پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

در قرآن کریم و در سخنان و سیره معصومین علیهم السلام نیز این مورد به وفور دیده می شود. گاهی قرآن کریم فردی را مورد امر و نهی قرار می دهد و این مخاطب گاهی، فرد عادی و زمانی فردی شاخص است. خداوند فردی را که دارای نفوذ و موقعیت اجتماعی است و می تواند اثر عمیقی میان افراد جامعه مانند زمامداران فاسد، بگذارد از یک منکر مهم نهی می کند.

 اگر كسى علاوه بر اين انكار، عليه امام بر حق و منصوب از جانب خداى سبحان‏ قيام كند و شمشير بكشد، مشرك خواهد بود. حكم مشرك به اعتبارى، از كافر بدتر است، چون هر مشركى، كافر است، اما هر كافرى، مشرك نيست. بنابراين، عقاب منكر امامت اهل بيت با عقاب كفار يكسان است هر چند به ظاهر مسلمان باشد، امّا عقاب كسى كه با امام بر حق بجنگد، عقاب مشركين است هر چند «لا إله إلّا اللَّه» بگويد.

در تفسیر نمونه در مورد مفاسد رهبانیت آمده است: ترك ازدواج كه از اصول رهبانيت است نه فقط كمالى نمى‏ آفريند بلكه موجب پيدايش عقده‏ ها و بيماري هاى روانى مى‏ گردد. خداوند در انسان «غريزه جنسى» را براى حفظ نسل آفريده، هر چيزى كه آن را به طور مطلق نفى كند مسلّماً باطل است.

قرآن کریم بارها در آیات متعددی که در باره امر به معروف و نهی از منکر است، به حمایت کلی از آمرین به معروف و ناهیان از منکر پرداخته و نسبت به مخالفین این فریضه، تهدید و هشدار جدی نموده است. همچنین در آیات قرآن سخن از افرادی مطرح شده است که بر اثر امر به معروف و نهی از منکر مشمول عنایت خدا شده اند و در مقابل، آن ها که نسبت به این فریضه عناد داشته یا سهل انگار بوده اند، مورد غضب خداوند قرار گرفته اند.

در نتیجه دو راه، دو عمل، دو نتيجه و دو امام بيشتر نيست؛ يا امام هدايت ‏گر و يا امام ضلالت و گمراه كننده و عاقبت تبعيّت از هر يك روشن است. به تعبير دقيق ‏تر، يك راه بيشتر نيست و غير آن هر چه باشد و رهبر هر كه باشد گمراهى است، آن راه، راه اهل بيت علیهم السلام است كه راه خدا و رسول خدا صلی الله و علیه و آله است.

در مقابل کفّار و دشمنانی که در مقام از بین بردن آنها و یا فاسد کردن اخلاقشان هستند، شدت و قوت و استحکام داشته باشند و در میان خودشان با هم دوست و مهربان باشند، بی‌شرمانه با باز کردن باب مخالطت و همکاری با کفّار، کلید کشورهای اسلامی را به دست آنها می‌سپارند و به جای آنکه دیگران را استخدام نمایند، مستخدم بیگانگان و وسیله اجرای مقاصد نامشروع آنها می‌شوند.

پاره‌ای از اخلاق حسنه و اعمال صالحه: ۱. ایمان به خدا 2. ایمان به پیغمبران 3. ولایت و محبت اهل بیت پیغمبر(ص) 4. نماز 5. روزه 6. زکات 7. خمس 8. حج 9. جهاد 10. احسان و نیکی به پدر و مادر و...

امروزه فعالیت در فضای مجازی یکی از امور فرض و لازمی است که باید مورد توجه خاص و دقیق مجاهدین فرهنگی قرار بگیرد و برنامه های مدون، مفصل، کارشناسی شده و دقیقی را برای ارائه در این میدان به کار گیرند. غفلت از فضای رسانه و موقعیت جهانی آن، شکست بزرگی برای مجاهدین فرهنگی محسوب می شود و مع الأسف سال هاست که جوامع مسلمین از نتایج شوم این غفلت و کم کاری در رنج و عذاب هستند.

در تفسیر این آیه شریفه آمده است: قوم او (یونس) كه صدق گفتارش را بارها آزموده بودند، گرد مرد دانشمند اجتماع كردند، هنوز فرمان قطعى عذاب فرا نرسيده بود، ولى نشانه ‏هاى آن كم و بيش به چشم مى‏ خورد، آن ها موقع را غنيمت شمرده و به رهبرى عالم از شهر بيرون ريختند، در حالى كه دست به دعا و تضرع برداشته و اظهار ايمان و توبه كردند و براى اين كه انقلاب و توجه بيشترى در روح و جان آن ها پيدا شود، مادران را از فرزندان جدا ساختند و لباس هاى درشت و خشن و كم اهميت در تن كردند، و به جستجوى پيامبر خويش برخاستند اما اثرى از او نديدند.

رسول خدا صلى اللَّه عليه وآله شب عرفه نزد ما آمد و فرمود: به راستى خدا به شما مباهات دارد همه شما را به طور عموم و على را به طور خاص آمرزيده. من رسول خدا به سوى شما هستم و به خاطر خويشاوندى ام (با شما) مسامحه و سهل انگاری  نمی کنم. اين جبرئيل است كه به من خبر مى ‏دهد: سعادتمند كامل كسى است كه على را در دوران زندگى او و پس از مرگش دوست بدارد و بدبخت كامل كسى است كه على را در دوران زندگى و پس از مرگ او دشمن بدارد[3].

تمام تعالیم اسلامی اگرچه دارای یک روح است و به دور یک هسته و نقطه مرکزی که توحید خالص و بی‌شائبه و ایمان به خدای یگانه است دور می‌زند، متوجه سه جهت است: اصلاح عقاید، اصلاح اخلاق و معنویات، اصلاح اعمال و کردار.

يعنى اگر اقبال و ادبار دنيا و بود و نبودش نزد شما يكسان باشد به طورى ‏كه با از دست دادن آن متأثر و متأسف و اندوهگين نشويد و با به دست آوردنش خوشحالى و وابستگى در خود احساس نكنيد، آن گاه به مقام زهد نائل شده ‏ايد. از اين جمله كاملا استفاده مى ‏گردد كه زهد يك امر قلبى است كه با اين دو خصيصه (عدم تأسف نسبت به از دست رفته ‏ها و عدم خوشحالى نسبت به داده‏ ها) شناخته مى ‏شود.

آنکه تارک واجب یا فاعل حرام اصرار بر آن داشته باشد. پس با علم به امتناع و ترک اصرار، واجب نیست و در صورت ظهور قرنیه‌ای که موجب اطمینان باشد بر امتناع و ترک اصرار، عدم وجوب بعید نیست. و تصمیم گرفتن شخص به ارتکاب منکر و ظهور این معنی کافی است در وجوب امر به معروف و نهی از منکر اگرچه مقصودش ارتکاب آن یک دفعه باشد و اصرار بر تکرار آن نداشته باشد.

برخی از گنهکاران به خاطر استمراری که در گناه خود داشته اند و یا به سبب علاقه یا عادتی که به عمل خود پیدا کرده اند، با یک بار امر و نهی دینی، موفق به ترک منکر یا انجام معروف نمی شوند. از این رو، باید نسخه ای را که برای درمان ﺁن ها انتخاب می کنیم، چند بار تکرار کنیم و هر بار می توان از یکی از شیوه های مناسب، بهره گرفت.

اگر یک دسته از خانم‌ها برای همین معاشرت‌هایی که با مردان بیگانه دارند از سقط جنین‌ها و خیانت به همسرهای خویش و به هم زدن نظم زندگی خانوادگی، باک ندارند و خود را از لذت و حظّ زندگی با شوهر و فرزند و خانه‌داری محروم ساخته‌اند، در عوض چندین میلیون خانم‌های نجیب و عفیف در این کشور هستند که یک عمر با صداقت، صمیمیت و فداکاری با شوهر خود زندگی کرده و یک خانواده بزرگ را نگاه‌داری می‌نمایند.

سخن در جاهلِ مقصّر است كه تكليف وى چيست؟ اگر كسى جاهل باشد و بداند كه جاهل است و از روى عمد در پى معرفت و علم نباشد و در تاريكى جهل باقى بماند، چنين فردى از نظر شرعى، عقلى و عقلايى مورد مذمّت است و معذور نخواهد بود. شاهد اين مطلب اين است كه وقتى انسان دچار كم ‏ترين سردرد مى‏ شود، براى مداواى آن اقدام مى‏ كند تا اين درد را برطرف كند.

نکته مهمی که در آراستگی بسیار تأثیرگذار است و بدون آن هرگز آراستگی ظاهری حاصل نمی شود، رعایت نظافت است. دین اسلام نسبت به مسئله نظافت بسیار اهمیت قائل شده و دستورات فراوانی دارد. پاکیزگی گذشته از تأثیر بسزایی که در سلامت شخصی و اجتماعی انسان دارد، موجب دل پذیری و جلب نظر بیننده می شود، بلکه یکی از خواسته های فطری انسان است و با سرشت انسان آمیخته شده است.

بهترین سرمشق برای یک مسلمان در این موضوع، تاریخ پیغمبر اکرم(ص) است؛ زیرا آن حضرت در اذیت و استهزاء و گستاخی‌های قوم، صبر و تحمل را به نهایت رسانید. انواع صدمات و اهانت‌ها و بی‌ادبی‌ها که به آن بزرگوار می‌شد[3] او را به قدر سر مویی از راه و رویه‌ای که داشت منحرف نمی‌ساخت.

یکی از بزرگ‌ترین محیط‌ها، بلکه اولین محیطی که بشر در این دنیا آن را می‌بیند و آن را به منزله‌ مدرسه‌ ابتدایی یا اطاق اول زندگی او در عالم دنیا باید شمرد «خانه» است که مقدمه سعادت و زمینه نیکبختی و تعالی و ترقّی یا مایه بدبختی و انحطاط و فساد اخلاق، بیشتر از آنجا آغاز می‌شود. چگونگی تربیت خانوادگی و احساسات و صفات و اخلاق و اعمال اولیای خانواده، سایر افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آراستن به معنای زینت دادن و تزئین کردن و همچنین به معنای منظم و مرتب بودن، هماهنگ بودن و آماده و مهیا بودن نیز گفته شده که کاملاً مرتبط با معنای اول است؛ زیرا تزئین کردن به نوعی با نظم و تقارن و نیز هماهنگی همراه است و نشان دهنده آماده و مهیا بودن برای مقصود مورد نظر (مثلاً ملاقات دوست) است. در مقابلِ آراستن که معمولاً با افزایش همراه است، پیراستن قرار می گیرد که ویژگی آن کاستن و زدودن شاخ و برگ است.