وفات مظلومانه و غریبانه امّ المصائب حضرت فاطمه صغری عقیله بنی هاشم زینب کبری (س) در شب یکشنبه 15 رجب سال 62 هجری قمری به وقوع پیوست.(1)
در مدت یک سال و چند ماه بعد از واقعه کربلا، زندگانی آن حضرت همراه اشک و آه و خاطرات اسارت و کربلا سپری گشت.
در عظمت آن مخدره همین بس که از جانب امام حسین (ع) نیابت خاصه داشته است، و تا هنگامی که بیماری امام زین العابدین (ع) تمام نشده بود، این نیابت ادامه داشت.(2)
هنگام ولادت، جبرائیل از جانب خداوند متعال بر پیامبر (ص) نازل شد و عرض کرد: "یا رسول الله! اسم این دختر را زینب بگذار". آن گاه جبرائیل گریست. پیامبر (س) پرسید: سبب این گریه چیست؟ عرض کرد: همانا این دختر از آغاز زندگانی تا پایان روزگار در این سرای ناپایدار با رنج و درد و بلا خواهد زیست. گاهی به درد شما، یا رسول الله مبتلا می شود، و گاهی در ماتم مادرش و گاهی به درد مصیبت پدر و گاهی به درد فراق برادرش حسن مجتبی (ع) دچار خواهد شد. از همه بالاتر به مصائب کربلا و نوائب دشت نینوا گرفتار می شود چنانکه مویش سفید و قامتش خمیده خواهد گردید.
این خبر را که اهل بیت (ع) شنیدند، اندوهناک و گریان شدند. پیامبر (ص) صورت بر صورت حضرت زینب (س) نهاد و گریست.
حضرت صدیقه طاهره (س) ، خطاب به رسول اکرم (ص) عرضه داشتند: یا ابتا! این گریه برای چیست؟ خداوند دیده های تو را نگریاند. حضرت فرمودند: ای فاطمه! بعد از من و تو این دختر دچار بلاها و مصائبی می شود. حضرت صدیقه (س) عرض کردند: چه ثوابی دارد آن کسی که بر دخترم زینب گریه کند؟
فرمودند: « ای پاره تنم و ای نور چشمم، ثواب کسی که بر او مصائب او گریه کند مانند ثواب کسی است که بر برادرانش حسن و حسین گریه کند ».
سپس نام آن حضرت را "زینب" نهاد.(3)
آن حضرت یک سال و چند ماه بعد از واقعه کربلا با قلبی پر از اندوه از مصائب کربلا، در خانه خود رحلت فرمودند و در همان خانه دفن شدند.(4)
۱. مستدرک سفینة البحار ج 4 ص 316.
2. کمال الدین ص 501 و 507 . بحار الانوار ج 51 ص 364 . الغیبة(شیخ طوسی) ص 230 .
3. وفیات الأئمة (ع) ص 431 . العقیلة و الفواطم علیهن السلام ص 11 . ریاحین الشریعة ج 3 ص 38-39.
4. الوقایع و الحوادث ج 1 ص 113 .
توضیح: این نوشتار با کمی تغییر از کتاب تقویم شیعه نوشته استاد حجة الإسلام و المسلمین عبدالحسین نیشابوری بندانی، نقل شده است.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
مسلم زکیزاده