احادیث فراوانی در شناسایی شخصیّت حضرت فاطمه‌ی زهرا علیها السلام، و منزلت و شؤونات آن حضرت در پیشگاه خدا و رسولش صلّی الله علیه وآله وجود دارد، تا جایی که بزرگانی از شیعه و سنّی، به منظور جمع آوری آن‌ها، کتاب‌های جداگانه‌ای را سامان داده‌اند.

از همه زشت‌تر و دردناک‌تر پاسخى است که گروهى از مهاجران و انصار بعد از شنیدن پیام بانوى اسلام فاطمه زهرا(س) در حضورش مطرح کردند که همچون خنجرى بر قلب پاکش فرو نشست و خونابه‌اش در کلماتش پاشید.

شادمان باشید به شمشیرهاى برنده! و سلطه‌ی تجاوزگرانى ستمگر و خونخوار، و هرج و مرجى فراگیر، و حکومتى مستبد از ناحیه‌ی ظالمان، حکومتى که ثروتهاى شما را بر باد مى‌دهد، و جمعیّت شما را درو می‌کند!

او مجاهدتهاى بى‌نظیر آنها را در عصر پیامبر(ص) یادآورى کرده، و سپس آنان را به شمشیرهاى شکسته‌اى تشبیه می‌کند که قدرت و کارآئى خود را در برابر دشمن از دست داده است، نیزه‌هاى شکسته و شکافته‌اى که توانائى بر چیزى ندارد.

در خطبه‌ی فدک (نخستین خطبه‌ی بانوى اسلام) تمام سخن از توحید و مبدأ، و معاد، و فلسفه‌ی احکام، و حوادث دوران بعثت پیامبر(ص) و برکات وجود او، و مسأله‌ی غضب خلافت، و سرنوشت آینده‌ی مسلمین است...

آرى یک انقلاب راستین تا زمانى پیشرو است که افراد روح انقلابى خود را حفظ کنند، و تمایلات عافیت طلبانه بر آنها چیره نشود، وگرنه در برابر مشکلات زانو مى‌زنند، و از کنار حوادث تلخ و مسئولیت آفرین بى‌تفاوت مى‌گذرند و انقلاب خاموش مى‌شود.

اندوه عمیق دختر پیامبر(ص) از این جا شروع مى‌شود که چگونه جمعیت کثیرى به دعوت شیطان لبیک گفتند، و به آواى شوم جغدها به حرکت درآمدند، و آلت دست منافقان کور دل، و حزب شیطان شدند، و با اینکه هنوز آب کفن پیامبر(ص) نخشکیده بود، و صداى اذان مؤذنش در گوش و بانگ تکبیرش در دلها طنین‌افکن بود، حرکتهاى ارتجاعى آغاز گردید.

او مخصوصاً روى نسبتش به پیامبر(ص) تکیه مى‌کند، و ارتباطش با على(ع) را بازگو مى‌نماید، سپس تأکید مى‌کند که آنچه را مى‌گویم عین حقیقت است، سخنى را نسنجیده نمى‌گویم، و کلمه‌اى بى‌حساب بر زبان نمى‌آورم.

پاسدار حق الهى در میان شما، و حافظ پیمان خداوند که در دسترس همه‌ی شماست و آنچه پیامبر(ص) بعد از خود در میان امت به یادگار گذارده، کتاب الله ناطق، و قرآن صادق، و نور آشکار و روشنایى پر فروغ اوست.

خداوند حکیمى که آن مأموریت عظیم را بر عهده‌ی پیامبرش مى‌گذارد آمادگیهاى ذاتى به او مى‌بخشد: گوهرى ممتاز، هوشى سرشار، اراده‌اى آهنین، عزمى راسخ، و علمى وافر و تشخیصى صائب به او مى‌دهد، وگرنه از یک فرد ضعیف این رسالت بزرگ ساخته نیست و نقض غرض خواهد شد.

روح توحید همان اخلاص است، پاک کردن روح از غیر خدا، و دل دادن در گرو محبت او و سر نهادن بر فرمانش، و خلاصه هر چه در مخالفت با اوست بدست فراموشى سپردن و هر چه غیر اوست به طاق نسیان زدن!

موشکافی‌هاى فاطمه(س) در این خطبه در زمینه‌ی فلسفه و اسرار احکام، و تحلیل تاریخ سیاسى اسلام، و مقایسه‌ی دوران جاهلیت عرب با زندگى آنها بعد از ظهور اسلام، درسهاى بزرگى به رهروان راه حق مى‌دهد، و آنها را در مبارزاتشان تعلیم و آموزش مى‌بخشد.

اگر هارون مى‌خواست فدک را تحویل بدهد باید دست از خلافت بکشد، و همین امر او را متوجه ساخت که امام موسى بن جعفر(ع) ممکن است هر زمان قدرت پیدا کند و او را از تخت خلافت فرو کشد، و لذا تصمیم به قتل آن حضرت گرفت.

غصب فدک از بانوى اسلام(س) یا فرزندان او، پیش از آنکه جنبه‌ی اقتصادى داشته باشد، جنبه‌ی سیاسى داشت و هدف منزوى کردن آنها در جامعه‌ی اسلامى و تضعیف موقعیت و اظهار دشمنى با اهل بیت پیامبر(ع) بود...

بخشیدن فدک به فاطمه(س) یک مسأله‌ی ساده نبود، پشتوانه‌اى بود براى مسأله‌ی ولایت على(ع) و سندى براى تحکیم و تثبیت مقام والاى این خانواده، و از این نظر یک هدیه‌ی معنوى نیز محسوب می‌شد.

نخستین کسى که وارد بهشت مى‌شود فاطمه دختر محمد است، و او در میان این امت همچون مریم در میان بنى‌اسرائیل است.

«زاهد» کسى است که اگر تمام دنیا را در اختیار داشته باشد دلبسته و وابسته به آن نباشد. اگر یک روز ببیند رضاى خدا در این است که از همه‌ی آن چشم بپوشد، به این معامله حاضر باشد، و از جان و دل بگوید: هر دو عالم را به دشمن ده که ما را دوست بس.

من هیچ‌کس را در سخن گفتن از فاطمه شبیه‌تر به رسول خدا(ص) ندیدم، هنگامى که وارد بر پدر مى‌شد به او خوش‌آمد مى‌گفت، و در برابر دخترش فاطمه بر مى‌خاست، دست او را مى‌گرفت و مى‌بوسید، و او را در جاى خود مى‌نشاند.

یک بانوى بهشتى که داراى خلق و خوى بهشتى است، باید نطفه‌ی او را عصاره‌ی میوه‌هاى بهشتى تشکیل دهد، و این امتیازى است که این بانو بر همه‌ی زنان جهان دارد. او یک زن بهشتى بود، خلق و خُویش بهشتى، قلب و جانش بهشتى، رنگ و رویش بهشتى، گفتار و سخنانش بهشتى، خلاصه سر تا پا بهشتى بود.

اگر خلافت غصب نمی‌شد و اسلام در مسیر صحیح خود که خدا تعیین کرده بود پیش می‌رفت بشریت در رسیدن به هدف خلقت موفّق می‌گردید. امّا با این انحرافات، راه بشر به سوی خدا گرفته شد...