگاه لذت جويى‌ مى‌‏كند، با زبان خوش و مشفقانه مفاسد و تبعات دنيوى‌ و اخروى‌ چشم چرانى‌‏هاى‌ غير مشروع را برايش توضيح داده، و به او تفهيم كنند كه نگاه كردن به زنان و دختران جز حسرت و ناراحتى‌ عصبى‌ ثمرى‌ ندارد. پس چشم چرانى‌ نكن و عفت خود را حفظ نما، چون در آينده ازدواج مى‌‏كنى‌ و از لذايذ مشروع جنسى‌ برخوردار خواهى‌ شد.

چشم چرانى‌‏


يكى‌ از مشكلات جوانان، چشم چرانى‌ است. كودك تقريباً از سن پنج ـ شش سالگى‌ زيبايى‌ را درك مى‌‏كند و به بازى‌ كردن با كودكان جنس مخالف علاقه دارد. وقتى‌ به سنين نزديك بلوغ رسيد از نگاه كردن به جنس مخالف، مخصوصاً اگر زيبا باشد، لذت مى‌‏برد. اصولاً نگاه كردن، يكى‌ از تمتعات جنسى‌ است. چشم از نگاه كردن سير نمى‌‏شود، وقتى‌ لذت برد ميل دارد هر چه بيش‏تر آن را تعقيب كند و به تدريج به صورت يك عادت در مى‌‏آيد كه چشم چرانى‌ ناميده مى‌‏شود.
نگاه كردن اگر به قصد لذت جويى‌ باشد امرى‌ است خطرناك كه موجب انحراف مى‌‏شود. لذا غريزه‌ی جنسى‌ تنها به نگاه كردن اكتفا نمى‌‏كند بلكه به مراحل عالى‌‏تر و به ارضاى‌ كامل دعوت مى‌‏كند. نگاه كردن يا انسان را به فساد و ارضاى‌ غير مشروع مى‌‏كشد يا به استمناء وادار مى‌‏كند. حال اگر فردِ عفيف و محجوبى‌ بوده و به هيچ يك از مفاسد مذكور آلوده نشد، بر اعصاب و مغزش لطمه وارد خواهد ساخت. چه ‏بسيارند جوانانى‌ كه از همين طريق به فساد كشيده شده ‏اند و در برابر پيشنهادِ ترك، اظهار عجز مى‌‏نمايند.
به همين جهت اسلام نگاه‏هاى‌ لذت جويى‌ را تحريم كرده است. در قرآن مى‌‏فرمايد:
به مؤمنين بگو چشم‏هاى‌ خود را فرو بندند و عفت (فروج) خود را نگهدارند. چنين رفتارى‌ موجب تزكيه‌ی آن‏ها خواهد شد. خدا به آن‏چه مى‌‏كنيد آگاه است و به زنان مؤمن بگو چشم‏هاى‌ خود را فرو بندند و عفت (فروج) خود را نگهدارند.[1]
حضرت صادق(ع) فرمود:
نگاه بعد از نگاه، شهوت را در دل كشت مى‌‏كند و همين موضوع براى‌ به انحراف كشيدن صاحبش كافى‌ است.[2]
امام صادق(ع) فرمود:
نگاه كردن، تير مسمومى‌ است از جانب شيطان، هر كس كه براى‌ خدا آن را ترك كند، آرامش و ايمانى‌ به او عطا خواهد شد كه مزه‌‏اش را درك مى‌‏نمايد.[3]
هم‏چنين فرمود:
نگاه كردن، تير مسمومى‌ است از جانب شيطان. چه بسيار است كه يك نگاه موجب حسرت طولانى‌ خواهد شد.[4]
و فرمود:
هر كس كه چشمش به زنى‌ بيفتد و نظرش را به آسمان بيفكند يا ديدگانش را فرو بندد، چشمش را باز نمى‌‏كند مگر اين‏كه خداى‌ متعال يك حور العين در بهشت برايش مقرر كرده است.[5]
به هر حال لذت‏جويى‌ بصرى‌ و چشم‌‏چرانى‌ عادت زشتى‌ است كه ده‏ها عواقب سوء به همراه دارد. اين عادت خطرناك غالباً در زمان نوجوانى‌ و نزديك بلوغ به وجود مى‌‏آيد و رفته رفته به صورت عادت در مى‌‏آيد كه ترك آن بسيار دشوار است و احياناً تا آخر عمر باقى‌ مى‌‏ماند.
غريزه‌ی جنسى‌، نوجوانان را به نگاه كردن وادار مى‌‏كند و چون از آثار سوء و تبعات دنيوى‌ و اخروى‌ آن بى‌‏اطلاع‏اند، دعوت آن را اجابت مى‌‏نمايند و چون لذيذ است تعقيب مى‌‏كنند تا اين‏كه به صورت عادت در مى‌‏آيد.
بنابراين، اوليا و مربيان وظيفه دارند تا موقعيت حساس زمان بلوغ و خواسته‌‏هاى‌ غريزه‌ی جنسى‌ فرزندان خود را دريافته و از آنان مراقبت نمايند.
پدر و مادر بايد به اين موضوع مهم توجه داشته باشند كه زمان بيدار شدن غريزه‌ی جنسى‌ فرزندشان فرا رسيده يا نزديك شده است و مشاهده‌ی يك منظره‌ی جاذب و فريبنده‌ی جنسى‌ براى‌ تحريك او كافى‌ است.
بدحجابى‌ يا بى‌‏حجابى‌، گردن و سينه‌‏هاى‌ باز، دامن‏هاى‌ كوتاه و ساق‏هاى‌ برهنه، جوراب‏هاى‌ بدن نما و آرايش‏هاى‌ تندِ زنان و دخترانى‌ كه در مهمانى‌‏ها، عروسى‌‏ها و مجالس خانوادگى‌ و دوستانه شركت مى‌‏كنند براى‌ جوانان تحريك‏‌كننده و مفسده ‏انگيز است.
اين فريبندگى‌ و تحريك ‏آميزى‌ در مورد زنان نامحرم بيش‏تر است ليكن منحصر به آن‏ها نيست بلكه احتمال تحريك ‏آميزى‌ در مورد زنان محرم و حتى‌ مادر و خواهر هم وجود دارد.
بنابراين، پدران و مادران مى‌‏توانند به وسيله‌ی پاك‏سازى‌ و سلامت محيط خانواده و رعايت ضوابط اخلاقى‌، فرزندان جوانشان را از ابتلا به لذت جويى‌‏هاى‌ بصرى‌ مصون بدارند.
علاوه بر اين، وظيفه دارند به ‏طور غير مستقيم از فرزند جوانشان مراقبت نمايند، اگر در معاشرت‏ها احساس كردند كه به زنان و دختران نگاه لذت جويى‌ مى‌‏كند، با زبان خوش و مشفقانه مفاسد و تبعات دنيوى‌ و اخروى‌ چشم چرانى‌‏هاى‌ غير مشروع را برايش توضيح داده، و به او تفهيم كنند كه نگاه كردن به زنان و دختران جز حسرت و ناراحتى‌ عصبى‌ ثمرى‌ ندارد. پس چشم چرانى‌ نكن و عفت خود را حفظ نما، چون در آينده ازدواج مى‌‏كنى‌ و از لذايذ مشروع جنسى‌ برخوردار خواهى‌ شد.


نقش حجاب در مصونيت از انحراف‏


تعديل و كنترل غريزه‌ی جنسى‌ و مصونيت از انحرافات جنسى‌، كارى‌ است بسيار دشوار؛ مخصوصاً براى‌ نوجوانان و جوانان كه با طوفان غريزه‌ی نيرومند جنسى‌ مواجه هستند، بالاخص در صورتى‌ كه فرهنگ بى‌‏بندوبارى‌ و آزادى‌‏هاى‌ جنسى‌ در بين افراد جامعه رواج داشته و زنان و دخترانِ زينت كرده و به صورت نيمه عريان در خيابان و بازار و در مجامع عمومى‌ حضور يافته و بدون هيچ قيد وبندى‌ با مردان معاشرت نمايند. كنترل غريزه‌ی جنسى‌ و مصونيت از انحراف در چنين اجتماعى‌ بسيار دشوار و در سر حد امتناع قرار دارد. بنابراين، سلامت‏ اجتماعى‌ و شرم و عفت عمومى‌ براى‌ مصونيت از انحرافات جنسى‌ يك امر ضرورى‌ محسوب مى‌‏شود.
به همين جهت اسلام به بانوان توصيه مى‌‏كند كه حجاب را رعايت كنند و آرايش‏ها و زينت‏هاى‌ خود را در معرض ديد مردان بيگانه قرار ندهند.
خدا در قرآن مى‌‏گويد:
وَقُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلّا ما ظَهَرَ مِنْها وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‌‏ جُيُوبِهِنَّ وَلايُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلّا لِبُعُولَتِهِنَّ؛[6]
به زنان با ايمان بگو: ديدگان خود را كوتاه كنند، عورت‏ها را نگهدارند و زينت‏هاى‌ خود را آشكار نسازند، جز زينت‏هاى‌ ظاهر را. روسرى‌‏ها را بر گردن و سينه خود بيندازند و زينت‏هاى‌ خود را جز براى‌ شوهر ظاهر نسازند.
در ذيل همين آيه، بعد از ذكر انواع محارم مى‌‏گويد:
وَلايَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ؛[7]
زنان مؤمن نبايد پاهاى‌ خود را بر زمين بكوبند به طورى‌ كه زينت‏هاى‌ مخفى‌ آنان شناخته شود.
خلاصه، وجوب رعايت پوشش براى‌ زن يكى‌ از احكام ضرورى‌ اسلام مى‌‏باشد كه آيات و روايات و سيره‌ی معصومين بر آن دلالت دارند. يكى‌ از اهداف مهم تشريع اين حكم، پاك‏سازى‌ محيط اجتماعى‌ از مظاهر فريبنده و تحريك ‏آميز جنسى‌ و جلوگيرى‌ از ابتلا به انحرافات جنسى‌ است.


نقش ازدواجِ به موقع در تربيت جنسى‌‏


چهارمين وظيفه‌ی والدين كمك به ازدواج به موقع فرزندان مى‌‏باشد. غريزه‌ی جنسى‌ در زمان بلوغ بيدار مى‌‏شود و كم كم اشتداد مى‌‏يابد. غريزه ‏اى‌ است بسيار نيرومند كه براى‌ ارضا، انسان را تحت فشار قرار مى‌‏دهد. چنان‏كه انسان به هنگام گرسنگى‌ و تشنگى‌ نياز به خوردنى‌‏ها و نوشيدنى‌‏ها دارد و چاره‏اى‌ جز استفاده‌ی از آن‏ها ندارد، عمل جنسى‌ نيز يك نياز طبيعى‌ است كه بايد در موقع معين انجام بگيرد وگرنه عواقب سوء جسمى‌ و روانى‌ را به دنبال خواهد داشت.
قبلاً گفته شد كه اسلام عقيده دارد كه تنها راه طبيعى‌ و مشروع ارضاى‌ اين غريزه، اقدام به ازدواج و تشكيل خانواده است. اسلام هر گونه ارضاى‌ ديگر را برخلاف اهداف طبيعى‌ و مصالح فردى‌ و اجتماعى‌ انسان‏ها و انحراف و گناه مى‌‏داند.
اسلام براى‌ تأمين نياز طبيعى‌ اين غريزه و جلوگيرى‌ از انحرافات و مفاسد اجتماعى‌، اقدام به ازدواج را پيشنهاد مى‌‏كند و آن را به عنوان بهترين بنيان‏ها قلمداد كرده و يك عبادت و وسيله عفت و پاك دامنى‌ معرفى‌ مى‌‏نمايد، از باب نمونه:
پيامبر اسلام(ص) فرمود:
بنايى‌ در اسلام بنيان نيافته كه نزد خدا محبوب‏تر از ازدواج باشد.[8]
و فرمود:
هر كس كه در آغاز جوانى‌ ازدواج كند، شيطان او فرياد مى‌‏زند كه: اى‌ واى‌، اين‏ جوان از وسوسه‏ هاى‌ من مصون شد.[9]
و فرمود:
دو ركعت نماز انسان متأهل افضل است از اين‏كه انسان غير متأهل شب را به عبادت و روز را روزه بگيرد.[10]
و فرمود:
هر كس كه ميل دارد پاك و پاكيزه، خدا را ملاقات كند بايد ازدواج نمايد.[11]
حضرت صادق(ع) از رسول خدا(ص) روايت كرده كه فرمود:
كسى‌ كه ازدواج كند نصف دينش را حفظ كرده است.[12]
اسلام علاوه بر اين‏كه پسران و دختران را تشويق مى‌‏كند كه وقتى‌ به سن بلوغ رسيدند هر چه زودتر ازدواج نمايند، به اوليا و مربيان نيز توصيه مى‌‏كند كه وسيله‌ی ازدواج آن‏ها را فراهم سازند.
خدا در قرآن مى‌‏گويد:
وسيله‌ی ازدواج افراد غير متأهل از خودتان و بندگان و كنيزان شايسته‌ی خودتان را فراهم سازيد، اگر هم فقير هستند خدا به فضل خودش آن‏ها را بى‌‏نياز مى‌‏كند و خدا توسعه دهنده و آگاه است.[13]
در آيه‌ی مذكور به اوليا و مربيان و همه‌ی مسئولين اجتماعى‌ توصيه شده كه وسيله‌ی ازدواج افراد غير متأهل را فراهم سازند. افراد خيرخواهى‌ كه در ازدواج ديگران‏ پا درميانى‌ كنند مورد توجه خاص خدا قرار خواهند گرفت.
حضرت صادق(ع) فرمود:
كسى‌ كه وسيله‌ی ازدواج يك فرد مجرّد را فراهم سازد در قيامت مورد توجه خاص خدا قرار خواهد گرفت.[14]
بنابراين، مربيان وظيفه دارند بعد از بلوغ فرزندانشان وسيله‌ی ازدواج آن‏ها را فراهم سازند و تنها طريق مشروع ارضاى‌ غريزه‌ی جنسى‌ را در اختيارشان قرار دهند تا بدين وسيله آن‏ها را از انحرافات مصون بدارند. در برخى‌ از احاديث تزويج فرزند به عنوان يك حق معرفى‌ شده است:
اميرالمؤمنين(ع) فرمود:
فرزند سه حق بر پدر دارد: انتخاب نام نيكو، فراهم كردن شرايط تحصيل علم و مهيا نمودن وسيله‌ی ازدواج.[15]
اكثر انحرافات جنسى‌ و مفاسد اخلاقى‌ و اجتماعى‌ و تعدادى‌ از ناهنجارى‌‏ها و بيمارى‌‏هاى‌ روانى‌ و حتى‌ جسمانى‌، معلول تأخير در ازدواج است كه با ازدواج به موقع، مى‌‏توان جلو آن‏ها را گرفت.
پيامبر اكرم(ص) فرمود:
هر كس كه فرزندش به سن نكاح برسد و قدرت داشته باشد برايش ازدواج نمايد ولى‌ نكند و در اثر آن، فرزندش به انحراف كشيده شود گناهش بر پدر خواهد بود.[16]


خودآزمایی


1- وظيفه مربيان بعد از بلوغ فرزندانشان چیست؟
2- نقش حجاب در مصونيت از انحراف‏ را بیان کنید.
3- چرا اسلام به بانوان توصيه مى‌‏كند كه حجاب را رعايت كنند؟

 

پی نوشت ها

 

[1]. نور(24)، آيات 30 ـ 31: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‌‏ لَهُمْ إِنَّ اللهَ خَبِيرٌ بِما يَصْنَعُونَ* وَقُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ».
[2]. وسائل الشيعه، ج 14، ص 139: «النظرة بعد النظرة تَزرعُ في القلب الشهوةَ، و كفى‌ بها لصاحبها فتنةً».
[3]. همان، ص 139: «النظرة سهمٌ من سهام إبليس مسمومٌ، من تركها لله ‏عزّوجلّ لا لغيره أعقبه الله أمنا و إيماناً يَجِد طعمه».
[4]. همان، ص 138: «النظرة سهمٌ من سهام إبليس مسمومٌ، و كم من نظرة أورثت حسرةً طويلةً».
[5]. همان، ص 139: «من نظر إلى‌ امرأة فرفع بصره إلى‌ السماء أو غضّ بصره لم يرتدّ إليه بصره حتى‌ يزوّجَه الله من الحور العين».
[6]. نور(24) آيه 31.
[7]. همان، آيه 31.
[8]. وسائل الشيعه، ج 14، ص 3: «ما بُني بناءٌ في الإسلام أحبّ إلى‌ الله عزّوجلّ من التزويج».
[9]. كنز العمال، حديث 44441: «أيّماشابّ تزوّج في حداثة سنّه عَجّ شيطانُه يا ويله عَصمَ منّي دينَه».
[10]. وسائل الشيعه، ج 14، ص 7: «ركعتان يصلّيهما متزوّج أفضل من رجل عزب يقوم ليلَه و يصوم نهارهَ».
[11]. همان، ص 6: «من أحبّ أن يَلقَى‌ اللهَ طاهراً مطهّراً فليَلقَه بزوجة».
[12]. همان، ص 5: «من تزوّج أحرز نصفَ دينه».
[13]. نور(24) آيه 32: «وَأَنْكِحُوا الأَيامى‌‏ مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللهُ واسِعٌ عَلِيمٌ».
[14]. وسائل الشيعه، ج 14، ص 26: «من زوّج أعزباً كان ممّن ينظر الله إليه يوم القيامة».
[15]. همان، ج 15، ص 200: «من حقّ الولد على‌ والده ثلاثة: يُحسِن اسمَه، و يُعلِّمه الكتابةَ، و يُزوّجُه إذا بلغ».
[16]. كنز العمال، حديث 45337: «من بَلغَ ولدُه النكاحَ و عنده ما يُنكِحه فلم يُنكِحْه ثم أحدثَ حدثاً فالإثم عليه».

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

آیت الله ابراهیم امینی
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: