از این قماش افراد در محیط امروز، بسیار زیادند؛ همین‌ها هستند که گاه وقاحت را به جایى مى‌رسانند که مثلاً نامه‌ی واحد مملو از دروغ‌ها را کپیه کرده در آنِ واحد براى چند دختر مى‌فرستند و در همه جا لباس «عشق مقدس» بر تن کرده تمام قامت خود را در آن فرو برده‌اند، ولى در زیر این نام، هزار‌گونه جنایت مرتکب مى‌شوند.

فعلاً اگرچه محیط خانواده برای انجام وظایف مذهبی چنان‌که لازم است آماده نباشد، ولی شما استقامت کنید و با همین شرایط، وظایف خود را انجام دهید. به نظر می‌رسد تغییر وضع زندگی قبل از پایان تحصیلات، موجب اشکالات بیشتر برای شما شود.

آموزش‌های سیاسی ـ اجتماعی نیز باید در زمان کودکی پایه‌گذاری شود تا نتیجه‌بخش باشد. وقتی کودک به سن تمیز رسید، می‌تواند در حد فهم خویش از آموزش‌های سیاسی ـ اجتماعی ‌برخوردار گردد. می‌توان اوضاع اقتصادی و ذخایر و معادن و اوضاع سیاسی و علل فقر و محرومیت‌ها و عقب‌ماندگی‌های کشور را برای کودک توضیح داد.

در مقاله‌اى خواندم بعضى از افراد سختگیر و وسواسى هنگام خریدن اتومبیل حتى آن را «بو» مى‌کنند! مثل اینکه گوشت است یا سبزیجات! این افراد هنگامى که براى خریدن اتومبیل از نیروى شامه‌ی خود تصدیق بخواهند، هنگام انتخاب همسر براى دختر و پسر خود پیداست چه‌ها مى‌کنند!

وقتی میان زن و مرد پیمان زناشویی برقرار شد، زندگی انفرادی آنان به یک زندگانی مشترک اجتماعی تبدیل می‌شود. آن پیمان مقدس بدان معناست که زن و شوهر قول می‌دهند که تا پایان عمر با هم باشند. در اداره‌ی زندگی همکاری داشته باشند. برای رفاه و آسایش هم دیگر کوشش نمایند. یار و مونس و غم‌خوار هم باشند.

پروردگار تو حكم نموده كه جز او هيچ كس را نپرستيد و درباره‌ی پدر و مادر احسان كنيد. چنان چه يكى‏‌ از آن‏ها يا هر دو، نزد تو پير و سالخورده شدند. [كمتر ين آزار را به آن‏ها نرسانيد؛ حتى‏‌] اف به آن‏ها مگوييد، و آنان را از خود دور نگردانيد، و با احترام با آن‏ها سخن بگوييد، و هميشه در برابر آن‏ها تواضع و فروتنى‏‌ كنيد و بگو: پروردگارا پدر و مادرم را رحمت كن، چنان كه مرا در حال كودكى‏‌ پرورش دادند.

در آخر ماه رمضان هم می‌توانند به عنوان عیدی و جایزه، چیزی به او بدهند. در طول روز هم باید از او مراقبت کنند، مبادا مخفیانه روزه‌اش را افطار نماید. بر پدر و مادر لازم ا ست که قبل از بلوغ، علائم احتلام را برای فرزندان خویش بگویند و غسل و استنجاء را نیز یادشان بدهند.

در این خودسازی، انسان نقش اساسی و بنیادی دارد؛ انجام وظایف و تکالیف و عبادات و ترک گناه که ادامه یافت، روشنی باطن بیشتر و بیشتر می‌شود و سفر آنان الی الله و به سوی خدا شتاب می‌گیرد تا تمام قلب، روشن و منوّر گردد؛ و به عکس ارتکاب محرّمات، گناهان و ترک عمل به هدایت‌های دینی قلب را تاریک و سیاه و روح را آلوده و تباه می‌سازد.

بیشتر ناله‌ها، شکایت‌ها، و داد و فریادهاى جوانان و پدران و مادران از سنگینى بار ازدواج، مربوط به همین پیرایه‌هاست. وگرنه اصل و اساس این مسئله ساده‌تر و پاکیزه و مقدس‌تر از آن است که این‌همه بدبختى و دردسر در پیش یا به دنبال خود داشته باشد.

بعضی مردها به بهانه‌ی این که قیّم و سرپرست خانواده‌اند، چنین حقی را برای خود قائل می‌شوند. به خود حق می‌دهند که مطابق دل‌خواهشان امرونهی کنند، و همسرانشان را موظف می‌دانند که مطیع دستوراتشان باشند و هرگز تخلف نکنند و درصورت تخلف، او را مورد عتاب و توبیخ قرار می‌دهند. و چنین رفتاری را حق خویش می‌پندارند.

جمادات، نباتات و حيوانات براساس شرايط و اوضاع تكوينى‏‌ ساخته شده و پرورش مى‏‌يابند و خود در اين باره نقش آزادانه‏اى‏‌ ندارند، ولى‏‌ سازنده‌ی انسان خود اوست و در اين باره نقش آگاهانه و آزادانه‏اى‏‌ دارد. او از نيروى‏‌ عقل بهره گرفته، راه خود را مى‏‌يابد و طبق دلخواه خويش انتخاب مى‏‌كند. انسان از جهت خصلت‏ها و خوى‏‌ها موجودى‏‌ است بالقوه و در آغاز تولد از هر گونه خصلتى‏‌ خالى‏‌ است، امّا خصلت‏پذير مى‏‌باشد.

اگر بچه، رفیق خوش اخلاق و خوبی پیدا کند از خوبی‌های او پیروی خواهد کرد و اگر رفیق بد و نامناسبی نصیبش گردد از بدی‌های آن سرمشق خواهد گرفت. چه بسیارند کودکان و جوانان پاک و بی‌گناهی که به‌وسیله‌ی دوستان فاسد به وادی‌های فساد کشیده شده‌اند و دنیا و آخرتشان تباه گشته است.

اینها درد دل ـ یا صحیح‌تر عذر و بهانه‌هاى بنى اسرائیلى ـ جمعى از جوانان، دختران و پسران، و پدران و مادران، در مورد عدم اقدام به امر حیاتى ازدواج است. دانشمندى مى‌گوید: «زندگى دو قسمت بیش نیست: نیم اول به امید نیم دوم، و نیم دوم در حسرت نیم اول سپرى مى‌شود!

ما کشور فقیری نیستیم، منابع طبیعی و ثروت‌های خدادادیِ فراوان، استعدادهای سرشار انسانی و موقعیت حساس جغرافیایی داریم، با وجود این همه سرمایه و امکانات، نباید وضع اقتصادی ما این‌چنین باشد. پس باید عیبی در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی ما وجود داشته باشد.

در موقعی که همسرشان سالم است بیش‌ترین استفاده را از او می‌برند، اما وقتی مریض شد، وقتی می‌خواهند برای بهبودی او پول خرج کنند انگار که دارند جان‌ می‌دهند!! و اگر بیماری او طول بکشد یا مخارج بیش‌تری لازم داشته باشد او را به‌کلی رها می‌کنند. آیا رسم وفا و مردانگی همین است؟

ملائكه لياقت تكليف‏‌پذيرى‏‌ و امر و نهى‏‌ و تشريع را ندارند. آن‏ها موجوداتى‏‌ فوق ماده و مادّيات هستند، بلكه عقل محض مى‏‌باشند، از نيروى‏‌ شهوت و غضب برخوردار نيستند و حركت، تكامل و تنزل ندارند. مسئوليت و وظيفه‌ی آن‏ها روشن است و همان راه را طى‏‌ مى‏‌كنند.

عیب‌جویی از مردم، یکی از عادت‌های زشت و مذموم است. مردم از اشخاصِ عیب‌جو تنفر دارند و از همنشینی با آنان گریزانند. عیب‌جویی باعث عقده و کینه می‌شود، دوستی‌ها را بر هم می‌زند و در بینشان دشمنی می‌اندازد. عیب‌جویی اگر در غیاب افراد انجام گیرد، غیبت نامیده می‌شود و اگر در حضورشان باشد، سرزنش می‌باشد.

کسانى که این وضع و این مراکز را به عنوان یک ضرورت اجتماعى معرفى مى‌کنند، و به این وسیله مى‌خواهند از قبح و زشتى فحشاء و رفت و آمد به این مراکز بکاهند، بلکه پا را از این فراتر نهاده، این عمل ناروا را وسیله‌اى براى حفظ پاکى خانواده‌ها! و سلامت جوانان! بنامند، سخت در اشتباهند.

ریشه‌ی دیگر گرانی مسکن، مربوط به دولت و بانک‌هاست. بانک‌ها وام خرید و بنای خانه را به کسانی می‌دهند که قدرت پرداخت اقساط آن را داشته باشند و نیز ضامن معتبر بیاورند. در حالی که اکثر جوانان یا بیکارند یا با درآمد کم به کاری اشتغال دارند و از عهده‌ی این شرایط بانک‌ها برنمی‌آیند.

خانم بنده در خانه با خدمتکارمان قابل تشخیص نیست. به خدا برخی وقت‌ها باخود می‌گویم: ای کاش خانمم، یکی از این لباس‌های قشنگ و زیبایی را که برای محیط کار و مهمانی‌اش دوخته، در خانه می‌پوشید و از این بلوزهای کهنه و دامن‌های گشاد دست برمی‌داشت. چند بار به او گفتم: عزیزم! لااقل روزهای جمعه و تعطیل یک دست از آن لباس‌های قشنگ را بپوش.