چرا زن باید «منشى» باشد و مرد، «پزشك»؟! باید پزشک متخصص، زن باشد منشی‌اش هم زن باشد، تزریقات و سایر خدمات را هم خودشان تأمین کنند. این، شأنی نیست که خانمی منشی پزشک مرد شود، یا مثلاً در حال عمل جراحی دستیار او باشد. زن مقامش طوری است که باید بالاتر از این حد سیر کند، نه این‌که بیاید به همین قانع باشد که مثلاً در بیمارستان پرستار شود.

همانطور که در بحث سابق نیز اشاره شد باید همواره کوشید که در طرح مسائل زمینه‌هایی پیش نیاید که عقل و عواطف در دو جناح متضاد قرار گیرند بلکه بعکس باید کوشید که حتّی عواطف در طرح مسائل بی‌تفاوت نماند بلکه در همان سمت قرار گیرد که عقل قرار گرفته است، تا قدرت کشش عقل را ـ همانند قدرت جاذبه‌ی ماه در جزر و مد که گاهی بخاطر همسو بودن با نیروی جاذبه‌ی خورشید افزون می‌گردد ـ بیشتر کند و برای نیل به این مقصود باید از طرق زیر برای برانگیختن عواطف استمداد جست.

هدف از تحقیق و پی‌جویی حقیقت، این است که چیزی را به کسی که ندارد بدهند، بدون اینکه چیزی از او بگیرند، یعنی تعلیمی به او بدهند بدون اینکه شخصیت او را درهم بشکنند؛ اما هدف مشاجرات و جدال‌های به ظاهر منطقی این است که افتخار و غرور و شخصیت را از طرف بگیرند و عواطف او را جریحه‌دار سازند، در برابر تعلیم دادن چیزی که شاید در نظر او یا در واقع چندان مهم و جالب نباشد.

در اثر همين فاصله است كه زبان يكديگر را به خوبى‌‌ درك نمى‌‌‏كنند، كودك از مربى‌‌ خود احساس جدايى‌‌ كرده و به خيرخواهى‌‌ و اعتماد كامل ندارد. لذا بسيارى‌‌ از خواسته‏هاى‌‌ درونى‌‌ و اسرار خود را از او پنهان مى‌‌‏دارد، در صورتى‌‌ كه همان اسرار را با كمال صداقت در اختيار دوستان هم‏سن خود قرار مى‌‌‏دهد و به راهنمايى‌‌‏هاى‌‌ دوست خود بهتر گوش مى‌‌‏دهد و مى‌‌‏پذيرد.

عموم افراد در این قسمت یکسانند و حتی افراد عالی اجتماع از آن بی‌نیاز نیستند و بدون توجه و بکار بستن این اصول مواجه با مشکلات بزرگی خواهند شد، منتها کسانی که در این میان به نحوی از انحا وظیفه‌ی رهبری جمع کوچک یا بزرگی را به عهده دارند به شکل بارزتری احساس نیاز به این قسمت می‌کنند و رهبران روحانی و مبلغان دینی که باید در زوایا و اعماق روح و جان مردم نفوذ نمایند از همه بیشتر به آن نیازمندند.

اين مرحله كه از زمان ولادت شروع شده و تا هفت سال ادامه مى‌‏يابد. كودك در اين مرحله، به ويژه در آغاز آن، موجودى‌ است ظريف و ناتوان و وابسته كه‏ در تأمين نيازهاى‌ خود شديداً نيازمند مراقبت و پرستارى‌ است. نياز به آرامش جسمانى‌ و روانى‌ و تغذيه‌ی مناسب دارد تا در آن محيط مناسب، جسم و جانش پرورش يافته و استعدادهايش شكوفا گردد.

زندگیِ برخاسته از اندیشه‌ی اومانیستی به منزله‌ی مهمانخانه و رستورانی است که تمام لذائذ، خوشی‌ها و وسایل راحتی در آن فراهم شده و بشر فقط باید از این امکانات برای وجود خود بهره‌گیری کند. به بیان دیگر از نظر بینش‌های مادّی، زندگی در عرصه‌ی هستی انسان، بستر تحقق جمیع گرایش‌های انسان و موقعیتی برای هرچه بهتر خوردن، پاسخ دادن به خواهش‌های نفسانی، اجرای خواسته‌های غریزی و در یک کلام خوشگذرانی است.

ولی این عمل با تمام عیوب و خطرات و عواقب شومی که دارد نخستین راهی است که به نظر هرکس برای حل مشکلات می‌رسد. دلیل آن هم این است که توسل به راه‌های مسالمت‌آمیز و ترک خشونت جنبه‌ی عقلایی دارد و اِعمال خشونت جنبه‌ی احساساتی، و این را می‌دانیم که رشد و تکامل عقلانی انسان آخرین مرحله‌ی رشد اوست در حالی که دوران تکامل احساس پیش از آن می‌باشد.

بسیار دیده‌ایم که پدران و مادران از یک عمل نابجای کودک (مانند شکستن یک ظرف یا کثیف کردن لباس خود) زیاد ناراحت می‌شوند و گاهی مجازات‌های شدید در برابر این عمل کوچک روا می‌دارند و کودک را بسیار ملامت می‌کنند؛ در حالی که اگر درست موضوع را بررسی کنیم خواهیم دید نه جای عصبانیت است و نه چندان ملامت و سرزنش دارد.

روح وحدت عبادات اسلامی مخصوصاً به هنگام عبادات دسته‌جمعی و بالاخص به هنگام حج که عالی‌ترین تجلیات روح وحدت را نشان می‌دهد، تظاهر می‌کند و ملل مختلفی را که با یکدیگر هزاران فرسنگ از نظر جسم و جان دور بوده‌اند بصورت واحدی از نظر طرز تفکر، مکان و شعارهایی که می‌دهند درمی‌آورد، این وضع شکوه خاصی همچون شکوه نظام واحد جهان آفرینش دارد، اصولاً رنگ اسلام رنگ آفرینش است و لذا با آن هماهنگ می‌باشد.

امروزه به دلیل توسعه‌ی ارتباطات، مرزهای فرهنگی در مناطق مختلف دنیا شکسته و فرهنگ‌های مختلف به جای‌جای عالم منتقل شده است. این انتقال فرهنگ، سبک زندگی مردم را نیز تحت تأثیر قرار داده و موجب اختلاط فرهنگ‌های مختلف با یکدیگر شده است.

این عقد باطل است و باید از هم جدا شوند. احتیاج به طلاق هم نیست. زیرا اصلاً عقد صحیحی در کار نبوده تا محتاج به طلاق باشد. تنها آن زن اگر بخواهد با مرد دیگری ازدواج کنند باید عدّه نگه دارد و پس از انقضای عدّه با هر که خواست ازدواج می‌کند و حقّ مطالبه‌ی مَهر از مرد اوّل را دارد. اولاد هم چون اشتباهی در کار بوده حلال‌زاده محسوب می‌شوند.

به هر حال تفاوت ذاتى‌ و فردى‌ كودكان در برخى‌ از صفات قابل انكار نيست؛ مثلاً بعضى‌ از كودكان در برابر ناملايمات، حساسيت بيش‏ترى‌ دارند و زود عصبانى‌ مى‌‏شوند. برعكس بعضى‌ خون سرد و بى‌‏تفاوت‏اند، ليكن اين سخن بدان معنا نيست كه تربيت در اينها تأثير ندارد، بلكه مى‌‏گوييم: اين قبيل افراد، از جهت ساختار طبيعى‌ براى‌ عصبانى‌ شدن، از بعضى‌ افراد ديگر آمادگى‌ بيش‏ترى‌ دارند.

ممکن است در نظر بعضی این موضوع به عنوان طرفداری اسلام از وجود «مرزهای جغرافیایی» تلقی گردد، اما ناگفته روشن است که این موضوع تنها در صورتی است که اسلام از طرف بیگانه‌ای مورد هجوم واقع گردد، ولی در صورت پیشرفت دعوت اسلامی در جهان ـ و بعبارت دیگر پیروزی طرح اسلام در دعوت خود ـ این موضوع خودبه‌خود منتفی خواهد گردید و قبل از آن هم مرزهای کشور اسلام مرز فکری و عقیدتی است نه مرز جغرافیایی و قراردادی.

گاهی افرادی که خوب توجّه ندارند، می‌گویند ما صیغه‌ی محرمیّت خوانده‌ایم. مثلاً ما پسر و دختر، با هم صیغه‌ی محرمیّت خوانده‌ایم که با هم محرم باشیم. مثلاً گردش برویم یا اینکه با هم مناظره‌ای، مباحثه‌ای داشته باشیم. عرض می‌کنم، این عنوان «صیغه‌ی محرمیّت» یک عنوان ساختگی و بی‌اساس است در دین ما؛ چنین مطلبی نیست...

انسان موجودى‌ مسئول، چون بنده‌ی خداست و در برابر او مسئوليت دارد. تكاليفى‌ برعهده‏اش نهاده شده كه بايد انجام دهد. وظيفه دارد از بعضى‌ كارها يعنى‌ محرمات اجتناب نمايد. چون مسلمان است و اسلام وسيله‌ی عزت و شرف و سعادت دنيوى‌ و اخروى‌ او را فراهم كرده، در برابر آن مسئوليت دارد. موظف است در گسترش اسلام و دفاع از آن كوشش نمايد.

راستی اگر ما دستوراتی را که دین مقدّس اسلام راجع به رعایت حقوق زن در شئون گوناگون زندگی‌اش داده است دقیقاً در نظر بگیریم، می‌بینیم واقعاً زن مسلمان در خانه‌اش یک شهبانوی والامقامی است که یک کارمند بدون اجر و مزد در اختیار دارد به نام شوهر که موظّف است تمام آنچه را که خانم به آن نیازمند است از خوراک و پوشاک و مسکن مناسب با شأنش به قول معروف از سفیدی ماست تا سیاهی ذغال در دسترسش بگذارد...

گرچه همانطور که گفتیم بدون وحدت فکری نیز می‌توان بر اساس «وحدت منافع حیاتی» و «جهات مشترک انسانی»، جامعه‌ی واحدی بوجود آورد ولی تردیدی نیست که همبستگی میان قشرها و جناح‌های مختلف چنین جامعه‌ای ضعیف و سرد و ناپایدار و آمیخته با ترس و وحشت و دو دلی خواهد بود. و در چنین شرایطی مسلماً همکاری‌ها محدود و احتیاط‌آمیز می‌باشد و با چنین همکاری‌ها نمی‌توان جامعه‌ی کاملاً متشکل و زنده و خوشبختی بوجود آورد.

گرچه هدف از سخن گفتن اظهار مقاصد است و همه‌ی انسان‌ها در اصل استعداد سخن گفتن مشترک‌اند، لیکن همه‌ی انسان‌ها در طرز سخن گفتن و فصاحت و بلاغت و زیبا سخن گفتن یکسان نیستند. بلکه دارای مراتب و درجات گوناگون می‌باشند: برخی آن قدر زیبا و فصیح و شیرین صحبت می‌کنند که شنوندگان را مجذوب بلکه محسور خویش می‌سازند. گاهی زیبایی سخن به حد اعجاز می‌رسد؛ چنان‌که در قرآن چنین است.

در اوایل پیروزی انقلاب بدون این‌که بانوان را تهدید یا تنبیه کنیم همگی در اثر موج انقلاب، حجاب را با اختیار پذیرفتند. اما ما باید از این فرصت استفاده می‌کردیم و با هم‌آهنگی تبلیغی و آموزشی مبانی فرهنگ حجاب را در جامعه زنده می‌کردیم. زن باید باور کند که حجاب به نفع اوست. ما چون دیدیم این ارزش خودش آمد قدرش را ندانستیم.