پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

چه کسى بهتر از همه مى‌تواند قوانین مورد نیاز انسان را تنظیم کند، به‌گونه‌اى که هر سه اصل فوق در آن رعایت شود، هم حدود وظایف و حقوق فرد و جامعه روشن گردد و هم نظارت صحیح و سالمى بر کارها شود، و هم جلو تجاوزکاران را بگیرد.

دانشمندان از قدیم دریافته بودند که نیروى مرموزى در بدن انسان وجود دارد که بدون توسل به وسائل عادى مى‌تواند در افراد و یا اجسام دیگر اثر بگذارد که بعدها نام آن را «نیروى مغناطیس» و یا «مانیتیسم» که همان «مغناطیس» است نامیدند!

آیا این هیچ صحیح است که انسان خود را دربست در اختیار دیگرى بگذارد و سخنان او را بدون چون و چرا بپذیرد؟ مگر پیامبران انسانهایى همچون خود ما نیستند؟ چگونه ما خود را در اختیار انسانهایى همچون خود ما بگذاریم!

ما معتقدیم: همه‌ی انسان‌ها در روز واحدى بعد از مرگ زنده می‌شوند و به حساب اعمال آنها رسیدگى خواهد شد، نیكان و صالحان در بهشت جاویدان جاى می‌گیرند و بدان و گنهكاران به دوزخ فرستاده می‌شوند.

تصوّر این‌که انسان با مرگ همه چیز خود را از دست داده و به کلى محو و نابود شود، نه تنها وحشتناک است، بلکه عجیب و غیر منطقى هم به نظر مى‌رسد. به خصوص پس از قبول اصل توحید و خداشناسى، چنین امرى نادرست و نامفهوم است.

مسئله‌ی عذاب جاویدان که براى گروه خاصى از منافقان و کفار در نظر گرفته شده است چیزى بر خلاف اصل عدالت نیست؛ این نتیجه‌ی شوم اعمال خودِ آنهاست و قبلاً هم به وسیله‌ی پیامبران الهى به آنها ابلاغ شده است که این کار چنین نتیجه‌ی تلخ و شومى دارد.

در قرآن مجید صدها آیه در زمینه‌ی توحید و خداشناسى وجود دارد که در آنها ریزه‌کارى‌هاى جالب آفرینش، و عظمت این دستگاه، مورد توجّه قرار گرفته است. بررسى این آیات کتاب مستقلّى را مى‌طلبد که اسرار علوم طبیعى و قرآن در آن به هم آمیخته و بحث شیرینى را بوجود مى‌آورد.

ممکن است مغز انسان فرسوده شود ولى با فرسوده شدن مغز، خانه‌اى که نقشه‌اش از بیست سال قبل در ذهن ما ثبت شده فرسوده نمى‌گردد، و از یک نوع ثبات که خاصیت جهان ماوراى ماده است برخوردار است.

امر و فرمان خدا اراده‌ی ایجاد است و خواستش خواسته‌آفرین است. هر چیزی به محض اراده‌ی او موجود می‌شود. آری، او این قدرت ایجاد و مالكیّت «کن فیکون» را در اراده‌ی امام، که امین او و از امناء‌الرّحمن است، قرار داده است.

در آیات بسیارى مى‌خوانیم که هدایت و ضلالت کار خداست. بدون شک «ارائه‌ی طریق» از سوى خدا صورت مى‌گیرد؛ چرا که او پیامبران را فرستاده و کتب آسمانى نازل کرده تا راه را به انسانها نشان دهند.

آگاهى ما از موجودات خارجى، مثلاً از اینکه این کتاب پیش روى ما است و خطوط و نقوشى دارد از این راه است که نقشه‌اى از آنها در ذهن ما ترسیم مى‌گردد و از این طریق احاطه به وضع خارج پیدا مى‌کنیم. این نوع علم را در فلسفه «علم حصولى» یا ارتسامى مى‌نامند.

عقیده‌مندان به تفویض، معتقدند که خداوند ما را آفریده و همه چیز را به دست خود ما واگذارده و به کلى از اعمال و افعال ما بیگانه است و به این ترتیب ما در قلمرو اعمالمان از هر نظر مستقل و حکمران بلامنازع هستیم!

منظور از تفسیر به رأی آن است، قرآن را مطابق تمایلات و عقیده‌ی شخصی یا گروهی خویش معنی كند، و بر آن تطبیق نماید، بی آن كه قرینه و شاهدی بر آن باشد، چنین كسی در واقع تابع قرآن نیست، بلكه می‏‌خواهد قرآن را تابع خویش گرداند، و اگر ایمان كاملی به قرآن داشت هرگز چنین نمی‏‌كرد.

ما معتقدیم: خداوند براى هدایت نوع بشر كتابهاى آسمانى متعددى فرستاده، از جمله ‏«صحف‏» ابراهیم و نوح، و «تورات‏» و «انجیل‏» و از همه جامعتر «قرآن مجید» است، و اگر این كتابها نازل نمى‌‏شد، انسان در مسیر خداشناسى و عبادت پروردگار گرفتار خطا مى‌‏شد و از اصول تقوا و اخلاق و تربیت، و قوانین اجتماعى مورد نیازش دور مى‏‌ماند.

مسأله‌ی شفاعت، بى حساب و كتاب نیست، تنها در مورد كسانى است كه شایستگى آن را داشته باشند، یعنى آلودگى آنها در حدّى نباشد كه رابطه‌ی خود را با شفیعان بكلّى قطع كرده باشند، بنابراین مسأله‌ی شفاعت‏ به گنهكاران هشدار مى‌‏دهد، تمام پلها را پشت‏ سر خود خراب نكنند...

آیا جهانى بیرون از وجود ما هست یا نه؟ مسلماً چنین جهانى وجود دارد، و ایده‌آلیستها - که وجود جهان خارج را انکار مى‌کنند و مى‌گویند: هر چه هست «مائیم» و «تصورات ما»، و جهان خارج درست همانند صحنه‌هایى که در خواب مى‌بینیم چیزى جز تصوّرات نیست - سخت در اشتباهند...

در همه‌ی جامعه‌هاى انسانى اعم از خداپرست و مادّى؛ شرق و غرب؛ قدیم و جدید؛ ثروتمند و فقیر؛ توسعه یافته و توسعه نیافته؛ و داراى هرگونه فرهنگ؛ همه بدون استثنا، در این مسئله توافق دارند که باید «قانون» بر جوامع انسانى حکم‌فرما شود...

ما معتقدیم: خداوند براى هدایت نوع بشر و رساندن انسانها به كمال مطلوب و سعادت جاویدان، پیامبران و رسولانى فرستاده است، چه این كه اگر نمى‏‌فرستاد هدف آفرینش بشر حاصل نمى‌‏شد، و انسانها در گرداب گمراهى غوطه‌‏ور مى‌‏شدند و نقض غرض لازم مى‌آمد...

هیچ اختلافى میان متفکّران بشر نیست که این جهان داراى یک علّت نخستین است که هستى او از خود اوست، منتها فلاسفه مادّى، علّت نخستین را «مادّه» و فلاسفه الهى علّت را «خدا» مى‌دانند.

صفات علم و قدرت و ازليّت و ابديّت و... همه در ذات او جمع است و عين ذات يگانه‌ی اوست. نه مانند مخلوقات كه صفات آنها از يكديگر جدا، و از ذات آنها نيز جداست، البته عينيّت ذات خداوند با صفات او نياز به دقّت و ظرافت فكرى دارد.