فضائل امیرالمومنین(ع)

تمام مقامات و موقعیت‌هایی که هارون برای حضرت ‌موسی(ع) داشته به‌جز پیامبری، عیناً برای حضرت ‌علی(ع) نسبت به حضرت ‌پیامبر(ص) ثابت است.

هنگام ولادت حضرت‌ امام حسن(ع) و همچنین هنگام ولادت حضرت ‌امام حسین(ع)، جبرئیل بر پیامبر(ص) نازل شد و ضمن عرض تبریک از سوی پروردگار متعال، به مضمون حدیث (منزلت) از سوی خداوند اشاره نمود.

با توجه به روایات زیادی که در این باره از شیعه و سنی نقل شده جای هیچ گونه ابهام باقی نمانده و روشن است که این سوره مبارکه درباره اهل‌بیت پیامبر نازل شده و علت نزول آن هم همان جریان سه روز روزه و ... بوده است.

این سوره مبارکه در مدینه نازل شده و علت نزول آن، همان جریان مشهور یعنی سه روز روزه گرفتن خاندان پیامبر و بخشیدن غذای افطار خود به مسکین و یتیم و اسیر بوده است.

در شب بیست و پنجم ماه ذی‌حجّه حضرت‌ امیرالمومنین و حضرت ‌فاطمه (ع) صدقه‌ای دادند و فردای آن روز سوره مبارکه «هل‌أتی» در شأن آن دو بزرگوار و همچنین حسنین(ع) نازل شد.

در منابع شیعی، روایاتی هست که نشان می‌دهد پیامبر اکرم آیات ولایت را در مواردی مانند حماسه غدیر تفسیر کردند، چون این آیات با مسئله «غدیرخم» گره خورده است، و آن چه حضرت‌ در غدیر مأمور به ابلاغ آن شدند تفسیر همین ولایتی بود که خداوند در آیات ولایت بر وی نازل کرده بود.

در برخی از آیات قرآن، خداوند ولایت تشریعیه را برای رسول خدا قرار داده و در این آیه شریفه همان ولایت تشریعیه را برای امیرالمؤمنین نیز ثابت می‌کند.

حضرت ‌امیرالمؤمنین(ع) در حال رکوع، انگشتری خود را به سائل داد و آیه «انَّما وَلیُّکُم الله» در شأنش نازل شد...

 آنچه از این آیه مبارکه استفاده شد عبارت است از : اراده قطعی پروردگار بر پاک ساختن آن پنج وجود مقدّس از انواع پلیدی‌ها و زشتی‌ها و به تعبیر دیگر، اعطاء مقام والای «عصمت» که آن بزرگان مصون و محفوظند از هر نوع لغزش و انحراف.

آیه شریفه تصریح دارد بر اینکه اراده خداوند متعال منحصراً بدین ‌تعلق گرفته که هر گونه رجسی - حتی پیروی از امیال نفسانی در انجام مباحات - را از «اهل‌بیت» ببرد و مانع ورود آن در ساخت مقدّس آنان گردد...

مقصود خداوند از «اهل‌بیت» فقط همان چهار نفر (حضرت ‌علی و فاطمه و حسنین(ع)) یا آن چهار نفر به ضمیمه شخص رسول خدا(ص) می‌باشد.

پس از آن که ثابت شد آیه مبارکه فقط در مورد آن پنج نفر افراد پاک و طاهر نازل شده و همچنین بعد از این که از این آیه عصمت و پاکی آن پنج تن از همه پلیدی‌ها و رذایل استفاده کردیم، امامت حضرت ‌امیرالمؤمنین(ع) نیز از این آیه ثابت می‌شود

دلیل بر این‌که همسران رسول خدا از اهل‌بیت نیستند، حدیثی است که «مسلم» در باب فضائل حضرت‌ علی(ع) نقل کرده، که «زید ابن ارقم»، «حدیث ثقلین» را در جمعی بیان کرد.

از «ابوسعید خدری» نقل می‌کند که رسول خدا فرمودند: این آیه درباره پنج نفر نازل شده است. من و علی و حسن و حسین و فاطمه.

«اهل‌البیت» هم شامل همسران رسول خدا می‌شود و هم خانواده آن حضرت. از میان افراد خانواده فقط چهار نفر را نام می‌برند، یعنی می‌گویند: حضرت‌ علی و حضرت ‌فاطمه و حضرت ‌امام حسن و امام حسین (ع) نیز از «اهل‌البیت» هستند.

رسول خدا(ص) خانواده کوچک خود را که از چهار نفر تجاوز نمی‌کرد، یعنی حضرت علی و فاطمه و حسن و حسین(ع) را زیر عبای مبارک خود گردآورده و عرضه داشت: بار خدایا! اینان اهل‌بیت من هستند و در بین این گفتگو و راز و نیاز با خداوند، جبرئیل نازل شد و آیه شریفه «تطهیر» را نازل کرد...

این‌که پیامبر(ص)، فاطمه(س) را میان خود و میان علی(ع) که به‌منزله جان او بوده است، قرار داد، دلیل آن است که می‌خواست فاطمه(س) از هر سو حراست گردد و بدین سبب اهمیت شأن او روشن شود، زیرا حراست با احاطه «أنفس» بیش از حراست با احاطه «أبناء» است.

هر چند آیه «مباهله» به صراحت بر امامت على(ع) دلالت ندارد ولی بر عصمت و أفضلیت او دلالت داشته و عصمت و أفضلیت از شرایط و لوازم امامت است.

«شیخ مفید»، پس از نقل جریان «مباهله» می‌فرماید: در آیه «مباهله»، امیرمؤمنان «نَفْس» رسول خدا شمرده شده و این آشکار می‌کند که علی به بالاترین حد فضیلت رسیده است و با پیامبر در عصمت از گناهان و در همه کمالات دیگر مساوی است...