امر به معروف و نهی از منکر| ۳۵
شرط بعدی از شرط های وجوب امر به معروف و نهی از منکر «اصرار بر گناه» است؛ یعنی معلوم شود که گنهکار از گناه خود پشیمان نیست و تصمیم دارد آن را ادامه دهد، پس اگر آمر به معروف و ناهی از منکر می داند که فرد عاصی دست از گناه خود برداشته است، وجوب امر به معروف و نهی از منکر ساقط است.
امر به معروف و نهی از منکر| ۳۴
[شرط] دوّم اين كه: احتمال تأثير امر يا نهى را بدهد؛ پس اگر بداند يا اطمينان پيدا كند كه تأثير ندارد، واجب نمى باشد. با گمان به عدم تأثير و لو اين كه ظنّ قوى باشد وجوب (امر يا نهى) ساقط نمى شود. پس با وجود احتمال مورد توجّه عقلاء (نسبت به تأثير) واجب مى باشد.
امر به معروف و نهی از منکر| ۳۳
لجاجت، خودسری، تقلید کورکورانه و گناه از عواملی هستند که نمی گذارند حتّی کلام الهی و مواعظ انبیاء بر دل انسان اثر بگذارد، چه برسد که امر و نهی مؤمنین بخواهد در دل این طایفه مؤثّر واقع شود.
امر به معروف و نهی از منکر| ۳۲
در اثربخشی به مخاطب، نه تنها فاعلیّت فاعل یعنی شایستگی آمر به معروف و ناهی از منکر لازم است، بلکه قابلیّت قابل یعنی زمینه مساعد هدایت در فردی که مورد امر و نهی قرار گرفته نیز ضروری است. چنان چه او کسی باشد که از حساب و کتاب روز قیامت بترسد و معتقد به آن باشد، احتمال اثرپذیری او نیز به مراتب بالا خواهد رفت.
امر به معروف و نهی از منکر| ۳۱
احتمال تأثیر در افراد، متناسب با شرایط و موقعیّت هایی است که در آن قرار دارند. به همین دلیل حُسن انتخاب، موقعیّت شناسی و مراعات حال و وضعیت مخاطبین، یکی از مسائل لازم و پُر اهمیتی است که باید از سوی آمرین به معروف و نهی کنندگان از منکر مورد دقّت و توجّه قرار گیرد.
امر به معروف و نهی از منکر| ۳۰
یعنی باید امکان تأثیرگذاری باشد و این احتمال وجود داشته باشد که با این امر به معروف و نهی از منکری که صورت می گیرد، آن شخصی که مرتکبِ منکر شده یا معروف را ترک کرده، به خود بیاید و یا مجبور به تغییر وضعیت گردد...
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۹
آفت دیگری که ریشه در گمان بد دارد، تجسّس است. تجسّس، یعنی تلاش برای دست یابی به اسرار، لغزش ها و عیب های پنهان دیگران. برخی به بهانه این که نسبت به برادر ایمانی خود مسئول اند، به دنبال عیب و گناه او می گردند و حتّی در حیطه خصوصی و شخصی فرد نیز سَرَک می کشند.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۸
اگر در تشخیص معروف و منکر اختلاف وجود داشته باشد؛ یعنی دیدگاه اجتهادی یا تقلیدی آمر به معروف و ناهی از منکر با شخصی که بناست مورد امر به معروف و نهی از منکر قرار گیرد، متفاوت باشد، در این صورت امر به معروف و نهی از منکر واجب نخواهد بود.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۷
می توان گفت که همه فقیهان درباره این که امر به معروف و نهی از منکر، مشروط به علم و آگاهی از منکر و معروف است، اتفاق دارند؛ زیرا نه تنها روایات و اجماع فقها بر این مدّعا دلالت دارند، بلکه خرد هر انسانی گواه است بر این که بدون آگاهی و آشنایی با معروف و منکر، امر و نهی درباره آن ها ممکن نیست...
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۶
منظور از واجب تعبّدی، واجبی است که مکلّف آن را باید به قصد تقرّب به خداوند انجام دهد تا امتثال امر خداوند صدق کند و واجب از عهده او ساقط گردد، در واقع اگر هنگام انجام آن ها قصد قربت وجود نداشته باشد، عمل باطل است. مانند انجام نماز و روزه و تمام اعمال عبادی دیگر.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۵
برخی از فقهاء قائل به تفصیل در مسأله شده اند به این معنا که وجوب امر به معروف و نهی از منکر را به طور مطلق کفایی یا عینی نمی دانند، بلکه معتقدند که بسته به شرایط و موارد، وجوب این فریضه تغییر می کند، به این معنا که گاهی کفایی و گاهی عینی خواهد بود.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۴
ضروریات دین به احکام و عقایدی گویند که جزءِ دین بودنشان اثبات شده و از جمله واضحات و بدیهیات باشد، به گونه ای که عادتاً بر هیچ مسلمانی پوشیده نباشد و حتّی بعضی از غیر مسلمانان هم جزءِ دین بودن آن را بدانند. انکار ضروریات دین، مستلزم انکار رسالت پیامبر است، به شرطی که منکر بداند که این امر ضروری است و شبهه ای هم در کار نباشد.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۳
قرآن کریم ویژگی امر به معروف و نهی از منکرِ رسول گرامی اش را در صدر سیره عملی آن بزرگوار یاد می کند. این نکته بسیار مهمّی است و اهمیّت آن تا اندازه ای است که در همین آیه، ویژگی دیگر آن حضرت که مقام تشریع و قانون گذاری ایشان است، پس از امر به معروف و نهی از منکر ذکر گردیده...
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۲
مسلمین نسبت به سایر امّت ها برتر هستند (و باید این گونه باشند چراکه دین ایشان برترین دین است) و دلیل این برتری، فریضه امر به معروف و نهی از منکر است.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۱
همان طور که از عبارات امام خمینی رحمه الله پیداست، به اختصار باید گفت: وجوب دفع و پیشگیری از گناه، مترتّب بر عقلی دانستن نهی از منکر است و به همین جهت می توان از ثمرات عقلی بودن این فریضه، وجوب پیشگیری از گناه را نام برد.
امر به معروف و نهی از منکر| ۲۰
سلامت جامعه اسلامى در گرو مدیریت مدیران و کارگزاران صالح و ارزشگرا است. اگر مسئولان جامعه دین مدار و ارزش سالار باشند، مى توان به توسعه و پیشرفت مادّى و معنوى جامعه و گسترش عدالت همه جانبه (در حدّ توان) امیدوار بود.
امر به معروف و نهی از منکر| ۱۹
عامل عمده اى که مى تواند جوامع و فرهنگ ها را به انحطاط و سقوط بکشاند، رواج گناه و فساد است. گناه همچنین مى تواند فرد و خانواده را نیز به تباهى و هلاکت برساند. به همین دلیل عقل سالم قضاوت مى کند که جامعه، خانواده و فرد براى رسیدن به سلامت، رشد و کمال، باید از منکرات پرهیز کرده، با نظارت همگانى از شیوع فساد و فحشا در جامعه جلوگیرى نمایند.
امر به معروف و نهی از منکر| ۱۸
انسانی که دوستدار و عاشق خداست، تمام موجودات عالم را از این جهت که مخلوق او و آیت و نشانه ای از پروردگار متعال هستند، دوست می دارد، همچنین محبّت و عشق خداوند متعال نسبت به مخلوقات خود و خیرخواهی برای ایشان، باعث می شود تا دوستدار خداوند نیز نسبت به مخلوقات خدا با محبّت، دلسوز و خیرخواه باشد.
امر به معروف و نهی از منکر| ۱۷
چگونه می توان مسئولیت انسان در قبال دیگران را به اثبات رساند؟ آیا این مسئولیت، از آن رو است که بی اعتنایی نسبت به آن، به شیوع منکرات می انجامد و با فاسد شدن جامعه، فساد در خود انسان هم اثر خواهد گذاشت؟ یعنی برای «مصونیت خود» باید با ایجاد آلودگی از سوی دیگران مبارزه کرد؟
امر به معروف و نهی از منکر| ۱۶
انحراف هر شهروندی، در سرنوشت کل یا بخشی از جامعه اثر می گذارد، و درست به همین دلیل است که باید گفت: کسی حق ندارد حقّ دخالت شهروندانی را که امر به معروف و نهی از منکر می کنند، انکار کند و بگوید به دیگران مربوط نیست.