تعداد: آیات 6 ـ کلمات 20 ـ حروف 80
سورهی مکّی
(بعد از سورهی «فلق» نازل شده است)
نامگذاری
سورهی فلق به جهت کلمهی «فَلَق» (سپیدهدم) که در آن آمده و سورهی ناس به جهت کلمهی «ناس» (مردم) که در آن پنج بار تکرار شده بدین اسم نامیده شدهاند. و این دو سورهی مبارکه را «مُعوّذَتین» نیز مینامند که در آغاز هر دو با کلمات «قُلْ أعُوذُ» که به پیغمبر(ص) دستور «عَوذَه» (پناهندگی) به خدا میدهد شروع میشود و خواندن آنها چنان که در خواص آن متذکّر خواهیم شد انسان را از بلاها و شرور و سحر و حسد اِنسیان و جنّیان به یاری حقتعالی محفوظ میدارد.
فضائل و خواص
از حضرت سرور کائنات(ص) مروی است که فرمود: آیاتی بر من نازل شده که همانند آنها نازل نشده است و آن دو سورهی «فلق» و «ناس» میباشند.[1]
و نیز فرمود: هر کس این دو سوره را بخواند همچنان است که تمامی کتابهائی که حقتعالی بر پیامبران نازل فرموده خوانده باشد.[2]
همچنین میفرماید: در وقت خوابیدن و بیدار شدن و نیز هرگاه خواستید بنشینید «معوّذتین» بخوانید تا محفوظ بمانید.[3]
و در خبر است، کسی که هر شب این دو سوره را بخواند از شرّ جنّ و وسوسهی شیطان در امان خواهد بود.[4]
و چنانچه آن را بنویسند و به همراه طفل بگذارند به یاری حق از شرّ و آسیب جنّیان و جانوران زمینی مصون خواهد ماند.[5]
و از امام باقر(ع) مروی است: کسی که این دو سورهی مبارکه را با سورهی توحید در نماز وتر بخواند ندا به او میرسد: ای بندهی خدا! بشارت باد تو را که حقتعالی نماز وتر تو را قبول فرمود.[6]
همچنین رسول اکرم(ص) میفرماید: هر کس آنها را در وقت خواب بخواند تا صبح در امان و حفظ حقتعالی خواهد بود و این دو سوره دوا و درمان هر درد و آفتی میباشند و خواندن آنها بر در و وجَع باعث تسکین و بهبودی آن خواهد بود.[7]
و نیز میفرماید: محبوبترین سورهها نزد خداوند سورههای «فَلَق» و «ناس» میباشند.[8]
و حضرت فرمودند: «معوّذتین» را بعد از هر نماز بخوانید.[9]
و هر کس بعد از نماز جمعه سورهی «توحید» و «معوّذتین» را هفت مرتبه بخواند تا جمعهی دیگر به یاری حقتعالی از هر گونه حادثه و ناگواری محفوظ خواهد ماند.[10]
و رسول خدا(ص) را هرگاه کسالتی یا سردردی عارض میشد دستهای مبارک را میگشود و سورههای «حمد» و «فَلَق» و «ناس» را قرائت میکرد سپس دستهای خود را به صورت میکشید و آن عوارض برطرف میگردید.[11]
و از امام هشتم(ع) نقل است که روزی با فردی مصروع (غَشی) برخورد نمود دستور فرمود ظرف آبی آوردند، حضرت سورههای «حمد» و «معوّذتین» را خواند و بر آن آب دمید بعد فرمود: آن را بر سروصورت او بریزند، او فوراً از جای برخاست و بهبود یافت. حضرت فرمود: این بیماری تو دیگر هرگز عودت نخواهد کرد. [12]
و از امام صادق(ع) مروی است: هر گاه کسی خود را به شکل نیکو بیاراست وقتی از منزل بیرون آمد، این دو سورهی مبارکهی «قُلْ أعُوذُ» را بخواند به یاری حق تعالی چشمِبد در او اثر نخواهد کرد.[13]
و در روایتی امام رضا(ع) میفرماید: جهت دفعِ نظر و چشمزخم، دستها را مقابل صورت بردارد و سورهی »حمد» و «توحید» دو «قُلْ أعُوذُ» را بخواند و دستها را بر سر و صورت بکشد.[14]
و چنانچه کسی در خواب بترسد این دو سورهی مبارکه را با آیۀالکرسی قرائت نماید ترس او برطرف میشود انشاءالله تعالی.[15]
و امام ششم(ع) میفرماید: کسی که «معوّذتین» را سه مرتبه در هر صبح و شام بخواند از سحر و جادو و همهی بلاها ایمن خواهد بود.[16]
و چنانچه کسی در برابر ستمگری، آنها را قرائت کند از شرّ و آسیب او محفوظ میماند.[17]
و جهت رفع وسواسی، شخص که مبتلا به این امر است، این آیهی شریفه را همواره بخواند: «فَإذَا قَرَأْتَ الْقُرْءَانَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ» و پس از آن دو سورهی «قُلْ أعُوذُ» را تلاوت نمایند.[18]
و در «منتخب» آورده است: جهتِ مال دنیا بعد از نماز عشا هر یک از سورههای «وَالشّمس»، «وَاللّیل»، «کافرون»، «توحید» و «معوذّتین» را هفت بار تلاوت کند سپس هفت مرتبه بگوید: «اَللّهُمّ اجْعَلْ لی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً» در شب اول و یا شبهای بعد از آن تا شب ششم به یاری حقتعالی به مراد میرسد و اگر به اجابت نرسد اشکال در شرایط دعای او خواهد بود.[19]
و از حضرت امام صادق(ع) مروی است: کسی که سورهی مبارکهی «ناس» را هر شب در منزلش بخواند از شرّ جنّ و وسواس ایمن خواهد بود.[20]
و رسول اکرم(ص) میفرماید: بسیار خواندن سورههای «کافرون» و «توحید» و «معوّذتین» باعث ازدیاد و طول عمر میگردد.[21]
و صاحب «ابوابالجنّات» آورده است جهتِ رفعِ باد و طوفان، سورههای «فلق»، «ناس» و «فیل» را مکرّر بخوانند و بگویند: «اَللّهُمّ اِنّی اَسْألُکَ خَیرَ ما هاجَتِ الرِّیاحُ و خَیرَ ما فیها و أعوذُ بِکَ مِنْ شَرِّها ما فیها اَللّهُمّ اجْعَلْهَا عَلَینا رَحْمَةً وَ عَلَی الکافِرین عَذاباً وَ صَلَّی اللّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» و با صدای بلند بسیار تکبیر بگویند.[22]
وَ الحَمْدُ للهِ رَبِّ العالَمِینَ و َ صَلَّی اللهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ.
پینوشتها:
[1]. تفسیر نورالثقلین.
[2]. مجمعالبیان، تفسیر نورالثقلین.
[3]. خواصالآیات ص 168، منهاج ص 442.
[4]. مصباح ص 461.
[5]. مصباح ص 461.
[6]. تفسیر برهان.
[7]. منهاج ص 443.
[8]. بحار ج 92 ص 368.
[9]. بحار ج 92 ص 368.
[10]. بحار ج 92 ص 355.
[11]. بحار ج 92 ص 364.
[12]. بحار ج 92 ص 364.
[13]. بحار ج 95 ص 128.
[14]. حلیۀالمتّقین ص 183 ـ مسُندالامامالرضا(ع) آستان قدس ج 2 ص 49.
[15]. بحار ج 76 ص 195.
[16]. خواصالآیات ص 169.
[17]. خواصالآیات ص 169.
[18]. بحار ج 95 ص 136.
[19]. منتخبالختوم ص 524.
[20]. تفسیر برهان.
[21]. خواصالآیات ص 169.
[22]. بحار ج 92 ص 355، ابوابالجنّات ص 440.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
آیت الله سیّد علی لواسانی
خواندن این سوره در نماز چه ثوابی داره؟؟؟