حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۱۴
از عجایب آن است که مردم در امور مربوط به زندگی دنیایی از صورت بی‌حقیقت توقّع اثربخشی ندارند بلکه چنین توقّعی را سفاهت می‌دانند و با جدّ و جهد تمام می‌کوشند تا آنجا که می‌توانند هر چیزی را حقیقت‌دار بسازند و با واقعیّت تحویل بگیرند...
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۱۳
خدا از بندگان خواسته است به تمام فرائض و احکامی که مقرّر فرموده [با حدود و شرائط خاصّه‌اش] عمل نمایند منتها بعد از معرفت و شناخت حجّت و ولیّ خدا که آورنده‌ی آن احکام از جانب خدا و دعوت‌کننده‌ی مردم به سوی خداست.
تولی و تبری| ۹
شیطان به واسطه وسوسه، انسان را از مسیر سعادت دور می کند. شیخ مفید در بیان وسوسه می گوید: عبارت است از تحریک افعال و اعمال و نیات باطل انسانی به وسیله عوامل شیطانی. شیطان کارش این است که افراد را به افکار ناخواسته و مذموم بکشاند تا به وسیله آن، رفتاری ناپسند از آن ها صادر شود.
امر به معروف و نهی از منکر| ۱۱
انسان به خاطر وجود وسوسه های نفس امّاره از درون و خدعه ها و دسیسه های شیاطین انس و جنّ از بیرون، گرایش به اموری دارد که می تواند موجب گمراهی و شقاوت او گردد.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۱۲
صورت اعمال حجّ و تمام عبادات در واقع تشريح مقامات روحى و معنوى انبيا و اولياى خداست و تجزيه و تحليلى است از سير روحانى سالكين الى‌الله و سفركنندگان به سوى خدا كه چگونه مراحل و منازل بندگى و عبوديّت را پيموده‌اند و سرانجام به مقام قرب ربوبى رسیده‌اند.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۱۱
پس سلطان، خود بزرگ‌تر و منزّه‌تر از آن است که در دهکده‌ی ویران بگنجد و آنجا خانه برای خود بگیرد و ساکن آن خانه شود.
او عظمت و شکوه و جلالش، شهرهای بزرگ لازم دارد و قصرهای رفیع و وسیع می‌خواهد. یک ده کوچک کجا و خانه‌ی سلطان کجا؟!
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۱۰
ما مردمی هستیم که مِن غیر حق، اسلام را به خود بسته و نام مسلمان، بر خود نهاده‌ایم، بدون اینکه افکار و اخلاق و اعمال و زندگی فردی و اجتماعی خود را، به رنگ واقعی اسلام که صبغة‌الله است، رنگ‌آمیزی کرده باشیم.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۹
هر کس بمیرد در حالی که بدون هیچ‌گونه عذر از مرض و فقر و منع حکومت، حجّ واجب اسلام را بجا نیاورده است، این چنین آدمی، مرگش یا مرگ یهودی خواهد بود و یا نصرانی.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۸
ای علی! ترك‌كننده‌ی حجّ با وجود استطاعت، كافر است.... ای علی! هر که حجّ را تأخیر اندازد تا بمیرد، خدا در روز قیامت، او را یهودی یا نصرانی برمی‌انگیزد [با یهود و نصاری محشورش می‌گرداند].
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۷
حیوان اگر از راه انسان گمراه است و به کمال انسانی نمی‌رسد، در عالم خود گناهی نکرده و برخلاف توقّع، کاری انجام نداده است. بلکه در تحصیل کمال حیوانی خود، به راه صحیح می‌رود و از غریزه‌ی خود که صراط مستقیم اوست، تبعیّت می‌کند.
امر به معروف و نهی از منکر| ۱۰
امر به معروف و نهی از منکر با برخی از علوم ارتباطی ویژه دارد، علومی مانند: کلام، فقه، سیاست و مدیریت، مبانی حقوق، اخلاق، ارتباطات، اصول و بسیاری علوم دیگر که با این دو فریضه پیوندی نزدیک دارد، امّا رابطه آن با سه دانش فقه، اصول و کلام، از نوع رابطه «بنیادین و عمقی» است...
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۶
جامعه‌ی انسان‌ها، يك خانه‌ی امن و «امان‌خانه‌ی جهانى» لازم دارد تا وقتى انسان ترسيده و يا قوم وحشت‌زده‌اى، خود را به آستان آن مأمن رسانيد و فرياد استمداد كشيد، از همه جا به فرياد او جواب لبّيك بگويند و از نظر بزرگداشت آن مأمن، به او امان داده و موجبات ترس و وحشتش را برطرف سازند.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۵
مرد هوی، هرگز مرد خدا نخواهد بود. دنیادار از نظر مردم، متّهم بوده و ارزش معنوی خود را از دست می‌دهد و ارشادش در قلوب و نفوس انسان‌ها اثر نمی‌بخشد و نقض غرض لازم می‌آید.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۴
خدا مى‌داند چه دل‌هاى رميده‌اى، در اين بقعه‌ی مباركه با خدا مأنوس گشته‌اند. چه گمراهانى، از بركت اين بيت شريف به راه آمده‌اند و انسان‌هاى صالحِ بهشتى شده‌اند. چه جان‌هاى آلوده و سياه، در اينجا پاك و منوّر گرديده‌اند...
امر به معروف و نهی از منکر| ۹
گاهی یک امر به معروف و نهی از منکر در اوج ناامیدی می‌تواند انقلابی به پاکند. اگر آن عالم نیز از میان مردم بیرون می‌رفت و آن‌ها را به حال خود وامی‌گذاشت، یک طایفه مشمول عذاب خدا می‌شدند و کافر از دنیا می‌رفتند. امّا ایستادگی او در مسیر امر به معروف و نهی از منکر باعث نجات آن قوم از گمراهی و هلاکت شد.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۳
اگر آدمی بفهمد که این عنوان «عبداللّهی» چه شرفی به او می‌بخشد، با کمال شهامت، پا روی تمام عناوین دنیایی نهاده و جز به تحقّق دادن به این عنوان، به چیزی نمی‌اندیشد و دنبال چیزی نمی‌رود؛ با جدّ تمام می‌کوشد خود را به عالم انس و آشنایی با خدا بیفکند...
امر به معروف و نهی از منکر| ۸
تا زمانى كه گروهى از انديشمندان متعهّد و مسئول وجود دارند كه در برابر مفاسد ساكت نمىنشينند، و به مبارزه بر مىخيزند، و رهبرى فكرى و مكتبى مردم را در اختيار دارند، اين جامعه به تباهى و نابودى كشيده نمىشود.
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۲
اینکه می‌بینیم فساد اخلاق و عمل، دنیا را گرفته و جامعه‌ی بشر، در تنگنای زندگی پست حیوانی، به فشار افتاده و راه نجات، از هر طرف بر او مسدود گشته است، برای همین است که انسان، پی به موقف خاصّ خود نبرده و خود را نشناخته و از مسیر عبادت و خداجویی که وظیفه‌ی مخصوص اوست، منحرف شده...
حج؛ برنامه‌ی تکامل| ۱
در اين دنياى يغماگر مادّى كه آشكارا سرمايه‌هاى معنوى بشر به تاراج مى‌رود، سجاياى كريمه و فضائل عالیّه‌ی روحى که تنها مایه‌ی شرف و ملاک انسانیّت انسان است، ارزش خود را از دست داده و كم كم از صفحه‌ی حيات آدميان برچيده مى‌شود...
تولی و تبری| ۸
اگر به راستی خداجویی فطری است و خداگرایی از تمایلات همه بشریّت است، چرا همه انسان ها خداپرست نیستند و برخی از آن ها حتّی نسبت به مسائل خدا شناسی تمایلی ندارند؟